Konsumencka pożyczka lombardowa

Tematyka: konsumencka pożyczka lombardowa, ustawa, regulacje, umowa, działalność lombardowa, zabezpieczenie lombardowe, ochrona konsumenta, rynek pożyczek, nowe przepisy, monitorowanie rynku

Od 7.1.2024 r. zacznie obowiązywać nowa ustawa regulująca działalność gospodarczą prowadzoną na rynku
lombardowym, w tym w szczególności zasady udzielania konsumenckiej pożyczki lombardowej,
gwarantujące pełne poszanowanie praw konsumentów.
Etap legislacyjny
Ustawa z 14.4.2023 r. o konsumenckiej pożyczce lombardowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1285; dalej: KonsPożLombU)
została ogłoszona 6.7.2023 r. Zgodnie z art. 60 KonsPożLombU wejdzie ona w życie po upływie 6 miesięcy od dnia
ogłoszenia, tj. 7.1.2024 r.
Potrzeba zmian legislacyjnych
Jak wynika z uzasadnienia KonsPożLombU (dostępnego na stronie internetowej Sejmu RP, druk nr 3071), podjęcie
prac legislacyjnych, mających na celu kompleksowe uregulowanie działalności przedsiębiorców wykonujących
działalność lombardową spowodowane było okolicznościami takimi jak m.in.: wzrost popularności pożyczek
udzielanych pod „zastaw” (pożyczek lombardowych), a co za tym idzie wzrost udziału przedsiębiorców prowadzących
ten rodzaj działalności w rynku pożyczek, a także zaostrzenie polityki warunków udzielania kredytu konsumenckiego
w dobie pandemii oraz brak stosowania się przez ww. kategorię przedsiębiorców do ustawy z 12.5.2011 r. o kredycie
konsumenckim (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 246; dalej: KredytKonsU).
W dotychczas obowiązującym stanie prawnym umowa pożyczki lombardowej uregulowana jest w KredytKonsU.
Ustawa o konsumenckiej pożyczce lombardowej
Ustawodawca nie zdecydował się na nowelizację KredytKonsU, wybierając wprowadzenie do systemu prawnego
nowej ustawy, regulującej ww. zagadnienie w sposób kompleksowy, tj. obejmujący zarówno zasady wykonywania
lombardowej działalności gospodarczej, jak i definicję oraz elementy umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej,
a także zasady odpowiedzialności za naruszenie KonsPożLombU.
Celem rozwiązań jest ograniczenie szarej strefy i prowadzenie skutecznego monitoringu tego rynku przez obowiązek
rejestracji działalności w rejestrze przedsiębiorców, a także wzrost poziomu ochrony konsumenta.
Stosownie do art. 2 ust. 2 KonsPożLombU nie znajduje ona zastosowania do banków, oddziałów banków
zagranicznych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.
Wprowadzone rozwiązania:
• umowa konsumenckiej pożyczki lombardowej – definicja. Zgodnie z art. 3 pkt 8 KonsPożLombU przez ww.
umowę rozumie się umowę, na podstawie której przedsiębiorca zobowiązuje się oddać do dyspozycji konsumenta
środki pieniężne, a konsument - do zapłaty całkowitej kwoty do spłaty w oznaczonym terminie oraz do ustanowienia
zabezpieczenia lombardowego. Wprowadzenie nowego rodzaju umowy nazwanej ma na celu wyróżnienie typu
umów z konsumentami, dla których jedynym zabezpieczeniem wykonania umowy jest ustanowienie zastawu na
rzeczy ruchomej. Zaproponowana konstrukcja umowy oparta jest na konstrukcji umowy pożyczki, o której mowa
w art. 720 KC, z uwzględnieniem cech charakterystycznych takiej umowy zabezpieczonej zastawem. Art. 5 ust. 1
KonsPożLombU wprowadza domniemanie zawarcia właśnie takiej umowy.
• działalność lombardowa - definicja. Zgodnie z art. 4 KonsPożLombU przez taką działalność rozumie się
działalność gospodarczą polegającą na: (I) zawieraniu przez przedsiębiorcę umów konsumenckiej pożyczki
lombardowej z konsumentem lub (II) sprzedaży przez przedsiębiorcę przedmiotu zabezpieczenia lombardowego.
• działalność lombardowa - zasady wykonywania. Zgodnie z art. 37 ust. 1 KonsPożLombU i art. 38 ust. 1
KonsPożLombU działalność lombardowa jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z 6.3.2018 r. Prawo
przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 221) i wymaga wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność
lombardową, prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego. Z kolei stosownie do art. 35 ust. 1
KonsPożLombU działalność ta może być wykonywana wyłącznie w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
albo spółki akcyjnej. Powyższe warunki mają na celu zwiększenie pewności konsumentów co do prawdziwości
danych oraz wiarygodności samego podmiotu, z którym zawierają umowę pożyczki lombardowej. Zarówno wymóg
dotyczący kapitału zakładowego (50 000 zł), jak i wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki z o.o. lub
spółki akcyjnej, mają na celu - jak wskazuje ustawodawca w uzasadnieniu do ustawy - zapewnienie właściwej
organizacji przedsiębiorstwa oraz profesjonalizację usług. Nadrzędnym interesem publicznym chronionym przez

wprowadzenie ograniczeń w wykonywaniu działalności gospodarczej jest zapewnienie odpowiedniego poziomu
ochrony konsumenta.
• zabezpieczenie lombardowe - definicja. Art. 3 pkt 10 KonsPożLombU stanowi, że ww. zabezpieczenie jest
zabezpieczeniem wykonania umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej polegającym na ograniczeniu prawa do
dysponowania przedmiotem zabezpieczenia lombardowego przez konsumenta, w szczególności przez:
⚬ a) przeniesienie przez konsumenta własności przedmiotu zabezpieczenia lombardowego na przedsiębiorcę
zawierającego tę umowę,
⚬ b) zobowiązanie konsumenta do przeniesienia własności przedmiotu zabezpieczenia lombardowego na
przedsiębiorcę zawierającego tę umowę – w przypadku braku zapłaty całkowitej kwoty do spłaty w terminie,
⚬ c) upoważnienie przedsiębiorcy zawierającego tę umowę do sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia
lombardowego – w przypadku braku zapłaty całkowitej kwoty do spłaty w terminie,
⚬ d) ustanowienie zastawu na rzecz przedsiębiorcy zawierającego tę umowę. Z kolei zgodnie z art. 6 ust. 1
KonsPożLombU przedmiot takiego zabezpieczenia stanowić może wyłącznie rzecz ruchoma: 1) będąca
własnością konsumenta; 2) będąca przedmiotem wspólności majątkowej małżeńskiej; 3) której konsument jest
współwłaścicielem.
• sprzedaż przedmiotu zabezpieczenia lombardowego - zasady. Art. 25 i nast. KonsPożLombU reguluje zasady
sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia lombardowego. W celu zapewnienia przeprowadzania rzetelnej wyceny
przedmiotu zabezpieczenia lombardowego przez przedsiębiorców (nie zaniżania takiej wyceny) ustawodawca uznał
za celowe wprowadzenie ścisłych zasad, na jakich przedmiot taki może być zbyty w następstwie braku spłaty kwot
wynikających z umowy. Efekt ten jest możliwy do osiągnięcia przez nałożenie na przedsiębiorców obowiązku zbycia
takiego przedmiotu w drodze aukcji elektronicznej dostępnej publicznie, tj. dla potencjalnie nieograniczonego kręgu
podmiotów. Istotną zmianą dla przedsiębiorców, w stosunku do stanu dotychczasowego, będzie obowiązek zwrotu
kwoty nadwyżki ze sprzedaży takiego przedmiotu (art. 34 ust. 2 KonsPożLombU). Nadwyżka może zostać
pomniejszona przez przedsiębiorcę o nie więcej niż 20% tej nadwyżki (art. 34 ust. 3 KonsPożLombU), co ma
zapewnić przedsiębiorcy pokrycie kosztów związanych z przechowaniem i sprzedażą rzeczy.

Nowa ustawa o konsumenckiej pożyczce lombardowej wprowadza zmiany legislacyjne mające na celu uregulowanie działalności lombardowej. Przepisy dotyczą m.in. definicji umowy konsumenckiej pożyczki lombardowej, zasad działalności lombardowej oraz zabezpieczenia lombardowego. Celem nowych rozwiązań jest zwiększenie ochrony konsumentów i monitorowanie rynku pożyczek.