Biegły sądowy ponosi odpowiedzialność za sporządzenie nierzetelnej opinii

Sąd Apelacyjny w Katowicach wydał kontrowersyjny wyrok zasądzający odszkodowanie na rzecz poszkodowanego w związku z nierzetelną opinia biegłego sądowego. Sprawa ta rzuca światło na brak uregulowań dotyczących biegłych sądowych w polskim systemie prawnym oraz na konieczność wprowadzenia odpowiednich regulacji. Ministerstwo Sprawiedliwości planowało reformę w tym obszarze, ale dotychczas nie doszło do jej realizacji.

Tematyka: biegły sądowy, odpowiedzialność, nierzetelna opinia, odszkodowanie, reforma prawna, Ministerstwo Sprawiedliwości, sąd apelacyjny, Sąd Najwyższy, roszczenia cywilne, ekspertyza, prawo polskie

Sąd Apelacyjny w Katowicach 29.11.2019 r. wydał wyrok (V ACa 266/18), w którym zasądził na rzecz
poszkodowanego 80 000 zł odszkodowania z tytułu odpowiedzialności odszkodowawczej biegłego sądowego
za wyrok oparty na przygotowanej przez niego nierzetelnej ekspertyzie.
Stan faktyczny
Powód zlecił firmie wykonanie remontu zabytkowej kamienicy, jednakże finalnie odmówił odbioru prac i wypłaty
wynagrodzenia. Uznał, że prace zostały wykonane w sposób rażąco sprzeczny z zasadami sztuki budowlanej.
W wyniku powstałego sporu sprawa trafiła na wokandę. Sąd, w toku postępowania sądowego zlecił biegłej sądowej
przygotowanie opinii sądowej, na której to oparł swój wyrok i nakazał zapłacić na rzecz spółki kwotę 388 000 zł.
Biegła w swojej opinii stwierdziła prawidłowość wykonania przez spółkę określonych prac remontowych.
Jest to pierwsza tego typu sprawa, która daje podstawę do dochodzenia roszczeń w podobnych przypadkach.
Niemniej, warto wskazać, że w polskim systemie prawnym nie ma ustawy o biegłych sądowych (kluczowa reforma
miała wejść w życie w poprzedniej kadencji Sejmu, ale nie doszła do skutku) a konieczność uchwalenia takiej
regulacji postulowana jest od wielu lat. W styczniu 2019 r. Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiadało, że powstanie
obszerna regulacja, która w sposób kompleksowy ureguluje sytuację biegłych sądowych. Niestety, eksperci doszli do
wniosku, że regulacja w pierwotnym kształcie przyniosłaby więcej szkód, niż pożytku. Powód Jerzy Szwedka
postanowił dochodzić od biegłej sądowej odszkodowania na podstawie art. 415 KC. Zarówno sąd okręgowy, jak i sąd
apelacyjny doszły do wniosku, że biegła nie wydała nierzetelnej opinii. Sprawa trafiła do SN, który uchylił zaskarżony
wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez sąd okręgowy, a także nakazał przeprowadzenie
dodatkowego dowodu na okoliczność prawdziwości opinii wydanej przez biegłą sądową. Sąd Okręgowy stwierdził, że
biegła dopuściła się czynu niedozwolonego, jednakże nie można jej przypisać winy na podstawie przepisów KPK.
Wobec powyższego Sąd zastosował 3-letni termin przedawnienia i w rezultacie oddalił powództwo.
Wyrok SA
Sąd Apelacyjny w Katowicach nie zgodził się z sądem niższej instancji. Sąd ten wskazał, że biegła godziła się na to,
że jej opinia będzie fałszywa i tym samym nie zostanie sporządzona w sposób prawidłowy i rzetelny, jednocześnie
popełniła przestępstwo z art. 233 § 4 KK, który stanowi, że „Kto, jako biegły, rzeczoznawca lub tłumacz, przedstawia
fałszywą opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie mające służyć za dowód w postępowaniu określonym w § 1, podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”. Sąd uznał, że biegła sądowa działała w zamiarze ewentualnym
i zastosował 20-letni termin przedawnienia powołując się na art. 442 1 KC. Kończąc postępowanie sądowe SA
w Katowicach zasądził na rzecz powoda 80 000 zł tytułem odszkodowania.
W niniejszej sprawie doszło do nierzetelnego zachowania ze strony biegłej sądowej, która ze względu na swoje
bogate doświadczenie zawodowe i uznanie za eksperta w swojej dziedzinie, powinna wydać opinię zgodną z prawdą,
na podstawie specjalistycznej wiedzy i zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi. Co więcej, niniejszy wyrok
otwiera furtkę do dochodzenia roszczeń na drodze cywilnej w innych, podobnych sprawach, gdzie orzeczenie zostało
oparte o nieprawidłowo sporządzoną ekspertyzę.
V ACa 266/18

Sąd Apelacyjny w Katowicach uznał, że biegły sądowy ponosi odpowiedzialność za sporządzenie nierzetelnej opinii, co skutkowało zasądzeniem odszkodowania na rzecz poszkodowanego. Decyzja ta może otworzyć drogę do dochodzenia roszczeń w podobnych sprawach oraz stanowi argument za koniecznością uregulowania statusu biegłych sądowych w polskim prawie.