Dodatkowe uprawnienia dla dawców krwi i osocza w związku z epidemią COVID-19

W związku z pandemią koronawirusa ustawodawca wprowadził dodatkowe uprawnienia dla dawców krwi i osocza, aby zachęcić ozdrowieńców do oddawania krwi. Zmiany w ustawie o publicznej służbie krwi mają na celu zabezpieczenie zapotrzebowania na krew i osocze ozdrowieńców. Nowe przepisy przewidują rekompensatę kosztów dla dawców oraz ulgi w transporcie publicznym dla honorowych dawców.

Tematyka: dawca krwi, osocze, COVID-19, pandemia, rekompensata, ulga transportowa, honorowy dawca, publiczna służba krwi

W związku z dużym zapotrzebowaniem na osocze ozdrowieńców i krew podczas panującej wciąż pandemii
koronawirusa ustawodawca zdecydował się wprowadzić pewne dodatkowe uprawnienia dla osób oddających
krew lub osocze, żeby zachęcić jak najwięcej ozdrowieńców do takiej aktywności. W tym celu wprowadzono
zmiany w ustawie z 22.8.1997 r. o publicznej służbie krwi (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1777 ze zm., dalej:
PublSłKrewU).
• Zmiany w PublSłKrewU wprowadzone zostały poprzez ustawę z 21.1.2021 r. o zmianie ustawy
o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19,
innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.
z 2021 r. poz. 159).
• Zmiany weszły w życie 26.1.2021 r.
Celem zmian w PublSłKrewU jest zabezpieczenie zapotrzebowania na krew i jej składniki, w tym osocze
ozdrowieńców po COVID-19, w okresie epidemii koronawirusa. W tym celu ustawodawca zdecydował się
wprowadzić częściową rekompensatę dla ozdrowieńców po chorobie COVID-19 kosztów związanych z oddaniem
osocza, tak aby zmobilizować osoby oddające krew i umożliwić im i ułatwić przemieszczanie się do różnych punktów
poboru krwi, niezależnie od miejsca ich zamieszkania. W przypadku pobierania osocza od ozdrowieńców po COVID-
19 zazwyczaj potrzebne są trzy donacje. W związku z tym centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa będą wydawać
zaświadczenie o oddaniu krwi. Osocze pozyskiwane jest od osób w wieku 18 do 65 lat nie cierpiących na choroby
przewlekłe, które mają potwierdzoną i udokumentowaną historię choroby COVID-19 i dwa ujemne wyniki badania
pod kątem obecności koronawirusa SARS-CoV-2.
Zgodnie z nowym art. 9a PublSłKrewU w sytuacji, gdy dojdzie do ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo
stanu epidemii honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki, w tym osocze po chorobie COVID-19,
przysługuje prawo do otrzymania zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania czynności służbowych
w dniu, w którym oddał krew lub jej składniki oraz w dniu następnym.
Ponadto, honorowemu dawcy krwi, który oddał co najmniej trzy donacje krwi lub jej składników, w tym osocze po
chorobie COVID-19, przysługuje ulga w wysokości 33 proc. na przejazdy w komunikacji krajowej środkami
publicznego transportu zbiorowego, w tym transportu kolejowego w 1 i 2 klasie pociągów osobowych i pospiesznych
oraz autobusowego w komunikacji zwykłej i przyspieszonej orqz w na przejazdy transportu kolejowego w 2 klasie
pociągów innych niż osobowe i pospieszne na podstawie biletów jednorazowych. Aby korzystać z tych uprawnień
niezbędne jest posiadanie zaświadczenia wydanego przez regionalne centrum krwiodawstwa, Wojskowe Centrum
lub Centrum MSWiA.
Zaświadczenie to powinno zawierać datę wydania zaświadczenia; imię i nazwisko dawcy krwi; numer PESEL dawcy
krwi; informację o liczbie donacji krwi lub jej składników, w tym osocza po chorobie COVID-19.

Nowe uprawnienia dla dawców krwi i osocza po COVID-19 obejmują m.in. zwolnienie od pracy w dniu oddania krwi, rekompensatę kosztów związanych z oddaniem osocza oraz ulgi w transporcie publicznym dla honorowych dawców. Zmiany weszły w życie 26.1.2021 r. i mają na celu zwiększenie liczby dawców w okresie epidemii koronawirusa.