PIT od sprzedaży nieruchomości przy odstąpieniu od umowy zbycia

Kobieta z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej zwróciła się do fiskusa po odstąpieniu od umowy sprzedaży nieruchomości, która była przedmiotem sporu sądowego. Sąd przyznał jej rację, a notarialna ugoda przywróciła jej własność. Teraz pojawiają się wątpliwości dotyczące podatkowych konsekwencji tego zdarzenia.

Tematyka: PIT, sprzedaż nieruchomości, odstąpienie od umowy, indywidualna interpretacja podatkowa, Izba Skarbowa, opodatkowanie, podatek dochodowy

Z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej do fiskusa zwróciła się kobieta planująca
sprzedać nieruchomość, w posiadanie której weszła w 2004 r. By nie musieć samej zajmować się wszelkimi
formalnościami, ustanowiła pełnomocnika. To właśnie on w 2010 r. podpisał umowę sprzedaży
nieruchomości. Niestety, jak się później okazało, nabywca wprowadził stronę sprzedającą w błąd. Choć
zobowiązał się on do zapłaty ceny nieruchomości, czas pokazał, że nie był w stanie wywiązać się z tego
zobowiązania. W konsekwencji takiego stanu rzeczy kobieta w 2011 r. odstąpiła od zawartej umowy
i zażądała od nabywcy zwrotu domu z działką, czego ten jednak nie chciał uczynić. Sprawa trafiła zatem do
sądu.
Dwa lata później sąd okręgowy przyznał jej rację. Organ uznał, że kobieta działała zgodnie z przysługującym jej
prawem, a co za tym idzie, odstąpiła od umowy skutecznie, w konsekwencji czego działka z domem powinna zostać
jej zwrócona. Sąd w wyroku zobowiązał nabywcę do przeniesienia własności nieruchomości kobiecie, co powinno
zostać odzwierciedlone w złożonym przez niego oświadczeniu. Tak też się stało – strony sporu spisały notarialną
ugodę, a kobieta odzyskała swoją własność. W efekcie takiego obrotu sprawy powstały jednak pytania o podatkowe
aspekty związane z przenoszeniem prawa do działki i domu. Kobieta zwróciła się z wnioskiem o wydanie
indywidualnej interpretacji podatkowej do fiskusa. Zapytała – „czy zwrot nieruchomości sprzedającemu, będący
następstwem wprowadzenia sprzedającego przez kupującego w błąd co do możliwości i zamiaru wywiązania się
z umowy oraz skutecznego odstąpienia przez sprzedającego od umowy, stanowi nabycie w rozumieniu prawa
podatkowego, powodujące, że w okresie 5 lat od takiego zdarzenia każde odpłatne zbycie nieruchomości rodzić
będzie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?”
Przedstawiając własną opinię w tym zakresie kobieta twierdziła, że w omawianym przypadku nie nabyła ona jeszcze
raz nieruchomości w rozumieniu przepisów podatkowych. Nie powinna zatem zapłacić podatku dochodowego od
zbycia domu i działki, bowiem w ciągu 5 lat od tej właśnie transakcji, nie kupiła nowej nieruchomości.
Fiskus nie podzielił jednak tej opinii. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w indywidualnej interpretacji z 17.11.2016
r. (IPPB4/4511-1043/16-4/IM) stwierdził, że kobieta ponownie nabyła nieruchomość w wyniku odstąpienia od umowy
sprzedaży, a takie działanie jest źródłem przychodu objętym opodatkowaniem PIT 19%. Organ tłumaczył, że
wspomniane odstąpienie od umowy samo w sobie nie znosi skutku przeniesienia własności nieruchomości, a tylko
obliguje strony do przywrócenia poprzedniego stanu własności, do wyegzekwowania czego potrzebna jest ugoda.
IPPB4/4511-1043/16-4/IM

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że odstąpienie od umowy sprzedaży nieruchomości stanowi nabycie objęte opodatkowaniem PIT 19%. Organ uznał, że kobieta ponownie nabyła nieruchomość w wyniku tego działania, co wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.