Ułatwienia w prawie budowlanym wprowadzone nowelizacją PrBud
Ustawa z 13.2.2020 r. wprowadza istotne ułatwienia w prawie budowlanym, mające na celu usprawnienie procesu inwestycyjnego. Zmiany dotyczą m.in. decyzji o pozwoleniu na budowę, przeniesienia pozwolenia, postępowania legalizacyjnego oraz dokumentacji wymaganej przy zakończeniu robót budowlanych.
Tematyka: prawo budowlane, nowelizacja, ułatwienia, inwestycje, decyzja o pozwoleniu na budowę, postępowanie legalizacyjne, dokumentacja, kary, samowola budowlana, nieważność decyzji, zarządzanie inwestycją
Ustawa z 13.2.2020 r. wprowadza istotne ułatwienia w prawie budowlanym, mające na celu usprawnienie procesu inwestycyjnego. Zmiany dotyczą m.in. decyzji o pozwoleniu na budowę, przeniesienia pozwolenia, postępowania legalizacyjnego oraz dokumentacji wymaganej przy zakończeniu robót budowlanych.
Podstawowym celem ustawy z 13.2.2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 20202 r. poz. 471) w zakresie ustawy z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2019 r. poz. 1186 ze zm.; dalej jako: PrBud) jest ułatwienie procesu inwestycyjnego. W drugiej części omówiono m.in. zmiany w decyzji o pozwoleniu na budowę, możliwość przeniesienia pozwolenia, dotyczące budowy obiektu budowlanego bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo bez wymaganego zgłoszenia, uproszczone postępowanie legalizacyjne, dokumentacji dołączanej do zawiadomienia o zakończeniu robót budowlanych lub wniosku o wydanie decyzji pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego. Decyzja o pozwolenie na budowę w przypadku zakończenia robót budowlanych W art. 37 ust. 2 PrBud dodano, że decyzja o pozwolenie na budowę jest wydawana się również w przypadku zakończenia robót budowlanych. Brak możliwości stwierdzenia nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę Nowy art. 37b PrBud stanowi, że po upływie 5 lat nie można stwierdzić nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę (odpowiednie zastosowanie w tym przypadku znajduje art. 158 § 2 KPA). Przeniesienie pozwolenia na budowę oraz praw wynikających ze zgłoszenia W art. 40 ust. 1 PrBud określono, że organ, który wydał decyzję o pozwoleniu na budowę, jest obowiązany, w drodze decyzji, przenieść to pozwolenie na wniosek nowego inwestora, jeżeli do wniosku inwestor dołączy odpowiednie dokumenty. Stronami w postępowaniu o przeniesienie pozwolenia na budowę są dotychczasowy i nowy inwestor (art. 40 ust. 3 PrBud). Kierownictwo i nadzór inwestora W art. 42 ust. 1 PrBud nałożono na inwestora obowiązek (przed rozpoczęciem robót budowlanych) zapewnienia sporządzenia projektu technicznego, przekazania kierownikowi budowy projektu budowlanego, ustanowienia kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestycyjnego. Organ administracji architektoniczno-budowlanej może wyłączyć, w drodze decyzji, obowiązek ustanawiania kierownika budowy, jeżeli jest to uzasadnione nieznacznym stopniem skomplikowania robót budowlanych lub innymi ważnymi względami (art. 42 ust. 3 PrBud). Uproszczone postępowanie legalizacyjne Nowe art. 49f-49i PrBud wprowadzają uproszczone postępowanie legalizacyjne dotyczące samowoli budowlanej w przypadku, gdy od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat. Warunkiem legalizacji będzie przedstawienie ekspertyzy technicznej z której wynika, że użytkowanie obiektu jest bezpieczne, a także ekspertyzy geodezyjnej w postaci inwentaryzacji powykonawczej. Oprócz ekspertyzy technicznej potwierdzającej, że samowolnie postawiony obiekt może być bezpiecznie użytkowany niezbędne jest także przekazanie geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej,oświadczenia o terminie zakończenia budowy,oświadczenia o posiadanym prawie od dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Przepisy dotyczące budowy obiektu budowlanego bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo bez wymaganego zgłoszenia Zmienione oraz dodane art. 48-49e PrBud w zakresie samowoli budowlanej mają na celu uproszczenie procedury i uzależnienia jej woli od woli inwestora. W art. 48 PrBud została uregulowana samowola budowlana. W wyniku nowelizacji przepisy stały się czytelniejsze. Artykuł 48 ust. 1 PrBud stanowi, że organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o wstrzymaniu budowy w przypadku obiektu budowlanego lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia. Adresaci nakazów i zakazów Zmiana dokonana w art. 52 PrBud ma na celu usunięcie dotychczasowych wątpliwości w zakresie adresatów obowiązków wynikających z ustawy PrBud. Ustawodawca określił, że obowiązki, w formie nakazów i zakazów, określone w postanowieniach i decyzjach nakłada się na inwestora. Jeżeli roboty budowlane zostały zakończone lub wykonanie postanowienia albo decyzji przez inwestora jest niemożliwe, obowiązki te, nakłada się na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego. Postępowania wszczynane z urzędu Nowe art. 53a i art. 72a PrBud rozstrzygają kwestię wszczęcia postępowań z urzędu. Artykuł 53a PrBud określa, że w sprawie naruszeń PrBud postępowania wszczynane są z urzędu, a właściciel lub zarządca obiektu budowlanego może wystąpić do organu nadzoru budowlanego. Natomiast w art. 72a PrBud określono postępowania przewidziane przepisami PrBud wszczynane z urzędu. Pozwolenie na użytkowanie Dodanie nowych w art. 55 ustępów 1a i 1b PrBud doprecyzowało konkretne sytuacje, dla których możliwe jest udzielenie pozwolenia na użytkowanie przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych. Dokumentacja dołączana do zawiadomienia o zakończeniu robót budowlanych lub wniosku o wydanie decyzji pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego Dokonana zmiana w art. 57 PrBud wprowadza m.in. obowiązek dołączenia projektu technicznego do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie. W nowo dodanym w art. 57 ust. 1b PrBud wprowadzono, że w przypadku zawiadomienia o zakończeniu budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego inwestor nie będzie musiał przedkładać do organu nadzoru budowlanego oryginału dziennika budowy, protokołów badań i sprawdzeń oraz potwierdzeń odbioru wykonanych przyłączy, z wyjątkiem protokołu badania szczelności instalacji gazowej.Dodatkowo zgodnie z art. 57 ust. 2 PrBud w razie zmian nieodstępujących w sposób istotny od zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno- budowlanego, lub warunków decyzji o pozwoleniu na budowę, dokonanych podczas wykonywania robót, do zawiadomienia inwestor dołącza kopie rysunków wchodzących w skład zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego, z naniesionymi zmianami. Użytkowanie obiektu bez uzyskania odpowiedniej zgody W nowym art. 59i PrBud zostało uregulowane samowolne użytkowanie obiektu budowlanego. Artykuł 59i ust. 1 PrBud stanowi, że w przypadku stwierdzenia użytkowania obiektu budowlanego lub jego części z naruszeniem przepisów art. 54 i art. 55 PrBud, organ nadzoru budowlanego poucza inwestora lub właściciela, że obiekt budowlany nie może być użytkowany bez uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie lub dokonania skutecznego zawiadomienia o zakończeniu robót budowlanych. Organ nadzoru budowlanego, po upływie 60 dni od dnia doręczenia pouczenia, sprawdza, czy obiekt budowlany lub jego część jest nadal użytkowany z naruszeniem art. 54 i art. 55. W przypadku niezaprzestania użytkowania organ nadzoru budowlanego, w drodze postanowienia, wymierza karę z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego. Zgodnie z art. 59i ust. 3 PrBud w zw. z art. 59f PrBud wprowadzono karę z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego, z tym że stawka opłaty podlega dziesięciokrotnemu podwyższeniu. Termin stwierdzenia nieważności decyzji o pozwolenie na użytkowanie W nowym art. 59h PrBud wprowadzono zmiany dotyczące nieważności decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Nie stwierdza się nieważności decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na użytkowanie stała się ostateczna. Przepis art. 158 § 2 KPA stosuje się odpowiednio. Kara grzywny za naruszenie ustawy W art. 93 PrBud dodano nowy pkt 13, który stanowi, że naruszenie wymagań związanych z wykonywaniem robót budowlanych bez uzyskania zgody organu administracji architektoniczno-budowlanej zagrożone jest karą grzywny ()w przypadkach określonych w art. 48 ust. 1, art. 50 ust. 1 pkt 1 lub 2 wykonuje roboty budowlane).
Nowelizacja PrBud wprowadza także kary za naruszenia przepisów, uregulowano samowolne użytkowanie obiektów budowlanych oraz określono terminy stwierdzenia nieważności decyzji. Całość zmian ma na celu uproszczenie procedur i uniknięcie niejasności.