Hodowla ślimaków a podatek od nieruchomości

Spółka wystąpiła o zwolnienie z podatku od nieruchomości dla budynków wykorzystywanych do hodowli ślimaków, powołując się na art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Burmistrz jednak utrzymał obciążenie spółki podatkiem jako właściciela nieruchomości. Po przegranej spółka zaskarżyła decyzję do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, a następnie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu.

Tematyka: hodowla ślimaków, podatek od nieruchomości, zwolnienie podatkowe, WSA w Opolu, dział specjalny produkcji rolnej

Spółka wystąpiła o zwolnienie z podatku od nieruchomości dla budynków wykorzystywanych do hodowli ślimaków, powołując się na art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Burmistrz jednak utrzymał obciążenie spółki podatkiem jako właściciela nieruchomości. Po przegranej spółka zaskarżyła decyzję do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, a następnie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu.

Według art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. c PodLokU zwalnia się z podatku nieruchomości zajęte na prowadzenie działów
specjalnych produkcji rolnej.
„Jedna ze spółek wystąpiła do Burmistrza G. o zwolnienie jej z naliczania i płacenia podatku od nieruchomości od
maja 2022 r., w związku z zawarciem w tym dniu umowy użytkowania należącej do niej nieruchomości rolnej. Była to
działka przekazana do użytkowania mężczyźnie, który był także użytkownikiem innych sąsiednich działek rolnych
i prowadził gospodarstwo rolne. Zdaniem spółki, w sytuacji gdy posadowione na należącej do niej działce budynki
wykorzystywane były wyłącznie do produkcji rolniczej prowadzonej przez ich dzierżawcę (hodowla ślimaków),
podlegają zwolnieniu z podatku na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach
lokalnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 70; dalej: PodLokU). Do wniosku załączono m.in. kopię umowy użytkowania, kopie
deklaracji na podatek rolny i podatek od nieruchomości za 2022 r., w których wykazano do opodatkowania budynki
pozostałe o łącznej powierzchni użytkowej 784,52 m2.
Burmistrz G. poinformował spółkę, że zawarta umowa użyczenia nie przenosi obowiązku podatkowego na
użytkownika tylko nadal obciąża ją jako właściciela tej nieruchomości. Przedsiębiorstwo jednak podtrzymało swoje
dotychczasowe stanowisko. Spółka wskazała, że nieruchomości, wobec których kwestionuje naliczanie podatku, są –
zgodnie z kartoteką budynków prowadzoną przez Starostwo Powiatowe zakwalifikowane według KST jako „budynki
produkcyjne usługowe i gospodarcze dla rolnictwa (108)”, klasa według PKOB jako „budynki gospodarstw rolnych
(1271)” z funkcją główną „inny budynek w gospodarstwie rolnym (1271.In)”. Obie nieruchomości od momentu ich
powstania nigdy nie posiadały innego przeznaczenia i żadne zmiany sposobu użytkowania nigdy nie nastąpiły oraz
nigdy nie była tam prowadzona żadna inna działalność niż rolnicza. Również ich użytkownik prowadził działalność
rolniczą na sąsiadujących z działką (należącą do Spółki) gruntach rolnych dzierżawionych od innych osób o łącznej
powierzchni 2,1386 ha. Równocześnie dokonała też stosownej korekty deklaracji na podatek od nieruchomości za
2022 r., wykazując zerowy podatek od nieruchomości.
W odpowiedzi organ podatkowy wszczął z urzędu postępowanie w sprawie określenia wysokości zobowiązania
w podatku od nieruchomości za 2022 r., które zakończyło się ustaleniem w kwocie 6276 zł, przyjmując do
opodatkowania budynki pozostałe o powierzchni użytkowej 784,52 m2. Burmistrz twierdził, że aby budynek mógł
korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. b PodLokU, musi spełnić łącznie trzy przesłanki, tj.:
musi mieć charakter gospodarczy, być położony na gruntach gospodarstw rolnych oraz służyć wyłącznie działalności
rolniczej. Zdaniem organu w niniejszej sprawie przesłanki do zastosowania tego zwolnienia nie zostały spełnione,
zasadnym było dokonanie opodatkowania sporych budynków podatkiem od nieruchomości, według stawki
podatkowej przewidzianej dla budynków pozostałych.
Spółka zaskarżyła tę decyzję do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, jednak i ten organ stanął po stronie
fiskusa. Organ stwierdził, że sama okoliczność ustanowienia prawa użytkowania nieruchomości nie wpływa na
zmianę podatnika podatku od nieruchomości w odniesieniu do posadowionych na niej budynków, których
właścicielem nadal pozostaje Spółka.
Sprawa trafiła na wokandę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, który w wyroku z 31.1.2024 r., I SA/Op
325/23, 
, uchylił wcześniejsze decyzje, choć z innych powodów niż te, które znalazły się w skardze. Sąd
zgodził się z fiskusem, że w omawianej sprawie brak było podstaw do zastosowania zwolnienia podatkowego. Nie
miał też wątpliwości, że sporna nieruchomość nie stanowiła gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy
z 15.11.1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 333; dalej: PodRolU). Organy także słusznie przyjęły, że
ponieważ w wyniku zawartej umowy dzierżawy nie mogło dojść do przeniesienia na dzierżawcę ustawowego
obowiązku podatkowego ciążącego na samej spółce, dla oceny czy jej grunty stanowiły gospodarstwo rolne, bez
znaczenia pozostawała okoliczność, jakimi innymi gruntami rolnymi dysponował dzierżawca. Nie on był bowiem
w niniejszej sprawie podmiotem obowiązanym do regulowania podatku od dzierżawionej od spółki nieruchomości,
lecz ona, jako jej właściciel.
Sąd zastanowił się jednak, czy nie zaistniały inne podstawy do zwolnienia spornych budynków z opodatkowania
podatkiem od nieruchomości, skupiając się przy tym na art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. c PodLokU. Z regulacji tej wynika
natomiast, że zwalnia się z podatku od nieruchomości zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej.
WSA w Opolu wyjaśnił, że: „Podstawą zastosowania zwolnienia określonego w art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. c PodLokU jest
„zajęcie” części budynku pod produkcję rolną, czyli okoliczność faktyczna nie podlegająca wpisowi do ewidencji
gruntów i budynków. Pojęcie zajęcia odnosi się bowiem do aktów faktycznego władania nieruchomością przez
podatnika i każdorazowo musi być w trakcie postępowania podatkowego (w przypadku, gdy zaistnieje taka potrzeba)
wyjaśniane przez organ podatkowy za pomocą przeprowadzonych dowodów. Nie jest w tym zakresie wystarczające



powołanie się jedynie na dane wynikające z ewidencji. O zajęciu nieruchomości świadczyć będzie faktyczny sposób
władania nią i rodzaj prowadzonej na niej działalności. Sformułowanie „zajęte” na prowadzenie działów specjalnych
produkcji rolnej należy rozumieć w ten sposób, że w budynku muszą być wykonywane rzeczywiste czynności
składające się na prowadzenie tejże działalności. Czynności te muszą być wykonywane w sposób trwały i tak, że
w zasadzie wykluczają prowadzenie innej działalności.
Z kolei pojęcie działów specjalnych produkcji rolnej musi być wykładane zgodnie z definicją zawartą w przepisach
PodRolU (podatnik jest osobą prawną), gdyż sama ustawa o podatkach i opłatach lokalnych nie definiuje tego
pojęcia. Przepis art. 2 ust. 3 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r.
poz. 2805) stanowi, że działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach
foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego,
wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla
entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem
rolnym”. Pytanie zatem, czy hodowla ślimaków nie mieści się w ujęciu ww. przepisów.
Sąd uznał, że w omawianym przypadku nie został zebrany odpowiedni materiał dowodowy, uchylił decyzję fiskusa
i skierował sprawę do ponownego rozpoznania.
Wyrok WSA w Opolu z 31.1.2024 r., I SA/Op 325/23, 








Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu uchylił wcześniejsze decyzje w sprawie opodatkowania budynków wykorzystywanych do hodowli ślimaków. Sąd zwrócił uwagę na definicję działów specjalnych produkcji rolnej oraz konieczność zebrania odpowiedniego materiału dowodowego w sprawie.