E-skierowania oraz lista oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej

Celem ustawy z 6.12.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z e-skierowaniem oraz listami oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej jest informatyzacja sektora zdrowia. Wprowadza ona obowiązek e-skierowań, rejestrację danych pacjentów oczekujących na świadczenia oraz nowe zasady wystawiania skierowań. Ustawa dotyka także zmian w podatkach, refundacji leków i zawodach medycznych.

Tematyka: e-skierowanie, lista oczekujących, informatyzacja ochrony zdrowia, świadczenia opieki zdrowotnej, e-recepta, harmonogram przyjęć, refundacja leków, system informacji medycznej

Celem ustawy z 6.12.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z e-skierowaniem oraz listami
oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej (druk sejmowy nr 3017) jest zmiana dziesięciu
ustaw, w związku z procesem informatyzacji sektora ochrony zdrowia w Polsce. Podstawowe zagadnienia
regulowane w ustawie dotyczą zmian w zakresie e-skierowań oraz list oczekujących na udzielenie świadczeń
opieki zdrowotnej.
• Obowiązek wystawiania skierowań w postaci elektronicznej (e-skierowanie).
• Rejestrowaniu podlegają dane dotyczące wszystkich osób oczekujących na udzielenie świadczenia opieki
zdrowotnej, niezależnie od przyczyny.
• Świadczeniodawcy będą przekazywać do NFZ dane dotyczące liczby wpisanych do harmonogramu przyjęć
świadczeniodawców według wyodrębnionych kategorii oraz liczby tych, którym kategoria została zmieniona, a także
informowania przez NFZ o terminie wizyty.
Ustawa wprowadza zmiany w: ustawie z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z 2018 r.
poz. 1509 ze zm.), ustawie z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1036
ze zm.), ustawie z 6.9.2001 r. – Prawo farmaceutyczne (t.j.: Dz.U. z 2017 r. poz. 2211 ze zm.), ustawie z 27.8.2004 r.
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1510 ze zm.,
dalej jako: ŚOZŚrPubU), ustawie z 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j.: Dz.U. z 2017 r.
poz. 1318 ze zm.), ustawie z 28.4.2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (t.j.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1845 ze
zm.), ustawie z 12.5.2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego
oraz wyrobów medycznych (t.j.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1844 ze zm.), ustawie z 15.7.2011 r. o zawodach pielęgniarki
i położnej (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 123 ze zm.), ustawie z 27.10.2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz.U.
z 2018 r. poz. 2217 ze zm.), ustawie z 20.7.2018 r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 1515);
E-skierowanie
Ustawodawca rezygnuje z definicji skierowania (skreślenie przepisu art. 5 pkt 32b ŚOZŚrPubU) i wprowadza nową
regulację dotyczącą skierowań. Skierowania będą wystawiane w postaci papierowej albo elektronicznej.
Obowiązek wystawiania skierowań w postaci elektronicznej będzie dotyczył tych, które zostaną zamieszczone
w wykazie świadczeń opieki zdrowotnej ustalonych w drodze rozporządzenia przez Ministra właściwego do spraw
zdrowia (dodawany art. 59aa ust. 1 i 2 ŚOZŚrPubU).
E-skierowania będą wystawiane, zapisywane i przechowywane w Systemie Informacji Medycznej (SIM),
w ramach Platformy P-1. Skierowania te będą mogły być zastąpione przez skierowanie w formie papierowej w trzech
przypadkach enumeratywnie wskazanych w art. 59aa ust. 3 ŚOZŚrPubU. Treść skierowania w SIM nie będzie mogła
być zmieniona. Ewentualna zmiana odbywa się poprzez anulowanie skierowania w SIM i wystawienie nowego
skierowania.
W zakresie przekazania informacji świadczeniobiorcy o wystawionym skierowaniu w postaci elektronicznej, ustawa
wprowadza modyfikację polegającą na przekazaniu jej w uzgodniony z nim sposób. Taka możliwość będzie istniała
w przypadku udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w miejscu wezwania lub badania za pośrednictwem systemów
teleinformatycznych lub systemów łączności i braku możliwości przekazania tej informacji w formie wydruku (art. 59 b
ust. 2 pkt. 3 ŚOZŚrPubU). Ta sama zasada dotyczy e-recept.
Zmianie ulega zakres informacji zawarty w skierowaniu (jego elementy). Definiuje się pojęcie klucza i kodu dostępu
do e-skierowania (art. 59b ust. 1 ŚOZŚrPubU) oraz e-recepty.
Ustawa określa zasady postępowania ze skierowaniami wystawionymi w postaci elektronicznej w przypadku
braku dostępu do systemu teleinformatycznego Platformy - P1 (nowa regulacja art. 20 ust. 2c, 2d w zw. z art.
59b ust. 1 ŚOZŚrPubU). Świadczeniodawca wpisuje świadczeniobiorcę w kolejnej pozycji prowadzonej przez siebie
listy oczekujących na świadczenia, na podstawie informacji o wystawionym skierowaniu. Po uzyskaniu dostępu do
systemu, dokonuje niezwłocznie wpisu na listę oczekujących na udzielenie świadczenia przez określenie
odpowiedniego statusu skierowania.

W celu zapewnienia spójności i kompletności regulacji dotyczących e-skierowań, wprowadza się zmiany w ustawie
z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Uściśleniu podlega
definicja elektronicznej dokumentacji medycznej („EDM”) przez zmianę lit. a odnoszącej się wyłącznie do recept
oraz dodanie lit. c, odnoszącej się do e-skierowań (art. 2 ust. 6 ŚOZŚrPubU).
Listy oczekujących i harmonogramy przyjęć
Wzmocnienia doznaje zasada możliwości wpisu wyłącznie na jedną listę oczekujących na podstawie e-skierowania
(art. 20 ust. 10 ŚOZŚrPubU). Służy temu m.in. zasada, aby możliwość zapisania się tylko na jedną listę
oczekujących obejmowała też sytuacje, gdy pacjent otrzyma więcej niż jedno skierowanie na to samo
świadczenie opieki zdrowotnej (art. 10fa projektu w zakresie ustawy z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Zmianie ulegają zasady dotyczące wpisu na listę oczekujących.
Świadczeniodawca otrzyma nowe uprawnienie polegające na dokonaniu wpisu na listę oczekujących na udzielenie
świadczenia przez określenie statusu e-skierowania w systemie teleinformatycznym – po udostępnieniu kodów
dostępu (art. 20 ust. 2ab ŚOZŚrPubU). Nowa regulacja wypełnia lukę prawną, bowiem dotychczas brak było
upoważnienia do dokonywania przez świadczeniodawcę wpisu na listę w tym systemie.
Listy oczekujących staną się częścią harmonogramu przyjęć. Harmonogram będzie stanowił integralną część
dokumentacji medycznej i będzie prowadzony w formie elektronicznej. Rejestrowaniu podlegają dane dotyczące
wszystkich osób oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej, niezależnie od przyczyny
(pacjenci zgłaszający się po raz pierwszy, pacjenci kontynuujący leczenie). Jest to istotna zmiana, gdyż obecne
rozwiązania prawne, zobowiązują świadczeniodawców do gromadzenia danych tylko pacjentów „pierwszorazowych”
(art. 19a ŚOZŚrPubU).
Zarządzanie listami oczekujących następuje przez informowanie o możliwości zmiany terminu realizacji świadczenia
opieki zdrowotnej pacjentów, którzy są wpisani na listę a termin ich wizyty przypada miedzy 7 a 30 dniem liczonym
od terminu, z którego zrezygnował pierwotnie wpisany na listę pacjent (art. 20 ust. 9a ŚOZŚrPubU). Ustawa
przewiduje zaświadczenie o wpisie na listę oczekujących, kwalifikacji do kategorii medycznej i terminie świadczenia.
Zaświadczenie wystawiane będzie na żądanie (dodany art. 20 ust. 2 pkt 6 uŚOZŚrPubU).
Obowiązkiem prowadzenia harmonogramu i list zostaną objęci także świadczeniodawcy udzielający
stacjonarnych i całodobowych świadczeń opieki zdrowotnej innych niż szpitalne (art. 19a i art. 20 ust. 1
ŚOZŚrPubU). Jest to poszerzenie katalogu.
Obowiązki sprawozdawcze świadczeniodawców, NFZ
Świadczeniodawcy będą przekazywać do NFZ dane dotyczące liczby wpisanych do harmonogramu przyjęć
świadczeniodawców według wyodrębnionych kategorii oraz liczby tych, którym kategoria została zmieniona (art. 23
ŚOZŚrPubU). Konsekwencją będzie wydanie nowego rozporządzenia Ministra właściwego do spraw zdrowia,
wskazanego w art. 190 ust. 1 i 2 ŚOZŚrPubU.
NFZ został zobowiązany do kontaktu ze świadczeniobiorcami w celu przypominania o wyznaczonym terminie
świadczenia i informowaniu o jego zmianie świadczeniodawcy (art. 23 b ŚOZŚrPubU). Konsekwencja –
poszerzenie celów do przetwarzania danych osobowych uprawnionych osób (art. 188 ust. 1 pkt. 12 ŚOZŚrPubU).
Pozostałe zmiany
Ustawa wprowadza zmiany w ustawach o PIT i CIT, polegające na wsparciu aptek ogólnodostępnych i punktów
aptecznych, przez umożliwienie odliczenia od dochodu równowartości poniesionych w roku 2018 wydatków na
nabycie towarów lub usług, które umożliwiają podłączenie ich systemów do platformy P-1, nie później niż do
31.12.2018 r.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od daty ogłoszenia, z wyjątkiem:
1. przepisów ustawy o PIT i CIT oraz ustawy o zmianie ustawy o systemie, które wchodzą w życie z dniem
31.12.2018 r.
2. przepisów dotyczących skierowań w formie elektronicznej w SIM, które wejdą w życie z dniem 1.4.2019 r.
3. przepisów dotyczących harmonogramów przyjęć, które wejdą w życie z dniem 1.7.2019 r.
4. przepisów dotyczących zakresu przedmiotowego list oczekujących rozszerzonego o stacjonarne i całodobowe
świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne, które wejdą w życie z dniem 1.1.2020 r.
Autorka jest radcą prawnym

Ustawa wprowadza istotne zmiany dotyczące e-skierowań i list oczekujących na świadczenia opieki zdrowotnej. Obejmuje ona także obowiązki świadczeniodawców i NFZ oraz harmonogramy przyjęć. Nowe przepisy mają poprawić dostępność opieki zdrowotnej i efektywność systemu.