Doinwestowanie działek na sprzedaż a odliczenie VAT przy transakcji

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy wydał wyrok dotyczący możliwości odliczenia VAT przez samorząd ponoszący koszty inwestycji przed sprzedażą działek. Sprawa dotyczyła związku pomiędzy inwestycjami w infrastrukturę a opodatkowaniem transakcji. Fiskus początkowo nie zgodził się z możliwością odliczenia, ale sąd uznał, że inwestycje miały wpływ na cenę zbycia działek, umożliwiając gminie skorzystanie z tego prawa.

Tematyka: Wojewódzki Sąd Administracyjny, VAT, odliczenie, inwestycje komunalne, sprzedaż działek, interpretacja podatkowa

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy wydał wyrok w sprawie możliwości odliczenia VAT przez
samorząd, który w ramach zadań komunalnych ponosi wydatki na realizację inwestycji, co z kolei skutkuje
powstaniem zobowiązania dotyczącego podatku należnego przy sprzedaży owych inwestycji.
Jedna z gmin posiadała w swoim zasobie nieruchomości, które planowała zbyć pod zabudowę. Przed wystawieniem
wybranych gruntów na sprzedaż dokonała szeregu inwestycji, mających na celu zwiększenie atrakcyjności
posiadanych działek. Ponieważ miały być one przeznaczone pod inwestycje mieszkaniowe, usługowe i rekreacyjne,
samorząd podjął decyzję o wcześniejszym uzbrojeniu tego terenu w sieć wodno-kanalizacyjną. Przeprowadzenie
tego typu działań w sposób oczywisty wiązało się z koniecznością poniesienia pewnych kosztów – od sfinansowania
przygotowania projektów po fizyczną ich realizację i nadzór wykonawczy. Problem pojawił się, kiedy samorząd chciał
odliczyć VAT w związku z wdrożeniem inwestycji. Powstała bowiem wątpliwość, czy gmina może skorzystać z tej
opcji.
We wniosku o wydanie interpretacji samorząd doprecyzował, że odliczenie byłoby związane wyłącznie z kosztami
poniesionymi w stosunku do gruntów przeznaczonych do zbycia. Zaznaczył przy tym, że po dokonaniu transakcji
gmina nie będzie świadczyła na korzyść nabywców usług związanych z dostawą mediów. Sprzedaż działek miałaby
zostać opodatkowana daniną w wymiarze 23%.
Fiskus nie zgodził się z opinią gminy, co do możliwości skorzystania przez nią z odliczenia VAT. W interpretacji
z 22.1.2018 r. (0115-KDIT1-2.4012.821.2017.2.AD) dyrektor KIS stwierdził, że „prawo do obniżenia kwoty podatku
należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.
odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, przy nabyciu których podatek został
naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi
skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów
z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany
z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Wskazana
norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący
czynności zwolnione, czy też niepodlegające opodatkowaniu są w podobnej sytuacji jak ostateczny nabywca
(konsument) towaru i usługi, z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów
i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami
i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do
czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu”.
W opinii przedstawiciela skarbówki ponieważ samorząd nie planował świadczenia na rzecz nabywców nieruchomości
usług związanych z dostawą mediów i odprowadzaniem ścieków, z powyższego wynika, że infrastrukturę powstałą
w tym celu planuje przekazać nieodpłatnie na rzecz niezależnego podmiotu. W konsekwencji zastosowanie znajdzie
art. 86 ust. 1 VATU, a tym samym gmina nie będzie mogła skorzystać z odliczenia.
Urzędnicy zaskarżyli powyższą interpretację, a WSA w Bydgoszczy stanął po ich stronie. W wyroku z 29.5.2018 r. (I
SA/Bd 242/18) skład orzekający uznał, że w omawianej sytuacji zależność pomiędzy przeprowadzoną inwestycją
polegającą na uzbrojeniu terenu, a transakcją sprzedaży wskazanych działek jest bezdyskusyjna. Zdaniem sądu błąd
skarbówki polegał na niewłaściwym uznaniu za czynności opodatkowane usług związanych z obsługą mediów, a nie
samej dostawy nieruchomości, czyli ich sprzedaży. Oczywistym jest, że przeprowadzona przez gminę inwestycje
będą miały bezpośredni wpływ na cenę zbycia działek, co w opinii sądu wystarczy, jako uprawnienie do skorzystania
z odliczenia VAT.
Wyrok WSA w Bydgoszczy z 29.5.2018 r.I SA/Bd 242/18

Wyrok WSA w Bydgoszczy stanowi istotne wyjaśnienie kwestii odliczenia VAT przy sprzedaży nieruchomości przez samorząd. Dzięki uzasadnieniu sądu, gminy mogą lepiej zrozumieć warunki korzystania z tego prawa oraz związki pomiędzy inwestycjami a opodatkowaniem.