Czy wywłaszczenie gruntów pod drogi uprawnia do ulgi w VAT?

Sądowy spór dotyczący wywłaszczenia gruntów pod drogi zakończył się wyrokiem, który rozstrzygnął kwestię ulgi w VAT. Gmina chciała skorzystać z ulgi, argumentując brakiem zabudowy na terenach, lecz fiskus uznał, że przeznaczenie nieruchomości pod drogi publiczne wyklucza możliwość ulgi. Sprawa trafiła do WSA w Kielcach i NSA, które potwierdziły stanowisko fiskusa.

Tematyka: wywłaszczenie gruntów, ulga VAT, drogi publiczne, interpretacja podatkowa, WSA Kielce, NSA, przeznaczenie nieruchomości

Sądowy spór dotyczący wywłaszczenia gruntów pod drogi zakończył się wyrokiem, który rozstrzygnął kwestię ulgi w VAT. Gmina chciała skorzystać z ulgi, argumentując brakiem zabudowy na terenach, lecz fiskus uznał, że przeznaczenie nieruchomości pod drogi publiczne wyklucza możliwość ulgi. Sprawa trafiła do WSA w Kielcach i NSA, które potwierdziły stanowisko fiskusa.

Sądowym wyrokiem zakończył się spór pomiędzy fiskusem a jedną z gmin, na terenie której wywłaszczono
część nieruchomości pod budowę dróg.
Z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej do skarbówki zwrócili się urzędnicy, bowiem chcieli upewnić się, czy
przekazanie nieruchomości na cel publiczny i związane z tym odszkodowanie w omawianym przypadku uprawnia do
skorzystania z ulgi w VAT. Chodziło o działki, które zostały wywłaszczone na potrzebę budowy dróg i przeszły we
władanie województwa. W zamian za przejęcie własności tych gruntów wojewoda wyznaczył gminie odszkodowanie.
Ponieważ wcześniej tereny te nie były przez gminę użytkowane w ramach działalności gospodarczej, ani nie
obejmował ich żaden miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a według klasyfikacji z ewidencji gruntów
działki obejmowały obszary zabudowane, grunty orne, pastwiska oraz nieużytki, w opinii przedstawicieli samorządu
w omawianej sytuacji zastosowanie znajdował art. 43 ust. 1 pkt 9 VATU („Zwalnia się od podatku dostawę terenów
niezabudowanych innych niż tereny budowlane”).
Skarbówka była jednak odmiennego zdania. W opinii jej przedstawicieli w rozpatrywanej sprawie doszło do odpłatnej
dostawy towarów, co jednoznacznie przesądza o konieczności zapłaty podatku od towarów i usług. Na potwierdzenie
słuszności takiej tezy fiskus zaznaczył, że przejęte grunty miały charakter budowlany, o czym świadczy cel ich
przeznaczenia – pod drogi publiczne.
Samorząd zaskarżył powyższą interpretację i sprawa trafiła na wokandę WSA w Kielcach. Sąd ten uznał jednak, że
fiskus miał rację opierając się na przeznaczeniu nieruchomości. Nawet jeśli wcześniej działki te nie miały przypisanej
żadnej konkretnej, jednoznacznej funkcji, to ich przeznaczenie stało się jasne w momencie ich wywłaszczenia na
dany cel, a to przesądza o braku możliwości skorzystania z ulgi w VAT. Podobnej opinii był NSA, który w wyroku
z 6.9.2018 r. (I FSK 1031/16) orzekł na korzyść fiskusa. Sędziowie argumentowali, że faktycznie w omawianym
przypadku o możliwości skorzystania z ulgi decyduje przeznaczenie wywłaszczonych działek. Stwierdzili także, że
decyzja wojewody zezwalająca na realizację na wskazanym terenie dróg publicznych ma charakter zbliżony do
decyzji o warunkach zabudowy.
Wyrok NSA z 6.9.2018 r.I FSK 1031/16







Decyzja NSA potwierdziła, że wywłaszczenie gruntów pod drogi nie uprawnia do ulgi w VAT. Pomimo braku wcześniejszego przeznaczenia terenów, ich nowe przeznaczenie pod drogi publiczne wyklucza możliwość skorzystania z ulgi. Sąd przyjął, że decyzja wojewody o budowie dróg ma charakter zbliżony do decyzji o warunkach zabudowy.