Zmiany w systemie oceny efektywności energetycznej budynków
Trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków i innych ustaw. Projekt o numerze UC82, przygotowany przez Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii, ma na celu wdrożenie przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z 2010 r. dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków. Najwięcej zmian planowana nowelizacja wprowadzi do ustawy z 2014 r. dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków.
Tematyka: charakterystyka energetyczna budynków, nowelizacja ustawy, świadectwa efektywności energetycznej, kontrola systemów ogrzewania, strategia renowacji
Trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków i innych ustaw. Projekt o numerze UC82, przygotowany przez Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii, ma na celu wdrożenie przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z 2010 r. dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków. Najwięcej zmian planowana nowelizacja wprowadzi do ustawy z 2014 r. dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków.
Trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków i innych ustaw. Projekt o numerze UC82, który dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji, przygotował Minister Rozwoju, Pracy i Technologii. Projektowana nowelizacja ma na celu wdrożenie przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z 19.5.2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz.U. UE L z 2010 r., Nr 153, s. 13-35). • Najwięcej zmian planowana nowelizacja wprowadzi do ustawy z 29.8.2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 497, dalej: CharaktEnergBudU). • Zmiany dotyczą takich kwestii jak: długoterminowa strategia renowacji; udostępnianie do celów statystycznych i badawczych, a także właścicielowi budynku, co najmniej zagregowanych, zanonimizowanych danych dotyczących świadectw charakterystyki energetycznej; wyposażenie budynków niemieszkalnych w systemy automatyki i sterowania; przegląd systemów ogrzewania i klimatyzacji. Zmiany w CharaktEnergBudU konieczne są z kilku względów. Dotychczasowe przepisy CharaktEnergBudU nie zawierają bowiem obowiązku sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej dla nowowznoszonych budynków z chwilą ich oddawania do użytkowania. W ustawie brak jest również skutecznych mechanizmów gwarantujących przekazywanie świadectw charakterystyki energetycznej w związku ze sprzedażą lub wynajmem budynków lub części budynków. Ustawa nie przewiduje także obowiązku przeprowadzania regularnych kontroli systemów ogrzewania lub klimatyzacji w sytuacji, gdy w budynkach dokonywane są zmiany mające wpływ na ich efektywność energetyczną. Uwagę zwraca też brak możliwości wydawania świadectw charakterystyki energetycznej budynków/części budynków oraz protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub klimatyzacji w postaci elektronicznej. Elektroniczne świadectwa efektywności energetycznej budynków Projektowana nowelizacja przepisów CharaktEnergBudU, poprzez zmiany art. 5, umożliwi przekazywanie świadectw charakterystyki energetycznej przez osoby uprawnione do ich sporządzania, podmiotom, które zleciły ich opracowanie, zarówno jak dotychczas, w formie papierowej, ale także, co jest nowością, w formie elektronicznej. Świadectwa efektywności energetycznej sporządzone w formie elektronicznej, opatrywane będą kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Oryginalność świadectw charakterystyki energetycznej budynków Planowane w art. 10 CharaktEnergBudU zmiany mają zapobiec wystawianiu nieprawidłowych świadectw charakterystyki energetycznej budynków. Często zdarza się bowiem, że osoby uprawnione do ich wystawiania robią to z pominięciem systemu teleinformatycznego, w którym prowadzony jest centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków. Jest to specjalny rejestr prowadzony przez ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa. Dlatego też do art. 10 ustawy planowane jest dodanie przepisów, zgodnie z którymi osoba, która sporządziła świadectwo charakterystyki energetycznej będzie zobowiązana do złożenia, pod groźbą odpowiedzialności karnej, oświadczenia, że świadectwo, zostało wygenerowane z centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. Zabezpieczanie interesu nabywców i najemców nieruchomości w zakresie otrzymania świadectwa charakterystyki energetycznej Nowelizacja CharaktEnergBudU wzmocnić ma także mechanizmy ochrony interesów nabywców nieruchomości w zakresie otrzymania świadectwa charakterystyki energetycznej nabywanego budynku lub lokalu w związku z zawieraną umową, a w przypadku najemcy – otrzymania kopii takiego świadectwa przy zawarciu umowy najmu. Zmiany w art. 11 CharaktEnergBudU są konieczne, gdyż aktualnie obowiązujące mechanizmy nie są efektywne. Nabywca lub najemca budynku może jedynie wezwać zbywcę lub wynajmującego do wywiązania się z obowiązku przekazania świadectwa, a jeśli jest to nieskuteczne - może takie świadectwo sporządzić samodzielnie na ich koszt. Wiąże się to z wystąpieniem do sądu. Zmiany przepisów w tym zakresie już na etapie zawierania umowy kupna lub najmu przewidują nałożenie na zbywcę lub wynajmującego obowiązku przekazania kopii świadectwa energetycznego budynku. Zgodnie z projektowanym brzmieniem art. 11 CharaktEnergBudU, właściciel lub zarządca budynku lub części budynku lub osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub osoba, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, przekazuje odpowiednio nabywcy albo najemcy: świadectwo charakterystyki energetycznej – podczas dokonywania czynności notarialnej polegającej na sporządzeniu aktu notarialnego umowy sprzedaży albo zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu; kopię świadectwa charakterystyki energetycznej – przy zawarciu umowy najmu. Obowiązki w zakresie kontroli systemów ogrzewania lub klimatyzacji W art. 23 CharaktEnergBudU wprowadzonych zostanie szereg zmian związanych z obowiązkiem kontroli systemów ogrzewania lub klimatyzacji w sytuacji, gdy w budynku dokonane zostały zmiany mogące wpływać na jego efektywność energetyczną. Zmieni się też zakres mocy cieplnej urządzeń, obligujący do kontroli. Właściciel lub zarządca budynku, będzie miał obowiązek poddawania budynków okresowej kontroli, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego systemu ogrzewania, z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz dostosowania ich mocy do potrzeb użytkowych co najmniej raz na pięć lat – dla kotłów o nominalnej mocy cieplnej od 20 kW do 100 kW. W przypadku kotłów opalanych paliwem ciekłym lub stałym o nominalnej mocy cieplnej ponad 100 kW, okresowa kontrola powinna być przeprowadzana raz na dwa lata. Gdy budynek zaopatrzony jest w systemy ogrzewania lub połączone systemy ogrzewania pomieszczeń i wentylacji o nominalnej mocy cieplnej ponad 70 kW - kontrola powinna być prowadzona conajmniej raz na trzy lata. Co najmniej raz na pięć lat, prowadzona powinna być kontrola polegającej na ocenie efektywności energetycznej dostępnych części systemów klimatyzacji o nominalnej mocy chłodniczej większej niż 12 kW. Również co pięć lat, kontroli powinny podlegać połączone systemy klimatyzacji i wentylacji o nominalnej mocy chłodniczej ponad 70 kW. Nowelizacja przewiduje, że kontrola systemu ogrzewania lub połączonego systemu ogrzewania pomieszczeń i wentylacji obejmować powinna ocenę sprawności i dobrania wielkości źródła ciepła do wymogów grzewczych budynku oraz zdolności systemów do optymalizacji działania w typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji. Zastrzeżono przy tym, że ponownej oceny doboru źródła ciepła nie trzeba będzie dokonywać, gdy od czasu przeprowadzenia takiej kontroli nie dokonano zmian w systemie grzewczym lub połączonym systemie ogrzewania pomieszczeń i wentylacji lub zmian w charakterystyce energetycznej budynku. Strategia renowacji W projektowanej nowelizacji znalazły się także zapisy obligujące ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa do opracowania projektu długoterminowej strategii renowacji służącej wspieraniu renowacji krajowych zasobów budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, zarówno publicznych, jak i prywatnych. Planowany art. 39a określa także szczegółowy zakres strategii.
Projektowana nowelizacja przewiduje m.in. wprowadzenie elektronicznych świadectw efektywności energetycznej budynków, zabezpieczenie oryginalności świadectw, oraz wzmocnienie ochrony interesów nabywców i najemców nieruchomości w zakresie otrzymania świadectwa charakterystyki energetycznej. Dodatkowo, nowe przepisy określają obowiązki w zakresie kontroli systemów ogrzewania i klimatyzacji oraz strategię renowacji zasobów budynków.