Już niebawem SENT także dla przemieszczeń z UE

Odbieranie wyrobów wrażliwych z innych krajów UE może wiązać się z nieoczywistymi obowiązkami, szczególnie jeśli polski odbiorca nie nabywa prawa własności, lecz odbiera je jako majątek powierzony. Szczególną uwagę trzeba zwracać na wyroby akcyzowe oraz te objęte raportowaniem SENT, gdyż naruszenie obowiązków może pociągnąć za sobą wysokie koszty. Obowiązki SENT dotyczyć będą szerszego grona podmiotów w przypadku przemieszczeń wyrobów z innych krajów UE w przyszłości.

Tematyka: wyroby akcyzowe, SENT, WNT, SystMonitDrogU, przemieszczenia towarów, podmiot odbierający, VATU

Odbieranie wyrobów wrażliwych z innych krajów UE może wiązać się z nieoczywistymi na pierwszy rzut oka
obowiązkami. Zwłaszcza gdy polski odbiorca nie nabywa prawa własności takich wyrobów, ale odbiera je
jako majątek powierzony (np. na cele świadczenia przez siebie usług). Szczególnie uważać trzeba na wyroby
akcyzowe. Oraz te objęte raportowaniem SENT. Naruszenie obowiązków może drogo kosztować.
Nieznajomość przepisów nie będzie usprawiedliwieniem. Inna sprawa, że w przypadku przemieszczeń
wyrobów z innych krajów UE obowiązki SENT dotyczyć będą za jakiś czas szerszego niż obecnie grona
podmiotów.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; dalej: VATU),
przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami,
które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż
terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę
towarów lub na ich rzecz.
Ale WNT to także przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz,
należących do tego podatnika, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju,
jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach
prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach
wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo zaimportowane, i towary te mają służyć działalności gospodarczej
podatnika (tzw. nietransakcyjne WNT). Przepisy art. 12 ust. 1 VATU przewidują jednak dość liczne wyłączenia z tej
definicji, np. w przypadku gdy towary są instalowane lub montowane, towary mają być przedmiotem usług
wykonanych na terytorium kraju na rzecz tego podatnika a po ich wykonaniu zostaną z powrotem przemieszczone,
albo gdy towary mają być czasowo używane na terytorium kraju w celu świadczenia usług przez tego podatnika
posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub
transportu.
Ww. definicja WNT znajduje zastosowanie także na gruncie przepisów innych niż VATU. Przykładowo, zgodnie z art.
2 pkt 6 ustawy z 9.3.2017 r. o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu
paliwami opałowymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 104; dalej: SystMonitDrogU), podmiotem odbierającym jest podmiot
prowadzący działalność gospodarczą, dokonujący m.in. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. To ważna
definicja. Oto bowiem z art. 6 ust. 1 SystMonitDrogU wynika, że w przypadku przewozu towaru z terytorium państwa
członkowskiego na terytorium kraju podmiot odbierający jest obowiązany, przed rozpoczęciem przewozu towaru na
terytorium kraju, przesłać do rejestru zgłoszenie, uzyskać numer referencyjny dla tego zgłoszenia i przekazać ten
numer przewoźnikowi. Innymi słowy, podatnik dokonujący WNT towarów wskazanych w przepisach SystMonitDrogU
ma określone obowiązki SENT. Ich niedopełnienie może zgodnie z art. 21 ust. 1 SystMonitDrogU skutkować
nałożeniem kary pieniężnej w wysokości 46% wartości brutto towaru przewożonego podlegającego obowiązkowi
zgłoszenia, nie niższej niż 20 000 zł.
Z takiej konstrukcji przepisów nie wynika jednak, że każdy podmiot na rzecz którego przemieszczane są z innego
kraju UE towary ma obowiązki SENT. Nie ciążą one na tych podatnikach, którzy nie dokonują WNT w rozumieniu
przepisów VATU. Przykładowo, jeśli do podatnika przemieszczane są wyroby (np. oleje smarowe) wyłącznie celem
przerobu albo czasowego używania, nie dochodzi do WNT. A więc trudno mówić o konieczności np. przesyłania do
rejestru zgłoszeń czy numerów referencyjnych. To może się jednak niebawem zmienić.
Rozszerzenie definicji
Zgodnie z propozycją wynikającą z projektu (UD325) ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia
nieprawidłowości w obrocie niektórymi towarami oraz usprawnienia funkcjonowania Krajowej Administracji
Skarbowej, rozszerzeniu ulegnie definicja podmiotu odbierającego na gruncie SystMonitDrogU. Będzie to nie tylko
podmiot dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importu towarów w rozumieniu VATU. Ale także
podmiot dokonujący przemieszczania towarów, które nie jest uznawane za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
w rozumieniu VATU, gdy przemieszczane towary:
• nie zostały zużyte albo nie były używane i są zwracane, albo
• gdy były przedmiotem wykonanych usług lub czasowo używane poza terytorium kraju, a po wykonaniu tych usług
lub tego czasowego używania są przemieszczane na terytorium kraju, względnie

• gdy mają być przedmiotem wykonanych usług lub mają być czasowo używane na terytorium kraju, a po wykonaniu
tych usług lub tego czasowego używania mają być przemieszczone poza terytorium kraju.
Zmiana polegać ma więc na objęciu systemem SENT również przewozów towaru w celu wykonania na nim
usług lub czasowego ich używania (np. w celu zabarwienia paliwa, przepakowania suszu tytoniowego) oraz gdy
towar jest transgranicznie przemieszczany pomiędzy magazynami jednego podmiotu (w ramach tzw. przesunięcia
międzymagazynowego) albo towary są zwracane (nie zostały przyjęte, są reklamowane).
Projekt 11.7.2024 r. został skierowany do Sejmu, zaś 20.7.2023 r. do konsultacji.

Komentarz
Wyobraźmy sobie taką sytuację: spółka-córka unijnej spółki-matki świadczy na jej rzecz usługi na majątku
powierzonym. Do świadczenia usług wykorzystuje m.in. wyroby sklasyfikowane pod kodem CN 2710
i wykorzystywane jako oleje hydrauliczne. Wyrób ten podlega pod rygory SystMonitDrogU, jednak polski podatnik nie
nabywa jego własności. Po przerobieniu materiału powierzonego, towary trafiają bowiem z powrotem tam skąd
przyjechały. W efekcie, unijna spółka-matka nie musi się rejestrować do celów VAT w Polsce. Nie wykonuje bowiem
czynności opodatkowanych w postaci nietransakcyjnego WNT, korzystając z wyłączenia z art. 12 ust. 1 VATU. Traf
chciał, że transport oleju hydraulicznego został skontrolowany przez przedstawicieli Urzędu Celno-Skarbowego
w ramach kontroli drogowej. Urzędnicy pobrali próbki i konstatując klasyfikację przewożonego wyrobu oraz brak
wypełnienia przez przewoźnika obowiązków SENT, nałożyli nań karę pieniężną. Po nitce do kłębka, urzędnicy trafiają
także do adresata transportu, który nie wypełnił obowiązków podmiotu odbierającego. Tak oto i nad podatnikiem
przyjmującym oleje hydrauliczne w ramach majątku powierzonego zawisła groźba kar pieniężnych. Czy słusznie?
Przedstawiciel urzędu celno-skarbowego nie ma możliwości zweryfikowania na miejscu kontroli jaki jest cel przewozu
towaru i czy ktokolwiek raportuje z tego tytułu WNT. Zatem dopiero na dalszym etapie postępowania
administracyjnego, odbiorca może dowodzić swoich racji. Przy rozszerzeniu definicji podmiotu odbierającego będzie
o to trudniej.

Rozszerzenie definicji podmiotu odbierającego na gruncie SystMonitDrogU ma na celu objęcie systemem SENT także przewozów towaru w celu wykonania usług lub czasowego ich używania, oraz przemieszczania towarów pomiędzy magazynami lub w przypadku zwrotów. Projekt ustawy został skierowany do Sejmu i podlega konsultacjom.