Ochrona przed eksmisją na bruk z lokalu służbowego

Sprawa kobiety związana z eksmisją z lokalu służbowego trafiła do Trybunału Konstytucyjnego. Kobieta zarzuciła decyzji niekonstytucyjność, argumentując swoje stanowisko odwołując się do przepisów konstytucyjnych dotyczących godności człowieka i prawa do mieszkania. TK ostatecznie uznał zaskarżone przepisy ustawy o Policji za zgodne z Konstytucją, podkreślając, że ich celem jest zapewnienie korzystania z lokali służbowych osobom do tego uprawnionym.

Tematyka: Trybunał Konstytucyjny, eksmisja, lokal służbowy, Konstytucja, mieszkanie, TK, ustawy, policja

Do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęła sprawa kobiety, której nakazano opuścić mieszkanie służbowe,
a która zarzuciła tej decyzji niekonstytucyjność.
Chodziło o eksmisję z lokalu otrzymanego wiele lat temu, jako służbowe mieszkanie przez dziadka kobiety,
ówczesnego milicjanta. Obecnie zamieszkująca nieruchomość kobieta, chcąc uregulować kwestię zajmowania lokalu
zwróciła się do komendanta policji z wnioskiem, by zawarł z nią umowę najmu. Ten jednak nie tylko odmówił takiego
działania, ale także nakazał kobiecie opuszczenie mieszkania. Ponieważ ani ona, ani żadna inna osoba mieszkająca
na terenie lokalu służbowego nie była zawodowo związana z policją, komendant uznał, że nie ma podstaw, by
mieszkanie służbowe wciąż było przez nich zajmowane. Powoływał się w tym względzie na art. 95 ust. 3 pkt 3 ustawy
o Policji, według którego decyzję o opróżnieniu lokalu mieszkalnego wydaje się w przypadku zajmowania lokalu
mieszkalnego przez policjanta lub członków jego rodziny albo inne osoby bez tytułu prawnego.
Kobieta zwróciła uwagę na fakt, że wspomniana wyżej ustawa o Policji nie mówi nic na temat obowiązku
zapewnienia eksmitowanym osobom jakiegokolwiek innego mieszkania, co w opinii lokatorki jest niezgodne
z Konstytucją, a konkretnie z jej art. 30 i 71 ust. 1. Pierwszy z ww. przepisów mówi, że „przyrodzona i niezbywalna
godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie
i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”. Drugi stanowi, iż „Państwo w swojej polityce społecznej
i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej,
zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych”. Ponadto
kobieta miała także zastrzeżenia do wydanej decyzji o eksmisji pod kątem jej zgodności z art. 75 ust. 1 Konstytucji –
„Władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności
przeciwdziałają bezdomności, wspierają rozwój budownictwa socjalnego oraz popierają działania obywateli
zmierzające do uzyskania własnego mieszkania”.
W wyroku z 15.11.2017 r., (SK 29/16) TK uznał, że zaskarżone przez kobietę przepisy ustawy o Policji (art. 90
w związku z art. 95 ust. 3 pkt 3, w zw. z art. 95 ust. 4, w zw. z art. 97 ust. 5) są zgodne z Konstytucją. Sędziowie
zwrócili uwagę, że sytuacja, w jakiej znalazła się kobieta nie jest jednoznaczna z tzw. eksmisją na bruk. W ich opinii
ww. przepisy, które znalazły zastosowanie w omawianej sprawie miały na celu zapewnienie możliwości korzystania
z lokalu służbowego osobom do tego uprawnionym. W opinii TK w polskim ustawodawstwie istnieją przepisy, które
zabezpieczają osoby przebywające w służbowych mieszkaniach bez uprawnień. W tym względzie sędziowie
przywołali zakwestionowany także przez TK art. 144 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Przepis
ten mówił, że „Egzekutor usuwa z nieruchomości lub lokalu (pomieszczenia), które mają być opróżnione lub wydane
wierzycielowi, znajdujące się tam ruchomości, z wyjątkiem tych, które łącznie z nieruchomością (lokalem,
pomieszczeniem) podlegają wydaniu wierzycielowi, i wzywa osoby przebywające na tej nieruchomości lub w tym
lokalu (pomieszczeniu) do jego opuszczenia, z zagrożeniem zastosowania przymusu bezpośredniego, a w razie
oporu podejmuje odpowiednie kroki w celu zastosowania przymusu bezpośredniego”. Artykuł ten utracił moc z dniem
20.10.2017 r. w zakresie, w jakim odnosił się do egzekucji z nieruchomości lub lokalu (pomieszczenia) służących
zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych zobowiązanego (na podstawie wyroku TK z 18.10.2017 r., K 27/15).
SK 29/16, K 27/15

Trybunał Konstytucyjny podjął decyzję o zgodności przepisów ustawy o Policji z Konstytucją w kontekście eksmisji z lokalu służbowego. Wyrok TK wskazał, że sytuacja kobiety nie kwalifikuje się jako eksmisja na bruk, a omawiane przepisy mają chronić osoby uprawnione do służbowego mieszkania. Decyzja TK miała istotne znaczenie dla interpretacji prawa dotyczącego eksmisji i korzystania z służbowych lokali mieszkalnych.