Kiedy powstaje obowiązek wniesienia podatku od nieruchomości?

NSA wydał wyrok w sprawie dotyczącej wpływu terminu faktycznego zakończenia prac budowlanych na zdatność do używania obiektu, a co za tym idzie – na moment powstania obowiązku zapłaty podatku od nieruchomości. Spór toczył się na tle budowy terminala, w której kluczową kwestią było określenie momentu, kiedy następuje zakończenie budowy i rozpoczyna się użytkowanie obiektu, co ma istotne znaczenie dla ustalenia terminu powstania obowiązku podatkowego. NSA w swoim wyroku odnosił się do istotnych przepisów prawa podatkowego i budowlanego, analizując kwestię z punktu widzenia praktycznych działań inwestora oraz interpretacji organów podatkowych.

Tematyka: NSA, obowiązek podatkowy, podatek od nieruchomości, termin zakończenia budowy, użytkowanie obiektu, organy podatkowe, interpretacja prawa, inwestycje budowlane

NSA wydał wyrok w sprawie dotyczącej wpływu terminu faktycznego zakończenia prac budowlanych na zdatność do używania obiektu, a co za tym idzie – na moment powstania obowiązku zapłaty podatku od nieruchomości. Spór toczył się na tle budowy terminala, w której kluczową kwestią było określenie momentu, kiedy następuje zakończenie budowy i rozpoczyna się użytkowanie obiektu, co ma istotne znaczenie dla ustalenia terminu powstania obowiązku podatkowego. NSA w swoim wyroku odnosił się do istotnych przepisów prawa podatkowego i budowlanego, analizując kwestię z punktu widzenia praktycznych działań inwestora oraz interpretacji organów podatkowych.

NSA wydał wyrok w sprawie dotyczącej wpływu terminu faktycznego zakończenia prac budowlanych na
zdatność do używania obiektu, a co za tym idzie – na moment powstania obowiązku zapłaty podatku od
nieruchomości.
Spór toczył się na tle budowy terminala, w którym miała być przechowywana i przeładowywana ropa naftowa. Spółka
inwestująca w powyższe przedsięwzięcie tkwiła w przekonaniu, że będzie ono zdatne do użytku dopiero wtedy, gdy
powstanie cała infrastruktura towarzysząca, a poprawność jej budowy zostanie potwierdzona przez różne instytucje
nadzoru oraz udowodniona przeprowadzonymi testami. Potwierdzenie tej tezy znalazła w art. 6 ust. 2 ustawy
o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 1445 ze zm.), według którego: „jeżeli okolicznością,
od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek
podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo
w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem”.
Dlatego też spółka planowała najpierw zakończyć budowę, co powinno zostać odnotowane w dzienniku budowy
i spisane w protokole końcowym, następnie ubiegać się w nadzorze budowlanym o pozwolenie na użytkowanie,
a później przeprowadzić kontrolne testy eksploatacyjne, a dopiero w roku następnym spodziewała się konieczności
zapłaty podatku. Co więcej, na korzyść takiego twierdzenia w opinii przedsiębiorstwa świadczył także zapis ustawy
o podatku dochodowym od osób prawnych, a konkretnie art. 16a ust. 1 pkt 1, zgodnie z którym: „Amortyzacji
podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we
własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania: budowle, budynki oraz lokale będące
odrębną własnością”.
Takiej argumentacji nie podzielały jednak organy podatkowe. W opinii Prezydenta Miasta momentem powstania
obowiązku zapłaty daniny jest dzień uzyskania ostatniego wpisu w dzienniku budowy. W opinii przedstawiciela
fiskusa w omawianym przypadku znaczenie odgrywa bowiem moment, w którym w rzeczywistości doszło do
zakończenia prac stricte budowlanych, co w żaden sposób nie stoi na przeszkodzie do ustalenia wysokości
zobowiązania podatkowego.
Spór trafił na sądową wokandę. WSA w Gdańsku stanął po stronie fiskusa. W opinii składu orzekającego odniósł się
do ustawowego braku definicji „zakończenia budowy” w ten sposób, że już samo zgłoszenie zakończenia prac
niezbędne do ubiegania się o pozwolenie na użytkowanie świadczy o tym, że sporny etap przesądzający o powstaniu
obowiązku podatkowego nastąpił właśnie wtedy i nie ma potrzeby zwlekania z wniesieniem daniny do czasu
przeprowadzenia ostatecznych testów poprawności funkcjonowania instalacji.
Przedsiębiorstwo zaskarżyło powyższy wyrok, ale NSA w wyroku z 27.11.2018 r. (II FSK 3250/16) potwierdziło jego
zasadność. Na potwierdzenie słuszności swojego werdyktu sąd przywołał przepisy budowlane. Choć w nich także nie
ma jednoznacznej definicji pojęcia „zakończenie budowy”, to jednak na podstawie analizy poszczególnych przepisów
ustawy z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 1202 ze zm.) można wywnioskować, że za
moment jego powstania uznaje się dzień, kiedy składa się dokumentację do nadzoru budowlanego z wnioskiem
o wydanie pozwolenia na użytkowanie.
Wyrok NSA z 27.11.2018 r. II FSK 3250/16







NSA potwierdził w swoim wyroku zasadność stanowiska fiskusa, że momentem powstania obowiązku zapłaty podatku od nieruchomości jest zgłoszenie zakończenia prac budowlanych niezbędnych do uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Decyzja ta ma istotne konsekwencje dla przedsiębiorstw inwestujących w budowę obiektów, wpływając na terminy płatności podatkowych i wymagane procedury związane z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie obiektu.