Krajowa Sieć Onkologiczna dopiero w 2025 r.

Tematyka: Krajowa Sieć Onkologiczna, KSO, onkologia, opieka zdrowotna, system zdrowia, nowotwory, leczenie, diagnostyka, przesunięcie terminu, organizacja opieki, pacjenci onkologiczni

Na skutek zmian ustawowych termin wdrożenia Krajowej Sieci Onkologicznej został przesunięty o rok, tj.
z 1.4.2024 r. na 1.4.2025 r., co jest zdaniem ustawodawcy, konieczne z uwagi na przygotowanie zasobów
kadrowych, organizacyjnych i technicznych podmiotów wchodzących w jej skład.
Etap legislacyjny
20.3.2024 r. została ogłoszona, a 31.3.2024 r. weszła w życie ustawa z 22.2.2024 r. o zmianie ustawy o Krajowej
Sieci Onkologicznej (Dz.U. z 2024 r. poz. 414).
Istota wprowadzonych zmian
Jak czytamy w uzasadnieniu, dostępnym na stronie internetowej Sejmu RP (druk sejmowy nr 199), celem
wprowadzonych zmian jest przesunięcie w czasie wdrożenia Krajowej Sieci Onkologicznej (dalej: KSO),
przewidzianej w ustawie z 9.3.2023 r. o Krajowej Sieci Onkologicznej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 650; dalej:
KrSiećOnkU).
Wprowadzone zmiany
Na skutek wprowadzonych zmian, przesunięciu ulega m.in. termin realizacji obowiązku nałożonego na podmioty
wchodzące w skład KSO, polegającego na przekazywaniu danych o sprawowanej opiece onkologicznej do systemu
KSO, który jest modułem Systemu Informacji Medycznej. Z art. 3 ust. 1 KrSiećOnkU wynika, że KSO tworzą
podmioty wykonujące działalność leczniczą, zakwalifikowane do danego poziomu zabezpieczenia opieki
onkologicznej tej sieci. Przedmiotowa zmiana, dotycząca obowiązku informacyjnego ww. podmiotów, wynika z braku
gotowości technicznej do wdrożenia tego rozwiązania po stronie podmiotów wchodzących w skład KSO.
W związku z czym przesunięciu ulega termin rozpoczęcia realizacji wyżej wskazanego obowiązku z 1.4.2024 r. na
1.4.2025 r. (art. 53 ust. 2 KrSiećOnkU). Zjawisko to należy ocenić negatywnie, zwłaszcza w kontekście założeń
KrSiećOnkU, która przewidywała termin na dostosowanie się podmiotów KSO do wprowadzanych rozwiązań.
Zmieniono również termin przeprowadzenia pierwszej kwalifikacji na dany poziom zabezpieczenia opieki
onkologicznej KSO z 31.3.2024 r. na 31.3.2025 r. Zmiana tego terminu, jak wynika z treści uzasadnienia,
zamieszczonego na stronie internetowej Sejmu RP, ma „pozwolić Narodowemu Funduszowi Zdrowia przeprowadzić
rzetelną weryfikację podmiotów pod względem szczegółowych kryteriów warunkujących przynależność podmiotów
wykonujących działalność leczniczą do poziomu zabezpieczenia opieki onkologicznej KSO, a podmiotom leczniczym
ma dać niezbędny czas na przygotowanie zasobów kadrowych, organizacyjnych i ustalenie zasad przepływu
informacji pomiędzy nimi” (art. 56 ust. 2 KrSiećOnkU). W celu zapewnienia spójności ze zmienianym terminem
pierwszej kwalifikacji na poszczególne poziomy zabezpieczenia opieki onkologicznej KSO, przesunięto z 1.4.2024 r.
na 1.4.2025 r. wejście w życie przepisów, na podstawie których podmioty wykonujące działalność leczniczą,
niewchodzące w skład KSO, nie będą uprawnione do realizacji opieki onkologicznej w ramach zawartej z NFZ
umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (art. 58 pkt 1 KrSiećOnkU).
Ponadto, w związku z przesunięciem w czasie przepisów wdrażających KSO wydłużono również z 5.4.2024 r. na
1.7.2025 r. wejście w życie przepisów:
• wprowadzających infolinię onkologiczną, która ma umożliwiać dokonanie zapisu na pierwszorazowe świadczenie
opieki zdrowotnej w podmiocie działającym w ramach KSO;
• umożliwiających gromadzenie określonych danych o pacjencie, niezbędnych do prowadzenia infolinii onkologicznej;
• umożliwiających udostępnianie prowadzonych przez podmioty lecznicze harmonogramów przyjęć w systemie
teleinformatycznym (art. 58 pkt 2 KrSiećOnkU).
Opieka onkologiczna
W kontekście wprowadzonych zmian, należy wskazać, że - jak wyjaśniono w uzasadnieniu do KrSiećOnkU,
dostępnym na stronie internetowej Sejmu RP (druk sejmowy nr 2935) - KrSiećOnkU wprowadza nowy model
organizacji i zarządzania opieką onkologiczną, który usprawni organizację systemu udzielania świadczeń opieki
zdrowotnej w zakresie onkologii. Ustawodawca wskazał, że choroby nowotworowe stanowią jedną z najczęstszych
przyczyn zgonów Polaków. Bezwzględna liczba nowotworów złośliwych w kraju stale wzrasta, czego przyczyną jest
proces starzenia się społeczeństwa i czynniki związane ze stylem życia. Najwyższa Izba Kontroli podkreśliła
niewydolność obecnego systemu opieki onkologicznej, polegającą m.in. na braku skoordynowanej opiekę nad
pacjentem, co wpływa na niezadowalające wyniki leczenia nowotworów. Mając na uwadze powyższe, a także

prognozowany wzrost zachorowań na choroby nowotworowe oraz wynikające z tego trendu skutki, konieczne jest -
zdaniem ustawodawcy - przeorganizowanie systemu. Liczne zachorowania na choroby o podłożu nowotworowym
prowadzą do dużej śmiertelności, a ponadto poważnych konsekwencji społecznych, w tym pogarszania jakości życia
chorych i ich rodzin oraz znacznych obciążeń finansowych związanych z leczeniem tych chorób dla obywateli
i finansów publicznych. Ustawowo przewidziane rozwiązania systemowe mają doprowadzić do zwiększenia jakości
oraz skuteczności diagnostyki i leczenia pacjentów, u których podejrzewa się lub zdiagnozowano nowotwór.
Tym samym KrSiećOnkU ma na celu opracowanie i wdrożenie zmian organizacyjnych, które zapewnią chorym równy
dostęp do koordynowanej i kompleksowej opieki zdrowotnej w obszarze onkologii. Za jeden ze szczegółowych celów
KrSiećOnkU przyjęto poprawę organizacji systemu opieki onkologicznej przez zapewnienie pacjentom dostępu do
najwyższej jakości procesów diagnostyki i leczenia oraz kompleksowej opieki na całej „ścieżce pacjenta”. W związku
z powyższym przewidziano wdrożenie KSO, ustanawiającej nowe struktury organizacji i zarządzania opieką
onkologiczną.
Przesunięcie terminu wdrożenia KSO uzasadniane jest przez ustawodawcę koniecznością przygotowania podmiotów
tworzących ww. sieć, w tym w szczególności ich zasobów kadrowych i organizacyjnych (w tym przede wszystkim
technicznych), a także ustalenia zasad przepływu informacji pomiędzy nimi. Niemniej jednak należy mieć na uwadze,
że przesuwanie w czasie wdrożenia rozwiązań przewidzianych ustawowo jest niepożądane z punktu widzenia
samych celów KrSiećOnkU. Należy bowiem podkreślić, że KSO ma na celu zapewnienie opieki onkologicznej
realizującej standardy m.in. takie jak: równość dostępu do leczenia, kompleksowość opieki, sprawność
poszczególnych etapów diagnostyki i leczenia, efektywność stosowanych terapii. Odsunięcie w czasie spełniania
przez podmioty tworzące KSO określonych wymogów, a tym samym wejścia w życie rozwiązań ustawowych, może
być niepożądane także z punktu widzenia pacjentów onkologicznych, w tym w szczególności poszanowania
i realizacji ich prawa do ochrony zdrowia.

Przesunięcie terminu wdrożenia Krajowej Sieci Onkologicznej ma na celu usprawnienie organizacji systemu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie onkologii oraz poprawę jakości i skuteczności diagnostyki i leczenia pacjentów. Odsunięcie w czasie wprowadzenia zmian może jednak negatywnie wpłynąć na pacjentów onkologicznych, utrudniając realizację standardów opieki.