Zmiany w wykonywaniu zawodu ratownika medycznego

Od 22.6.2023 r. wraz z wejściem w życie przepisów ustawy o zawodzie ratownika medycznego uregulowane zostaną zasady wykonywania tego zawodu, określając m.in. wymagania dotyczące zdrowia, języka polskiego, wykształcenia oraz prawa wykonywania zawodu. Publikacja przedstawia kryteria kwalifikacji, procedurę uzyskania prawa wykonywania zawodu oraz zasady rejestracji i utraty uprawnień.

Tematyka: ratownik medyczny, zawód ratownika medycznego, kwalifikacje, prawo wykonywania zawodu, rejestr ratowników medycznych, zasady wykonywania zawodu, świadczenia zdrowotne, pierwsza pomoc, doskonalenie zawodowe

Od 22.6.2023 r., czyli wraz z wejściem w życie przepisów ustawy z 1.12.2022 r. o zawodzie ratownika
medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2705; dalej: ZawRatMedU),
uregulowane zostaną zasady wykonywania zawodu ratownika medycznego. Jednym z podstawowych
rozwiązań jest określenie wymagań oraz trybu nadawania prawa wykonywania zawodu ratownika
medycznego.

Kwalifikacje osoby wykonującej zawód ratownika medycznego
Zawód ratownika medycznego, zgodnie z art. 2 ZawRatMedU, może wykonywać osoba, która:
1. posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
2. posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu ratownika medycznego;
3. posiada znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu
ratownika medycznego;
4. spełnia wymagania w zakresie wykształcenia i posiadanego tytułu zawodowego;
5. swoim dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu ratownika
medycznego, w szczególności nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo
ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
6. posiada prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego.
Kryterium znajomości języka polskiego uważa się za spełniony, jeżeli:
• osoba ukończyła studia na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne lub medycyna ratunkowa lub studia
przygotowujące do wykonywania zawodu ratownika medycznego - prowadzone w języku polskim lub publiczną
szkołę policealną lub niepubliczną szkołę policealną o uprawnieniach szkoły publicznej - kształcące w języku polskim;
albo
• uzyskała dokument potwierdzający znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie niezbędnym do
wykonywania zawodu ratownika medycznego na terytorium RP, w szczególności gdy znajomość języka polskiego
jest potwierdzona pozytywnym złożeniem egzaminu z języka polskiego zorganizowanego i przeprowadzonego przez
Krajową Radę Ratowników Medycznych.
Ustawa reguluje możliwość udzielenia zgody na wykonywanie zawodu ratownika medycznego w okresie ogłoszenia
stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii osobie, która uzyskała poza terytorium państw członkowskich
kwalifikacje do wykonywania zadań zawodowych ratownika medycznego.
Ratownik medyczny, który posiada uprawnienia do wykonywania zawodu ratownika medycznego, nabyte w państwie
członkowskim, może tymczasowo i okazjonalnie wykonywać zawód ratownika medycznego na terytorium RP, jeżeli
złoży do Krajowej Rady: pisemne oświadczenie o zamiarze tymczasowego i okazjonalnego wykonywania zawodu
ratownika medycznego na terytorium RP; dokument potwierdzający obywatelstwo; zaświadczenie stwierdzające, że
ratownik ten zgodnie z prawem wykonuje w tym państwie zawód ratownika medycznego, oraz że w czasie składania
oświadczenia nie obowiązuje go zakaz, nawet tymczasowy, wykonywania zawodu ratownika medycznego;
dokumenty potwierdzające kwalifikacje do wykonywania zawodu ratownika medycznego.
Prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego
Zgodnie z art. 24 ust. 1 ZawRatMedU prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego przyznaje Krajowa Rada
Ratowników Medycznych.
W celu uzyskania prawa wykonywania zawodu osoba spełniająca warunki ustawowe składa wniosek do Krajowej
Rady. We wniosku podawane są m.in. dane personalne, korespondencyjne, numer i data wydania dokumentu
potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu ratownika medycznego, oświadczenie
o niekaralności, tytuł zawodowy.

Prawo wykonywania zawodu przyznawane jest w formie uchwały Krajowej Rady niezwłocznie po otrzymaniu
kompletnego wniosku, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia jego otrzymania. W przypadku braków
formalnych, Krajowa Rada w terminie 14 dni od dnia otrzymania dokumentów wzywa do ich uzupełnienia w terminie
7 dni od dnia otrzymania wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
Odmowa przyznania prawa wykonywania zawodu może nastąpić wówczas, gdy Krajowa Rada stwierdzi, że osoba
ubiegająca się o to prawo nie spełnia warunków, o których mowa w art. 2 ZawRatMedU. Odmowa następuje
w drodze uchwały Krajowej Rady, podobnie jak stwierdzenie utraty prawa. Do uchwały Krajowej Rady stosuje się
odpowiednio przepisy KPA dotyczące decyzji administracyjnej.
Rejestr ratowników medycznych
Osoba, której przyznano prawo wykonywania zawodu, podlega wpisowi do rejestru ratowników medycznych
prowadzonych przez Krajową Radę. Wydaje się jej dokument „Prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego”.
Rejestr prowadzony jest w systemie teleinformatycznym. Administratorem danych jest Krajowa Rada. Rejestr zawiera
m.in. dane o ratowniku medycznym, a także przebiegu jego zatrudnienia oraz realizacji obowiązku doskonalenia
zawodowego.
Utrata oraz wygaśnięcie prawa wykonywania zawodu ratownika medycznego
Utrata prawa następuje w przypadku:
• ubezwłasnowolnienia całkowitego albo częściowego;
• cofnięcia zgody, o której mowa w art. 7 ust. 1 ZawRatMedU (zgoda na wykonanie zawodu ratownika medycznego
udzielona w okresie epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego);
• prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo
skarbowe;
• prawomocnego orzeczenia przez sąd ratowników medycznych kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu.
Wygaśnięcie następuje w przypadku:
• upływu 5 lat od dnia wydania zgody, o której mowa w art. 7 ust. 1 ZawRatMedU;
• wygaśnięcia zgody, o której mowa w art. 7 ust. 1 ZawRatMedU;
• złożenia przez ratownika medycznego oświadczenia o zrzeczeniu się uprawnień wynikających ze zgody, o której
mowa w art. 7 ust. 1 ZawRatMedU;
• śmierci ratownika medycznego.
Zasady wykonywania zawodu ratownika medycznego
Zgodnie z art. 33 ust. 1 ZawRatMedU, wykonywanie zawodu ratownika medycznego polega na:
• udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w tym medycznych czynności ratunkowych w rozumieniu art. 3 pkt. 4 ustawy
z 8.9.2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1720; dalej: PRatowMedU)
udzielanych samodzielnie lub na zlecenie lekarza;
• zabezpieczaniu osób znajdujących się w miejscu zdarzenia oraz podejmowaniu działań zapobiegających
zwiększeniu się liczby osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;
• transportowaniu osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;
• udzielaniu wsparcia psychicznego w sytuacji powodującej stan nagłego zagrożenia zdrowotnego;
• stwierdzaniu zgonu, do którego doszło podczas akcji medycznej, o której mowa w art. 41 PRatowMedU.
Wykonywaniem zawodu jest także:
• nauczanie zawodu ratownika medycznego oraz wykonywanie pracy na rzecz doskonalenia zawodowego
ratowników medycznych i dyspozytorów medycznych;
• organizowanie i prowadzenie zajęć z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy, medycznych czynności
ratunkowych oraz pierwszej pomocy w rozumieniu odpowiednio art. 3 pkt. 2, 4 i 7 PRatowMedU;
• prowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych w zakresie ratownictwa medycznego;

• zatrudnienie lub pełnienie służby na stanowiskach administracyjnych, na których wykonuje się czynności związane
z przygotowywaniem i organizowaniem świadczeń zdrowotnych w zakresie ratownictwa medycznego lub nadzorem
nad ich udzielaniem;
• zatrudnienie lub pełnienie służby na stanowisku perfuzjonisty po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego w zakresie
perfuzji;
• sprawowanie funkcji z wyboru w organach samorządu ratowników medycznych lub wykonywanie pracy na rzecz
tego samorządu w zakresie realizacji jego zadań.

Zawód ratownika medycznego obejmuje udzielanie świadczeń zdrowotnych, zabezpieczanie osób w miejscu zdarzenia, transportowanie chorych, wsparcie psychiczne, stwierdzanie zgonu. Ponadto ratownicy medyczni mogą nauczać, prowadzić badania naukowe, pełnić funkcje administracyjne i wiele innych zadań związanych z ratownictwem medycznym.