Zasady funkcjonowania izolatoriów utworzonych w celu przeciwdziałania zakażeniu wirusem SARS-CoV-2
W związku z epidemią COVID-19 w Polsce Minister Zdrowia określił zasady opieki nad osobami skierowanymi do izolatoriów. Standardy opieki w izolatoriach dotyczących COVID-19 zostały szczegółowo określone w rozporządzeniach Ministra Zdrowia. Kwalifikację do izolatorium dokonuje lekarz szpitala zakaźnego lub z oddziałem zakaźnym, a opiekę medyczną zapewnia wyspecjalizowany podmiot leczniczy. Okres przebywania w izolatorium oraz warunki lokalowe są precyzyjnie regulowane, a izolowane osoby mają prawo do opieki pielęgniarskiej i porad lekarskich.
Tematyka: izolatoria, COVID-19, wirus SARS-CoV-2, rozporządzenie, Minister Zdrowia, opieka medyczna, kwalifikacja, warunki lokalowe, testy diagnostyczne, porady lekarskie
W związku z epidemią COVID-19 w Polsce Minister Zdrowia określił zasady opieki nad osobami skierowanymi do izolatoriów. Standardy opieki w izolatoriach dotyczących COVID-19 zostały szczegółowo określone w rozporządzeniach Ministra Zdrowia. Kwalifikację do izolatorium dokonuje lekarz szpitala zakaźnego lub z oddziałem zakaźnym, a opiekę medyczną zapewnia wyspecjalizowany podmiot leczniczy. Okres przebywania w izolatorium oraz warunki lokalowe są precyzyjnie regulowane, a izolowane osoby mają prawo do opieki pielęgniarskiej i porad lekarskich.
W związku z szerzącą się w Polsce epidemią COVID-19 Minister Zdrowia na podstawie art. 22 ust. 5 ustawy z 15.4.2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 295 ze zm., dalej jako DziałLeczU) określił zasady sprawowania opieki nad osobami skierowanymi do izolatoriów. Szczegóły pozaszpitalnej opieki nad osobami, u których lekarze stwierdzą zachorowanie na COVID-19 lub podejrzenie zachorowania, określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z 27.3.2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki w izolatoriach (Dz.U. z 2020 r. poz. 539). • Opieka w izolatorium, zgodnie z rozporządzeniem, polega na zapewnieniu chorym pobytu w obiekcie, spełniającym odpowiednie kryteria, jak również wiąże się z zapewnieniem opieki zdrowotnej personelu medycznego osobom, u których stwierdzono zachorowanie na COVID-19 lub podejrzenie takiego zachorowania. • Opiekę zdrowotną powinien zapewnić podmiot leczniczy wyspecjalizowany w leczeniu szpitalnym. W rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 20.3.2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. poz. 491, ze zm.), w okresie od 20.3.2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszony został stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. W związku z tym ustawodawca zdecydował o podjęciu działań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, w czym pomóc mają określone standardy opieki w izolatoriach. Zasady opieki określone zostały w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 27.3.2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki w izolatoriach, a następnie doprecyzowane w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 3.4.2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie standardu organizacyjnego opieki w izolatoriach (Dz.U. 2020 poz. 597). Osoby kwalifikujące się do opieki w izolatorium Do objęcia opieką izolatorium kwalifikują się osoby określone w załączniku do omawianego rozporządzenia, tj. osoby, u których stwierdzono zachorowanie na chorobę wywołaną wirusem SARS-CoV-2 lub podejrzenie zachorowania, jeżeli zostały przez lekarza skierowane do leczenia lub diagnostyki laboratoryjnej w kierunku wirusa SARS-CoV-2 w ramach izolacji odbywanej poza szpitalem. Ponadto pod opiekę izolatorium mogą zostać skierowane osoby, którym lekarz zalecił izolację w warunkach domowych, które nie powinny, ze względu na możliwość zakażenia mieszkających z nimi osób z grupy podwyższonego ryzyka zachorowania na COVID-19, odbywać izolacji w miejscu swojego zamieszkania. Kwalifikacja do izolatorium dokonywana jest przez lekarza szpitala zakaźnego lub lekarza szpitala z oddziałem zakaźnym. Zmiany dokonane w rozporządzeniu 3.4.2020 r. Dopuszczają ponadto, aby kwalifikację do pobytu w izolatorium przeprowadzał także lekarz innego szpitala niż zakaźny. Skierowanie takie powinno następować na piśmie. Wiąże się to z narastającymi zakażeniami koronawirusem i diagnozowaniem chorych także w innych szpitalach niż szpitale zakaźne. Osobom objętym opieką w izolatorium personel medyczny powinien pobierać materiał biologiczny w celu wykonania testów na obecność koronawirusa. Okres przebywania osób w izolatorium Rozporządzenie dokładnie określa czas, do którego osoby skierowane do izolatorium powinny w nim pozostać. Co do zasady izolatorium można opuścić po dwukrotnym otrzymaniu ujemnego wyniku testu na obecność wirusa SARS- CoV-2. Personel medyczny instruuje wówczas taką osobę o konieczności zachowania szczególnej higieny rąk przez co najmniej 7 dni, licząc od dnia następującego po dniu, w którym był ostatni wynik ujemny. Warto zaznaczyć, że w myśl omawianego rozporządzenia, wypisanie pacjenta z izolatorium nie oznacza zwolnienia go z kwarantanny, o której mowa w odrębnych przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W izolatorium powinny przebywać osoby z dodatnim wynikiem testu na obecność wirusa SARS-CoV-2 do ustąpienia objawów i uzyskania ujemnego wyniku testu kontrolnego i ujemnego wyniku ponownego testu kontrolnego na obecność koronawirusa. W odniesieniu osób z dodatnim wynikiem testu na obecność wirusa SARS-CoV-2, personel medyczny izolatorium może także podjąć decyzję o przeniesieniu ich do szpitala zakaźnego w sytuacji pogorszenia się ich stanu zdrowia. Personel izolatorium decyzję taką powinien jednak uzgodnić z lekarzem szpitala zakaźnego lub szpitala z oddziałem zakaźnym. Warunki sprawowania opieki w izolatorium Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia Izolatorium powinno zostać usytuowane w obiekcie zapewniającym następujący standard warunków lokalowo-pobytowych: • osobny pokój i węzeł sanitarny dla każdego izolowanego pacjenta; • trzy posiłki dziennie dostarczane do pokoju; • zapewnienie możliwości kontaktu bezpośredniego wyłącznie z personelem medycznym izolatorium i innymi osobami z obsługi izolatorium, wyposażonymi w odpowiednie środki ochrony osobistej; • umożliwienie połączenia osób izolowanych z personelem medycznym izolatorium lub innymi osobami z obsługi izolatorium na odległość za pomocą systemów łączności • dezynfekcja pomieszczeń po pobycie osoby izolowanej. Rozporządzenie dopuszcza, by w tym samym pokoju przebywały dwie lub więcej osób, w przypadku gdy osoba lub osoby izolowane ze względu na wiek lub stan zdrowia wymagają wsparcia osoby towarzyszącej. Trzeba jednak zaznaczyć, że wówczas pobyt tych osób w izolatorium kończy się jednocześnie. Decyzję o pobycie osoby towarzyszącej w izolatorium podejmuje lekarz kierujący do izolatorium. Standardy opieki medycznej W omawianym rozporządzeniu określono także standardy opieki medycznej nad osobami przebywającymi w izolatorium. Mają one prawo do wizyt pielęgniarskich, które powinny odbywać się nie rzadziej niż dwa razy na dobę, w godzinach przedpołudniowych i popołudniowych. W ramach takich wizyt powinna być dokonywana ocena stanu ogólnego i pomiar temperatury ciała osoby izolowanej oraz, w razie potrzeby, w porozumieniu z lekarzem, zlecenie lub zmiana zleconych przez lekarza leków. Zapewnienie leków należy do obowiązków podmiotu leczniczego prowadzącego izolatorium. Izolowane osoby mają także prawo do porad lekarskich, zwłaszcza w sytuacji pogorszenia się ich stanu zdrowia lub potrzeby podjęcia decyzji o wypisaniu izolowanego pacjenta z izolatorium. Porady mogą być dokonywane za pomocą systemów teleinformatycznych. Pacjenci izolatoriów mają także zapewnione pobieranie materiału biologicznego w celu przeprowadzenia testów diagnostycznych na obecność wirusa SARS-CoV-2. Izolowanym osobom powinno wykonywać się następujące teksty: • kontrolne - po upływie 10–12 dni (u dzieci do 14 dni) od pobrania materiału biologicznego wykazującego po raz pierwszy zakażenie, • ponowne kontrolne – w przypadku wyniku ujemnego pierwszego badania kontrolnego, drugie badanie kontrolne wykonuje się przynajmniej po 24 godzinach, • przeprowadzane w odstępach siedmiodniowych do uzyskania wyniku ujemnego, w przypadku gdy którykolwiek z wyników badania kontrolnego był dodatni. Samowolne opuszczenie izolatorium W przypadku samowolnego opuszczenia izolatorium przez osobę objętą opieką rozporządzenie przewiduje, że personel medyczny izolatorium poinformuje o tym niezwłocznie telefonicznie państwowego powiatowego inspektora sanitarnego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby na numer telefonu alarmowego, który opublikowany jest na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej właściwej stacji sanitarno- epidemiologicznej.
Rozporządzenie dokładnie określa warunki, czas pobytu oraz opiekę medyczną w izolatoriach w kontekście COVID-19. Osoby kierowane do izolatorium z dodatnim wynikiem testu na obecność wirusa SARS-CoV-2 muszą pozostać do ustąpienia objawów i otrzymania dwóch ujemnych wyników testów. W przypadku samowolnego opuszczenia izolatorium przewidziane są konkretne kroki informacyjne wobec państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.