Kontrowersje wokół nowelizacji ordynacji podatkowej

Trwają konsultacje dotyczące nowelizowanej Ordynacji podatkowej oraz ustaw z nią związanych. Eksperci wyrażają obawy co do potencjalnych skutków zmian, zwłaszcza dotyczących kontroli cen transakcji nieruchomościami. Ministerstwo Finansów podkreśla cel porządkujący nowelizacji przepisów podatkowych.

Tematyka: Ordynacja podatkowa, nowelizacja, ustawy podatkowe, kontrowersje, podatki, transakcje nieruchomościami, Ministerstwo Finansów, inwestycje, organy skarbowe, podatnicy

Trwają konsultacje dotyczące nowelizowanej Ordynacji podatkowej i ustaw związanych z jej wprowadzeniem
w życie. Resort finansów planuje, że zmodernizowane regulacje miałyby zacząć obowiązywać z początkiem
2020 r., jednak eksperci – pomimo zapewnień autorów projektowanych przepisów, że prace nad nimi są już
w końcowej fazie przygotowań – są pełni obaw i wątpliwości.
Największe zastrzeżenia wynikają z obaw o to, że przedstawiciele skarbówki zyskają podstawę, by podważać
wartość niemal każdej transakcji dotyczącej np. nieruchomości. Teoretycznie organy podatkowe przyglądają się tylko
tym umowom kupna/sprzedaży, przy których zachodzi podejrzenie o zaniżenie wartości przedmiotu nabycia/zbycia.
Informacje o ostatecznej cenie urzędnicy otrzymują od notariuszy, przed którymi zawierane są umowy handlowe,
a jeśli wzbudza ona podejrzenie o to, że jest za niska (celowo obniżona w celu zaoszczędzenia na podatku),
przedstawiciele fiskusa mają prawo żądania złożenia stosownych wyjaśnień, a nawet podwyższenia kwoty transakcji.
Nierzadko strony umowy nie zgadzają się z podejrzeniami skarbówki, a spory dotyczące zasadności ustalenia danej
ceny kupna/sprzedaży muszą być rozstrzygane w sądach. Specjaliści obawiają się, że nowelizacja Ordynacji
podatkowej i innych ustaw (PDOFizU i PDOPrU) spowoduje zwiększenie liczby tego typu spraw. Obawy te są o tyle
uzasadnione, że w myśl planowanej nowelizacji przepisów z dotychczasowego brzmienia regulacji dopuszczających
określenie przez skarbówkę tzw. wartości rynkowej przedmiotu sprzedaży, w przypadku gdy cena „bez
uzasadnionych przyczyn ekonomicznych znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług” ma
zniknąć wskazanie dotyczące stopnia zróżnicowania ceny oraz przyczyn ekonomicznych. W konsekwencji urzędnicy
zyskają uprawnienie do konfrontowania ceny zawartej w umowie z tzw. wartością rynkową zawsze, gdy pierwsza
będzie niższa od drugiej. Bez znaczenia pozostanie powód zaistnienia takiej sytuacji.
Zdaniem resortu powyższe obawy są nieuzasadnione, a cel jaki przyświeca wprowadzeniu omawianej zmiany, ma
charakter porządkujący przepisy (ma zapobiegać duplikowaniu tych samych sformułowań w różnych aktach
prawnych). Zapis o stopniu, w jakim jedna wartość odbiega od drugiej, który będzie uprawniał do wdrożenia całej
procedury kontrolnej, znajdzie się bowiem w znowelizowanej Ordynacji podatkowej. Ministerstwo Finansów twierdzi,
że podatnicy będą mieli okazję by złożyć stosowne wyjaśnienia w przypadku wątpliwości fiskusa, jednak specjaliści
podatkowi mają wątpliwości, na ile głos obywatela będzie miał siłę przebicia w zderzeniu z fiskusem.
Eksperci zastanawiają się także, jak omawiane zmiany wpłyną na opodatkowanie umów handlowych pomiędzy
osobami prywatnymi oraz jakie konsekwencje mogą one za sobą pociągać np. w relacjach pomiędzy jednostkami
samorządów terytorialnych a inwestorami prowadzącymi budowy na ich terenie. Zdarza się, że deweloperzy
realizujący osiedle przewidują w ramach prowadzonych robót przeprowadzenie danej instalacji, która następnie jest
odsprzedawana gminie lub miastu za niewielkie kwoty. Można sobie wyobrazić, że zasadność takiej ceny będzie
podważana, a w konsekwencji będzie musiała zostać ujednolicona z wartością rynkową, co z kolei może skutecznie
zablokować realizację wielu inwestycji. Często bowiem warunkiem realizacji danego osiedla jest wyrażenie przez
gminę zgody na poprowadzenie przez dewelopera danej instalacji w zamian za późniejsze odsprzedanie jej urzędowi
za symboliczną cenę.
Wątpliwości wzbudza także sensowność zmiany redakcyjnej polegającej na przeniesieniu konkretnego
sformułowania z jednego aktu prawnego do drugiego, przy jednoczesnym braku zmiany jego znaczenia.

Nowelizacja Ordynacji podatkowej oraz innych ustaw podatkowych budzi wiele kontrowersji. Specjaliści obawiają się zwiększenia liczby sporów podatkowych oraz utrudnień dla inwestycji. Wątpliwości budzi także siła oddziaływania głosu podatnika wobec organów skarbowych.