8% stawka VAT na wyroby medyczne – doprecyzowanie przepisów

Tematyka: stawka VAT, wyroby medyczne, 8% VAT, Dyrektywa VAT, obniżone stawki VAT, Ministerstwo Finansów

Bieżący rok obfituje w zmiany przepisów w zakresie stawek VAT. Zmiany tego rodzaju kojarzą się przede
wszystkim z tzw. tarczą antyinflacyjną i wynikającą z inicjatywy Ministerstwa Finansów czasową obniżką
podatku w odniesieniu do towarów szczególnie wrażliwych na wzrost cen. Przyjęta została też rewolucja
ogólnoeuropejska, zmiany w Dyrektywie VAT umożliwią rozszerzone stosowanie obniżonych stawek VAT
przez państwa członkowskie. W międzyczasie dojdzie także do doprecyzowania przepisów odnośnie
wyrobów medycznych i związanych z nimi usług.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.;
dalej: VATU), podstawowa stawka VAT w chwili obecnej wynosi 22% („tymczasowo” podwyższona do 23% VAT na
podstawie art. 146aa ust. 1 VATU). Przepisy VATU przewidują też szereg przypadków stosowania obniżonych
stawek VAT (w wysokości 8%, 5% a także 0% VAT). Obniżone stawki VAT określone zostały także (choć
w zdecydowanie okrojonym zakresie) również w przepisach wykonawczych. Chodzi konkretnie o rozporządzenia
Ministra Finansów z 25.3.2020 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów
i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (t.j. Dz. U. z 2021 poz. 1696 ze zm., dalej: WarObnVATR).
Wyroby medyczne – 8% VAT
Krótki rys historyczny. Zgodnie z poz. 13, 69 i 73 załącznika nr 3 do VATU, 8% stawkę VAT stosuje się w odniesieniu
do wyrobów medycznych w rozumieniu ustawy z 20.5.2010 r. o wyrobach medycznych, dopuszczonych do obrotu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1565 ze zm.; dalej: WyrobMedU). A dodatkowo także do
usług napraw i konserwacji tych wyrobów oraz usług udzielenia licencji lub innych usług o podobnym charakterze
w stosunku do tych wyrobów. Od 26.5.2021 r. obowiązują znowelizowane przepisy unijne dotyczące wprowadzania
do obrotu, udostępniania na rynku lub wprowadzania do używania wyrobów medycznych stosowanych u ludzi oraz
wyposażenia takich wyrobów (za wyjątkiem wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro i wyposażenia wyrobów
medycznych). Zaistniała więc konieczność zachowania dotychczasowej preferencji i zapewnienia stosowania takich
samych zasad opodatkowania VAT dla pełnej kategorii wyrobów medycznych. Stosowne przepisy znalazły się więc
w WarObnVATR z dniem 6.11.2021 r. (konkretnie w poz. 6-8 załącznika do WarObnVATR) i obowiązywały z mocą
wsteczną od 26.5.2021 r.
W międzyczasie uchwalona została nowa ustawa z 7.4.2022 r. o wyrobach medycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 974).
Nowelizuje ona także VATU w zakresie określania zakresu wyrobów medycznych korzystających z obniżonej 8%
stawki VAT. Stawka ta znajdzie zastosowanie do wyrobów medycznych, wyposażenia wyrobów medycznych,
systemów i zestawów zabiegowych, oraz wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro i wyposażenia wyrobów
medycznych do diagnostyki in vitro, dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Celem zmiany
jest więc utrzymanie dotychczasowego zakresu przedmiotowego preferencji, tj. zasadniczo takiego samego katalogu
tych wyrobów objętych stawką obniżoną. Podobnie, stawka 8% VAT znajdzie zastosowanie do usług naprawy
i konserwacji wyrobów medycznych. Z uwagi na powyższe, nie będzie już konieczności utrzymywania dualizmu
przepisów obniżających stawkę VAT na tego rodzaju wyroby i usługi z nimi związane.
Przewiduje się, że projektowane rozporządzenie wejdzie w życie z dniem 26.5.2022 r., tj. z datą wejścia w życie
zmian do VATU.

Komentarz
Omawiana zmiana ma charakter niewątpliwie techniczny i doprecyzowujący. Nie jest jednak jedyną zmianą, jaka
czeka nas w odniesieniu do stawek VAT w nadchodzącej przyszłości. Organy UE, nauczone doświadczeniami
pandemii COVID-19, widzą potrzebę poszerzania zakresu stosowania przez państwa członkowskie obniżonych
stawek VAT w celu wzmocnienia odporności systemów opieki zdrowotnej. Z tego względu w Dyrektywie 2022/542
z 5.4.2022 r. w sprawie zmiany dyrektyw 2006/112/WE i (UE) 2020/285 w zakresie stawek podatku od wartości
dodanej (Dz.Urz. UE L z 2022 r. Nr 107, s. 1) rozszerzony został katalog wyrobów tego rodzaju, które będą mogły
korzystać ze stawek obniżonych. Obejmuje on m.in. sprzęt medyczny, medyczne urządzenia wspomagające, wyroby
medyczne, przedmioty medyczne i sprzęt pomocniczy oraz sprzęt ochronny (w tym maski ochronne), przeznaczone
zwykle do użytku w opiece zdrowotnej lub do użytku osób z niepełnosprawnościami, towary niezbędne do
kompensowania i przezwyciężania niepełnosprawności, jak również dostosowanie, naprawa, wynajem i dzierżawa
takich towarów.
Oczywiście wszystko to nie oznacza, że wszelkiego rodzaju wyroby związane mniej lub bardziej ściśle z ochroną
zdrowia skorzystają z preferencyjnej stawki VAT. Tworząc przepisy trzeba uważać, o czym przekonała się Polska już
kilka lat temu. Konsekwencją był wyrok TSUE z 4.6.2015 r., C-678/13,
stwierdzający nieuprawnione

rozszerzenie przez Polskę zakresu wyrobów, do których stosowana była stawka obniżona. Oby historia nie
powtórzyła się.

Omawiana zmiana ma charakter niewątpliwie techniczny i doprecyzowujący. Nie jest jednak jedyną zmianą, jaka czeka nas w odniesieniu do stawek VAT w nadchodzącej przyszłości. Organy UE, nauczone doświadczeniami pandemii COVID-19, widzą potrzebę poszerzania zakresu stosowania przez państwa członkowskie obniżonych stawek VAT w celu wzmocnienia odporności systemów opieki zdrowotnej.