Zakres zwolnienia podatkowego wydatków na wymianę instalacji

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zwolnienie określone w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje wydatki spółdzielni mieszkaniowej na wymianę instalacji gazowej na elektryczną oraz na refundację kosztów wymiany urządzeń odbiorczych służących do podgrzania wody lub przygotowania posiłków. Spółdzielnia Mieszkaniowa „E.” planuje inwestycję związana z przebudową instalacji gazowej ze względów bezpieczeństwa lokatorów i dostosowania do przepisów.

Tematyka: Naczelny Sąd Administracyjny, zwolnienie podatkowe, wymiana instalacji gazowej, instalacja elektryczna, refundacja kosztów, urządzenia odbiorcze

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zwolnienie określone w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje wydatki spółdzielni mieszkaniowej na wymianę instalacji gazowej na elektryczną oraz na refundację kosztów wymiany urządzeń odbiorczych służących do podgrzania wody lub przygotowania posiłków. Spółdzielnia Mieszkaniowa „E.” planuje inwestycję związana z przebudową instalacji gazowej ze względów bezpieczeństwa lokatorów i dostosowania do przepisów.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zwolnieniem określonym w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z 15.2.1992 r.
o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1036 ze zm., dalej jako: PDOPrU) objęte
są wydatki spółdzielni mieszkaniowej przeznaczone na wymianę instalacji gazowej na elektryczną, jak
również na refundację kosztów wymiany urządzeń odbiorczych służących do podgrzania wody lub
przygotowania posiłków znajdujących się w lokalach użytkowników nieruchomości.
Stan faktyczny
Spółdzielnia Mieszkaniowa „E.” zamierza przeprowadzić inwestycję związaną z przebudową instalacji gazowej
z uwagi na braku dostępu i możliwości kontroli pionów instalacji gazowej w ramach rocznych przeglądów, zalecenia
pokontrolne uprawnionych służb, bezpieczeństwo lokatorów, a także dostosowanie do wymogów stawianych przez
obowiązujące przepisy. Lokatorzy będą musieli dokonać wymiany grzewczych urządzeń gazowych - kuchenki
gazowe oraz gazowe podgrzewacze wody, na urządzenia elektryczne, przy czym Spółdzielnia Mieszkaniowa „E.”
zobowiązana będzie do zwrotu z funduszu remontowego określonych kwot na pokrycie wydatków związanych
z koniecznością dostosowania się lokatorów do odbioru nowego nośnika energii.
W związku tym zwrócono się o wydanie interpretacji indywidualnej, w celu rozstrzygnięcia: Czy sfinansowanie,
zgodnie z odpowiednim Regulaminem Spółdzielni Mieszkaniowej „E.”, wydatków na zmianę medium
zasilającego urządzenia odbiorcze, polegającą na rezygnacji z medium gazowego i zastosowaniu medium
elektrycznego, w tym wydatków na wymianę urządzeń odbiorczych służących do podgrzania wody lub
przygotowania posiłków znajdujących się w lokalach użytkowników nieruchomości, ze środków funduszu
remontowego spowoduje utratę zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 PDOPrU
i w konsekwencji konieczność opodatkowania dochodu Spółdzielni Mieszkaniowej „E.” w części
wydatkowanej na ten cel?
Zdaniem Spółdzielni, o sposobie wydatkowania środków zgromadzonych na funduszu remontowym powinny
decydować odpowiednie, umocowane do takich decyzji, organy Spółdzielni. Na mocy art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. a)
PDOPrU w zw. z art. 6 ust. 3 ustawy z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j.: Dz.U. z 2018 r., poz. 845
ze zm.) kosztem podatkowym jest sam odpis na fundusz remontowy w momencie jego tworzenia. Środki
przeznaczone na wydatki związane z inwestycją pochodzą z odpisu na fundusz remontowy obciążający gospodarkę
zasobami mieszkaniowymi i zostaną wydatkowane na utrzymanie zasobów mieszkaniowych, co zgodnie z przepisem
art. 17 ust. 1 pkt 44 PDOPrU stanowi podstawę do zwolnienia z obowiązku opodatkowania tych kwot.
Organ interpretacyjny uznał stanowisko podatnika w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu
Spółdzielni w związku z wydatkowaniem środków pochodzących z funduszu remontowego za na wymianę instalacji
gazowej na elektryczną prawidłowe oraz za nieprawidłowe w zakresie refundacji kosztów wymiany urządzeń
odbiorczych służących do podgrzania wody lub przygotowania posiłków znajdujących się w lokalach użytkowników
nieruchomości. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 PDOPrU, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych
w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej
na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności
gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi. Organ podatkowy uznał zwrot lokatorom części
poniesionych przez nich kosztów związanych z wymianą urządzeń odbiorczych służących do podgrzania wody lub
przygotowania posiłków za refinansowanie wydatków poniesionych przez poszczególnych użytkowników lokali
mieszkalnych, a nie wydatki poniesione na utrzymanie zasobów mieszkaniowych przez samą Spółdzielnię.
Uzasadnienie WSA i NSA
Po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa Spółdzielnia Mieszkaniowa „E.” wniosła skargę do
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Uchylając zaskarżoną interpretację Sąd podkreślił, że a by
dochód spółdzielni mieszkaniowej korzystał ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 PDOPrU muszą
być spełnione łącznie dwa warunki przedmiotowe: dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami
mieszkaniowymi i przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych. Bezsporne jest, że został spełniony
pierwszy warunek, czyli uzyskiwanie przychodów w postaci wpływów od użytkowników zasilających fundusz
remontowy stosownym odpisem (zob. wyrok NSA z 20.5.2011 r., II FSK 80/10, orzeczenia.nsa.gov.pl). Ustawodawca
nie zdefiniował pojęcia „zasobów mieszkaniowych”, dlatego oceniając spełnienie drugiej z przesłanek Sąd odwołał
się do orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym przyjęto, że przez zasoby mieszkaniowe
należy rozumieć te części nieruchomości, które stanowią lokale mieszkalne oraz inne pomieszczenia
i urządzenia, które są niezbędne do prawidłowego korzystania z mieszkań w budynku mieszkalnym (zob.
wyrok NSA z 9.3.2012 r., II FSK 1509/10, orzeczenia.nsa.gov.pl; wyrok NSA z 2.2.2011 r., II FSK 1651/09,


orzeczenia.nsa.gov.pl; wyrok NSA z 12.2.2010 r., II FSK 1551/08, orzeczenia.nsa.gov.pl). Wszelkie instalacje
zaopatrujące lokale mieszkalne w media są niezbędne do prawidłowego korzystania z mieszkań w budynku
mieszkalnym. Skoro dotychczasowa instalacja gazowa ma wady uniemożliwiające, w świetle przepisów dotyczących
standardów bezpieczeństwa i prawidłowego funkcjonowania tego rodzaju instalacji, dalszą jej eksploatację, to
oczywiste jest, że usunięcie jej mieści się w pojęciu utrzymania zasobów mieszkaniowych. W pojęciu tym mieści się
także wyposażenie lokali w taką sieć elektryczną, której parametry zagwarantują korzystanie z urządzeń odbiorczych
o tych samych funkcjach, które dotychczas zasilane były gazem, skoro poprowadzenie nowej instalacji gazowej jest
technicznie i ekonomicznie bezzasadne. Sąd uznał, że w takich okolicznościach nie można zgodzić się
z twierdzeniem organu, że utrzymanie zasobów mieszkaniowych obejmuje wyłącznie doprowadzenie instalacji,
a refundacja kosztów zakupu urządzeń odbiorczych nie mieści się w tym pojęciu, zważywszy dodatkowo, że
w "Regulaminie tworzenia i wykorzystania funduszu remontowego oraz remontowego funduszu celowego
w zasobach mieszkaniowych Spółdzielni" oraz w "Regulaminie określającym obowiązki spółdzielni i użytkowników
lokali w zakresie napraw lokali oraz rozliczeń z użytkownikami lokali zwalniającymi lokale" w katalogu koniecznych
napraw obciążających użytkownika lokalu, podlegających refundacji z funduszu remontowego mieści się wymiana
urządzeń służących do wyłącznego korzystania z poszczególnych lokali wynikająca z wprowadzenia zmian w rodzaju
dostarczanych do budynków mediów.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalając skargę kasacyjną organu wyjaśnił, że nie można zaaprobować
twierdzenia, że utrzymanie zasobów mieszkaniowych obejmuje wyłącznie doprowadzenie instalacji,
a refundacja kosztów zakupu urządzeń odbiorczych nie mieści się w tym pojęciu. Bezpodstawne jest także
twierdzenie organu interpretacyjnego, że omawiane zwolnienie obejmuje tylko te stany faktyczne, w których
skarżąca bezpośrednio zakupiłaby urządzania odbiorcze. Zawężenie literalnego znaczenia pojęcia
"przeznaczenia dochodów", poprzez wyłączenie z jego znaczenia "dokonywanie refundacji kosztów wymiany
urządzeń odbiorczych" doprowadziło organ do nieuprawnionego skonstruowania dodatkowego warunku dla
stosowania zwolnienia, który nie został przewidziany w art. 17 ust. 1 pkt 44 PDOPrU. Wszelkie instalacje
zaopatrujące lokale mieszkalne w media są niezbędne do prawidłowego korzystania z mieszkań w budynku
mieszkalnym, a co za tym idzie zarówno usunięcie wadliwej instalacji gazowej, jak i wyposażenie lokali w sieć
elektryczną oraz zakup urządzeń odbiorczych mieści się w pojęciu utrzymania zasobów mieszkaniowych.
Wyrok NSA z 24.10.2018 r., II FSK 3029/16







Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że wymiana instalacji gazowej na elektryczną oraz refundacja kosztów wymiany urządzeń odbiorczych nie powodują utraty zwolnienia podatkowego dla Spółdzielni Mieszkaniowej „E.”. Sąd podkreślił, że utrzymanie zasobów mieszkaniowych obejmuje również wymianę instalacji i zakup urządzeń odbiorczych, co zostało potwierdzone w wyroku NSA z 24.10.2018 r.