Zakaz korygowania złożonej oferty przez komisję konkursową
Komisja konkursowa nie ma prawa do korygowania, a w konsekwencji zmiany złożonej oferty- orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Na wstępie należy zaznaczyć, że oferta składana przez świadczeniodawcę jest wiążąca i nie może podlegać na kolejnych etapach postępowania konkursowego jakimkolwiek zmianom. Naczelny Sąd Administracyjny orzekający w rozpoznawanej sprawie podziela stanowisko Sądu I instancji, że dokonana przez komisję konkursową zmiana udzielonej przez skarżącą odpowiedzi ofertowej stanowiła zmianę oferty i była bezpodstawna.
Tematyka: komisja konkursowa, oferta, zmiana oferty, Naczelny Sąd Administracyjny, równość traktowania, ocena ofert, postępowanie konkursowe
Komisja konkursowa nie ma prawa do korygowania, a w konsekwencji zmiany złożonej oferty- orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Na wstępie należy zaznaczyć, że oferta składana przez świadczeniodawcę jest wiążąca i nie może podlegać na kolejnych etapach postępowania konkursowego jakimkolwiek zmianom. Naczelny Sąd Administracyjny orzekający w rozpoznawanej sprawie podziela stanowisko Sądu I instancji, że dokonana przez komisję konkursową zmiana udzielonej przez skarżącą odpowiedzi ofertowej stanowiła zmianę oferty i była bezpodstawna.
Komisja konkursowa nie ma prawa do korygowania, a w konsekwencji zmiany złożonej oferty- orzekł Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok NSA z 25.8.2020 r., II GSK 395/18, ). Opis stanu faktycznego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku wyrokiem z 27.10.2017 r. (II SA/Bk 568/17, ), po rozpoznaniu sprawy ze skargi W.T.-S. na decyzję Dyrektora P. Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w B. z (...) maja 2017 r. Nr (...) w przedmiocie konkursu ofert w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Dyrektora P. Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w B. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Dyrektora P. Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w B. Z uzasadnienia Sądu Na wstępie należy zaznaczyć, że bezsporne jest, że komisja konkursowa po dokonaniu analizy posiadanych przez NFZ zbiorów danych, stanowiących załącznik do dokumentacji postępowania konkursowego, doszła do wniosku, że skarżąca nie spełnia kryterium dostępności, zawartym w załączniku nr 6 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z 5.8.2016 r. w sprawie szczegółowych kryteriów wyboru ofert w postępowaniu w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1372 ze zm.; tabela nr 1, pkt 7, Lp. II Dostępność ppkt 1.2.), wobec czego dokonała w systemie zmiany odpowiedzi na pytanie z „tak” na „nie”. Naczelny Sąd Administracyjny orzekający w rozpoznawanej sprawie podziela w pełni stanowisko Sądu I instancji, że dokonana przez komisję konkursową zmiana udzielonej przez skarżącą odpowiedzi ofertowej – stanowiła w istocie zmianę oferty skarżącej i była bezpodstawna. Komisja konkursowa nie ma prawa do korygowania, a w konsekwencji zmiany złożonej oferty. Podkreślenia bowiem wymaga, że oferta składana przez świadczeniodawcę w odpowiedzi na ogłoszenie o otwarciu postępowania w sprawie zawierania wymienionych umów oraz określone nim warunki, jest wiążąca i nie może podlegać na kolejnych etapach postępowania konkursowego – a więc po terminie składania ofert – jakimkolwiek zmianom, uzupełnieniom, czy też innym modyfikacjom, w tym w szczególności w zakresie odnoszącym się do warunków oferty objętych (rankingowymi) pytaniami ankietowymi. Uznać należy to za oczywiste również z tego powodu, że oferta, o której mowa w przepisach przywołanej ustawy, to – wobec braku jakichkolwiek odmiennych zastrzeżeń ustawodawcy w tym zakresie – oferta w rozumieniu ustawy – Kodeks cywilny. Tak też, co trzeba podkreślić, jest ona rozumiana na gruncie zarządzenia Prezesa NFZ z 13.2.2015 r. w sprawie warunków postępowania dotyczących zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Co więcej, przywołane zarządzenie potwierdza, że po upływie terminu składania ofert, oferent jest związany ofertą do czasu rozstrzygnięcia postępowania (§ 18 ust. 4), jej uzupełnienie zaś przez oferenta – świadczeniodawcę – może skutecznie nastąpić pod warunkiem, że pisemne powiadomienie o uzupełnieniu oferty wskazany organ otrzyma przed upływem terminu składania ofert (§ 18 ust. 1). Jeżeli więc, co w świetle powyższego należy uznać za oczywiste, świadczeniodawca jest związany składaną przez siebie ofertą, której treść wyznaczają zawarte w niej dane stanowiące stosowne oświadczenia woli oraz oświadczenia wiedzy będące odpowiedzią profesjonalnego podmiotu – bo tak przecież należy traktować świadczeniodawcę ubiegającego się o zawarcie umowy na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej – na konkretne ogłoszenie oraz określone nim warunki, to wskazana zasada odnosząca się do konsekwencji złożenia oferty, w takim samym stopniu oraz zakresie konsekwencje te ustala wobec organu przeprowadzającego wymienione postępowanie. Wobec tego, skoro oferent – świadczeniodawca – nie może, po upływie terminu składania ofert, zmienić, skorygować, modyfikować, uzupełniać złożonej przez siebie oferty, to nie może tego uczynić również komisja konkursowa. O ile bowiem komisja jest uprawniona do oceny, a w konsekwencji ewentualnego przyjęcia, nieprzyjęcia lub odrzucenia oferty, to nie jest uprawniona do podejmowania jakichkolwiek działań odnoszących się do rozporządzania treścią zawartych w niej oświadczeń. W konsekwencji – jak słusznie stwierdził Sąd I instancji - organ dopuścił się naruszenia przepisów postępowania administracyjnego w sposób mogący mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Należy dodać, że te uchybienia mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ oferta skarżącej uzyskała łącznie 87 pkt i zajęła szóste miejsce w rankingu - wskutek zmniejszenia przez komisję liczby punktów w kryterium dostępności z 9 pkt na 6 pkt, a bez tego zmniejszenia punktacji skarżąca mogłaby zająć w rankingu końcowym wyższe miejsce, które kwalifikowałoby ją do zawarcia z nią umowy. Bowiem do zawarcia umowy wybrano 5 ofert o najwyższej łącznej ocenie punktowej, które zajęły w rankingu pozycje od 1 do 4, uzyskując odpowiednio od 90,54 do 87,06 punktów. (…) Równe traktowanie w opartym na zasadzie konkurencji postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych powiązane jest z dokonaną w sprawie oceną ofert świadczeniodawców oraz występujących relacji pomiędzy tymi ocenami, przy czym istotne znacznie ma porównanie i ocena oferty świadczeniodawcy, który złożył środek odwoławczy oraz świadczeniodawców, którzy zostali wybrani do udzielania świadczeń. Naczelny Sąd Administracyjny orzekający w rozpoznawanej sprawie podziela stanowisko wyrażone przez Sąd I instancji, że organ kontrolując wynik postępowania w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej nie może ograniczyć się - jak to wynika z uzasadnienia skarżonych decyzji - do przedstawienia punktacji (oceny) i do porównania jedynie liczby punktów uzyskanych przez oferentów na różnych płaszczyznach ocen, tak jak uczyniono to w zaskarżonej decyzji. Organ miał bowiem obowiązek swoją ocenę zindywidualizować i wyjaśnić, dlaczego w tym konkretnym przypadku poszczególni oferenci zostali ocenieni przyznaniem takiej, a nie innej liczby punktów, czego w rozpoznawanej sprawie nie uczynił. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowowadministracyjnym, gdzie wskazuje się, że weryfikacja, czy w sprawie w zakresie porównania i oceny ofert zachowano wymóg równego traktowania świadczeniodawców, organ ma obowiązek swoją ocenę zindywidualizować i wyjaśnić przyczyny przyznania takiej, a nie innej liczby punktów. Tylko wtedy organ może skutecznie uwolnić się od zarzutu nierównego traktowania w zakresie oceny oferty odwołującego. Skoro przedmiot kontroli w postępowaniu administracyjnym wszczętym odwołaniem stanowi rozstrzygnięcie postępowania w sprawie zawarcia umowy, w którym to na zasadzie konkurencji ofert dokonuje się wyboru oferty określonego świadczeniodawcy i jednocześnie wskazuje świadczeniodawców, którzy nie zostali zakwalifikowani do zawarcia takiej umowy, co wymaga przeprowadzenia oceny oraz porównania ofert biorących udział w postępowaniu, to tym samym zadaniem organu administracyjnego dokonującego kontroli, jest nie tylko porównanie oceny ofert poszczególnych świadczeniodawców, ale również skonfrontowanie tej oceny z samymi ofertami, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu decyzji organu. Weryfikacja ta powinna w szczególności obejmować materię stanowiąca przedmiot zarzutów odwołania. Tymczasem - jak stwierdził Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku - skarżąca konsekwentnie wskazywała, czego nie wyjaśnił organ w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że oferty konkurentów, tj. M. oraz NZOZ „F.” s.c. mają przyznane punkty za spełnienie kryterium dostępności w zakresie zapewnienia ciągłości, podczas gdy w dokumentacji ofertowej brak jest dokumentów potwierdzających spełnienie tego kryterium. Komentarz Świadczeniodawca jest związany składaną przez siebie ofertą, której treść wyznaczają zawarte w niej dane stanowiące stosowne oświadczenia woli oraz oświadczenia wiedzy będące odpowiedzią profesjonalnego podmiotu na konkretne ogłoszenie oraz określone nim warunki. Skoro więc oferent, po upływie terminu składania ofert, nie może zmienić, skorygować, modyfikować, czy też uzupełniać złożonej przez siebie oferty, to nie może tego uczynić również komisja konkursowa. Komisja konkursowa jest bowiem uprawniona do oceny złożonej oferty, a w konsekwencji ewentualnego przyjęcia, nieprzyjęcia lub odrzucenia oferty. Natomiast nie jest ona uprawniona do podejmowania jakichkolwiek działań odnoszących się do rozporządzania treścią zawartych w niej oświadczeń, na co słusznie zwrócił uwagę w niniejszej sprawie NSA. Wyrok NSA z 25.8.2020 r., II GSK 395/18,
Równość traktowania w postępowaniu konkursowym jest kluczowa, a organ kontrolujący wynik postępowania nie może ograniczyć się jedynie do przedstawienia punktacji. Organ musi zindywidualizować ocenę ofert i wyjaśnić przyznane punkty. Stanowisko to ma potwierdzenie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym.