Czy podziemny zbiornik retencyjny wymaga pozwolenia na budowę?

W publikacji omawia się spór sądowy pomiędzy Inwestorem a Starostą dotyczący budowy podziemnego zbiornika retencyjnego na deszczówkę. Starosta sprzeciwił się realizacji inwestycji, argumentując brakiem zwolnienia z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Decyzja została podtrzymana przez Wojewodę, lecz WSA uznał skargę Inwestora za zasadną, argumentując brakiem racjonalności w wymaganiu pozwolenia na budowę zbiornika na deszczówkę.

Tematyka: podziemny zbiornik retencyjny, pozwolenie na budowę, deszczówka, spór sądowy, WSA Poznań

W ody opadowej nie da się zakwalifikować do kategorii nieczystości ciekłych. Należy jednak stwierdzić, że
skoro ustawodawca dopuścił możliwość budowy bez pozwolenia zbiornika, który miałby gromadzić
nieczystości ciekłe, a które są znacznie bardziej inwazyjne dla środowiska, to budowa zbiornika na
deszczówkę również nie powinna wymagać takiego pozwolenia.
Stan faktyczny
Do sądowego sporu dotyczącego budowy podziemnego zbiornika retencyjnego doszło pomiędzy Inwestorem
a Starostą. Mężczyzna, który chciał odprowadzać z dachu swojego domu deszczówkę i gromadzić ją w pojemniku
umieszczonym pod powierzchnią gruntu, zgłosił do urzędu zamiar rozpoczęcia takiego przedsięwzięcia. Pomimo że
Inwestor przedłożył dosyć szczegółowe plany realizacji takiej instalacji, Starosta wniósł sprzeciw przyjęcia zgłoszenia
robót budowlanych. W uzasadnieniu swojej decyzji podniósł, że planowana inwestycja nie została ujęta w wykazie
przedstawionym w art. 29 ustawy z 7.7.1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2351; dalej: PrBud), który
określa inwestycje niewymagające pozwolenia na budowę. Z tego względu w opinii Organu nie można było przyjąć
zgłoszenia przedmiotowych robót, które w świetle ww. ustawy wymagają pozwolenia na budowę.
Inwestor złożył odwołanie od decyzji Organu I instancji i domagał się jej uchylenia oraz przekazania sprawy do
ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu wskazywał, że decyzja została wydana na podstawie ustawy w brzmieniu
nieobowiązującym w dacie wydania decyzji. W podstawie prawnej wskazano (Dz.U. z 2010 r. poz. 1333 ze zm.),
a obowiązujące PrBud w dniu wydania decyzji zostało opublikowane pod pozycją (Dz.U. z 2020 r. poz. 1333 ze zm.).
Co więcej mężczyzna wskazał, że przepis art. 29 PrBud obejmuje pozycje, w które wpisuje się planowana przez
niego inwestycja, czyli art. 29 ust. 1 pkt 3, pkt 3a, pkt 19a lit. c, pkt 20 i pkt 27 PrBud. Zdaniem Skarżącego, skoro
ustawodawca zwolnił inwestycje o większym stopniu skomplikowania z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę,
to tym bardziej należy wnosić, że inwestycja, którą zaplanował, także jest zwolniona z obowiązku uzyskania tego
pozwolenia.
Starosta sprostował omyłkę pisarską dotyczącą publikatora ustawy, ale Wojewoda utrzymał w mocy zaskarżoną
decyzję. Zgodził się on ze Starostą, że planowana inwestycja nie została objęta zwolnieniem z art. 29 PrBud. W opinii
Organów, gdyby zamysłem prawodawcy było zwolnienie zbiorników tego rodzaju z oprzyrządowaniem, to wówczas
zawarłby taki przepis w art. 29 PrBud. W konsekwencji Inwestor powinien uzyskać pozwolenie na budowę takiego
zbiornika w sytuacji, gdy planuje jego budowę niezależnie od domu, z którym zbiornik ma być powiązany.
Rozstrzygnięcie WSA
WSA w Poznaniu w wyroku z 11.1.2022 r., II SA/Po 319/21,
, stwierdził, że skarga zasługiwała na
uwzględnienie. Sąd wziął pod uwagę część zarzutów Inwestora, a także inne względy, o których nie było mowy
w skardze. Co prawda skład orzekający zgodził się z Organami niższych instancji, że powołane przepisy art. 29-31
PrBud faktycznie nie zawierają wyjątków, które regulują inwestycję opisaną w zgłoszeniu złożonym przez
Skarżącego, jednak nie podzielił opinii, że skoro przepis nie obejmuje konkretnej inwestycji, to zgłoszenie sprzeciwu
do jej realizacji było obligatoryjne.
Sąd zwrócił uwagę na przepis art. 29 ust. 2 pkt 6 PrBud, dotyczący zbiorników bezodpływowych na nieczystości
ciekłe o pojemności do 10 m3. Chociaż wody opadowej nie da się zakwalifikować do kategorii nieczystości ciekłych,
choćby ze względu na ich definicję z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 13.9.1996 r. o utrzymaniu porządku i czystości
w gminach (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 888), należy stwierdzić, że skoro ustawodawca dopuścił możliwość budowy bez
pozwolenia zbiornika, który miałby gromadzić nieczystości ciekłe, a które są znacznie bardziej inwazyjne dla
środowiska, to budowa zbiornika na deszczówkę również nie powinna wymagać takiego pozwolenia. Sąd stwierdził,
że mimo braku planowanej inwestycji w katalogu, o którym mowa w art. 29–31 PrBud, dalece nieracjonalnym byłoby
rozwiązanie, w którym wymaga się udzielenia pozwolenia na budowę inwestycji wywołującej nieporównywalnie
mniejsze konsekwencje niż ta z art. 29 ust. 1 pkt. 6 PrBud. W opinii WSA w Poznaniu ustawodawca, przyjmując
katalog zamknięty wyjątków, które nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę może obejmować inwestycję
niewymienioną w tym katalogu, o ile wpisuje się ona w jego racjonalność, co niewątpliwie ma miejsce w niniejszej
sprawie.
Wyrok WSA w Poznaniu z 11.1.2022 r., II SA/Po 319/21,

Wyrok WSA w Poznaniu potwierdził, że budowa zbiornika na deszczówkę nie wymaga pozwolenia na budowę, nawet jeśli nie jest objęta wyjątkami w ustawie. Sąd uznał, że decyzja Starosty była nieuzasadniona, a zgodnie z art. 29 ust. 2 pkt 6 PrBud, zbiornik na deszczówkę o pojemności do 10 m3 nie wymaga pozwolenia.