Opłata przekształceniowa a VAT

Przekształcenie prawa wieczystego użytkowania gruntów w prawo własności może podlegać opodatkowaniu VAT, co potwierdził wyrok WSA w Szczecinie. Gmina zwróciła się o interpretację dotyczącą opłaty przekształceniowej, która wywołała wątpliwości. W efekcie, fiskus uznał, że opłaty za przekształcenie stanowią dostawę towarów i podlegają opodatkowaniu VAT.

Tematyka: Opłata przekształceniowa, VAT, PrzekszUżytkWieczU, interpretacja, WSA, Gmina, opodatkowanie, towar, użytkowanie wieczyste

Przekształcenie prawa wieczystego użytkowania gruntów w prawo własności może podlegać opodatkowaniu VAT, co potwierdził wyrok WSA w Szczecinie. Gmina zwróciła się o interpretację dotyczącą opłaty przekształceniowej, która wywołała wątpliwości. W efekcie, fiskus uznał, że opłaty za przekształcenie stanowią dostawę towarów i podlegają opodatkowaniu VAT.

Przekształcenie prawa wieczystego użytkowania gruntów (ustanowionego do 30.4.2004 r.) w prawo
własności, do którego dojdzie z mocy prawa, stanowi dostawę towarów, która podlega opodatkowaniu
podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 VATU.
Stan faktyczny
WSA w Szczecinie zajął się sprawą dotyczącą opodatkowaniu VAT opłaty przekształceniowej. Z wnioskiem
o wydanie indywidualnej interpretacji w tym zakresie do fiskusa zwróciła się Gmina, która w toku prowadzenia sprawy
przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nabrała wątpliwości co do zastosowania stawki
podatku VAT w stosunku do opłaty jednorazowej, wnoszonej przez dotychczasowego użytkownika wieczystego
tytułem przekształcenia.
Dotychczasowy użytkownik wieczysty, zgodnie z art. 7 ust. 7 ustawy z 20.7.2018 r. o przekształceniu prawa
użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U.
z 2020 r. poz. 2040 ze zm.; dalej: PrzekszUżytkWieczU), zgłosił 30.6.2021 r. zamiar wniesienia tejże opłaty. Z uwagi
na to, że ustanowienie użytkowania wieczystego nastąpiło 12.5.2000 r., tj. w dniu, w którym ustanowienie
użytkowania wieczystego nie podlegało podatkowi VAT, opłata roczna z tytułu przekształcenia prawa wieczystego,
przedstawiona w wydanym przez gminę zaświadczeniu potwierdzającym przekształcenie, nie była opodatkowana
podatkiem VAT. Zgodnie z art. 7 ust. 7 PrzekszUżytkWieczU „wysokość opłaty jednorazowej odpowiada iloczynowi
wysokości opłaty obowiązującej w roku, w którym zgłoszono zamiar wniesienia opłaty jednorazowej, oraz liczby lat
pozostałych do upływu okresu, o którym mowa w art. 7 ust. 6 lub 6a PrzekszUżytkWieczU”. W konsekwencji oprócz
okresu pozostałego na wnoszenie opłat rocznych z tytułu przekształcenia wpływ na wysokość opłaty jednorazowej
ma także wysokość opłaty rocznej, obowiązującej w momencie zgłoszenia.
We wniosku o interpretację samorządowcy przywołali wyrok TSUE z 25.2.2021 r., Gmina Wrocław, C-604/19,
, w którym stwierdzono, że przekształcenie z mocy PrzekszUżytkWieczU prawa użytkowania wieczystego
w prawo własności nieruchomości w zamian za uiszczenie opłaty stanowi dostawę towarów dla celów VAT. Przy
takim odpłatnym przekształceniu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności dotychczasowy
właściciel (w tym gmina) działa w charakterze podatnika VAT, a nie jako organ władzy publicznej. Tym samym
powstała rozbieżność w dotychczasowej interpretacji przepisu art. 7 ust. 2 PrzekszUżytkWieczU.
Urzędnicy chcieli dowiedzieć się od fikusa, czy opłaty wnoszone przez dotychczasowego użytkownika wieczystego
tytułem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności w świetle PrzekszUżytkWieczU,
w przypadku gdy ustanowienia użytkowania wieczystego dokonano do 30.4.2004 r., stanowią czynność podlegającą
opodatkowaniu podatkiem VAT.
Przedstawiając swoje stanowisko w powyższej sprawie, samorządowcy stwierdzili, że przekształcenie dokonane na
podstawie PrzekszUżytkWieczU jest w istocie tylko zmianą tytułu prawnego do nieruchomości i nie ma ono wpływu
na „władztwo rzeczy” dotychczasowego użytkownika wieczystego, które ten już uzyskał. Opłata przekształceniowa
nie podlega więc podatkowi VAT, w przypadku gdy pierwotne ustanowienie użytkowania wieczystego nie stanowiło
czynności podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem.
Rozstrzygnięcie
Fiskus był innego zdania. W wydanej interpretacji Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że
przekształcenie prawa wieczystego użytkowania gruntów (ustanowionego do 30.4.2004 r.) w prawo własności, do
którego dojdzie z mocy prawa, tj. na podstawie PrzekszUżytkWieczU, stanowi dostawę towarów, która podlega
opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 VATU. Opłaty za takie przekształcenie
stanowią wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec tego stanowisko Gminy,
z którego wynika, że opłata przekształceniowa nie podlega podatkowi VAT, w przypadku gdy pierwotne ustanowienie
użytkowania wieczystego nie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem, jest nieprawidłowe.
Samorządowcy zaskarżyli interpretację, ale WSA w Szczecinie w wyroku z 9.3.2022 r., I SA/Sz 994/21, 
,
orzekł na korzyść fiskusa.
Wyrok WSA w Szczecinie z 9.3.2022 r., I SA/Sz 994/21, 








Interpretacja dotycząca opłaty przekształceniowej a VAT została rozstrzygnięta na korzyść fiskusa przez WSA w Szczecinie. Opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności są traktowane jako wynagrodzenie za czynności podlegające VAT.