Stawka podatku a możliwość korzystania z nieruchomości

Spółka została wezwana do zapłaty podatku od nieruchomości, jednak nie zgodziła się z decyzją skarbówki. SKO podtrzymało nakaz płatności, argumentując, że nieprzydatność czy zły stan techniczny budynków nie zwalniają ich z opodatkowania. Spór trafił do sądu, który przyznał rację spółce, wskazując, że zawieszenie działalności gospodarczej nie oznacza ustania bytu prawnopodatkowego.

Tematyka: podatek od nieruchomości, stawka podatku, działalność gospodarcza, Sąd Administracyjny, nieruchomości przemysłowe

Spółka została wezwana do zapłaty podatku od nieruchomości, jednak nie zgodziła się z decyzją skarbówki. SKO podtrzymało nakaz płatności, argumentując, że nieprzydatność czy zły stan techniczny budynków nie zwalniają ich z opodatkowania. Spór trafił do sądu, który przyznał rację spółce, wskazując, że zawieszenie działalności gospodarczej nie oznacza ustania bytu prawnopodatkowego.

Czy przeznaczenie budynków do rozbiórki, ich nieprzydatność do użytkowania lub zły stan techniczny
wystarczają by uznać, że dany obiekt nie stanowi budynku w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach
lokalnych, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości?
Jedna z lubelskich firm została wezwana przez fiskusa do zapłaty podatku od nieruchomości za 2019 r. w wysokości
przekraczającej 160 tys. zł. Urzędnicy skarbowi uznali, że większość z posiadanych przez spółkę nieruchomości
powinna być opodatkowana według najwyższej stawki, bowiem były one związane z działalnością gospodarczą
prowadzoną przez firmę. Przedsiębiorstwo nie zgodziło się z takim obrotem sprawy i zaskarżyło decyzję skarbówki
do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, jednak organ ten podtrzymał nakaz dokonania płatności.
Uzasadniając swoją decyzję wskazał, że opodatkowanie budynków nie jest uzależnione od wpisania ich do ewidencji
gruntów i budynków, ale od ich faktycznego istnienia. Spółka potwierdziła na piśmie istnienie tych budynków, ale –
mimo wezwania – nie wskazała ich powierzchni użytkowej. Pomimo złego stanu technicznego i nieujmowania
budynków w księgach rachunkowych spółki, nie przeprowadzono ich faktycznej likwidacji i nie dokonano rozbiórki.
W ocenie SKO, przeznaczenie budynków do rozbiórki, ich nieprzydatność do użytkowania czy zły stan techniczny nie
wystarczają by uznać, że dany obiekt nie stanowi budynku w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Bez znaczenia jest także zwrócenie się przez stronę
o ekspertyzę rzeczoznawcy i wystąpienie o nakaz rozbiórki, skoro taka decyzja nie została wydana, a obiekty nie
zostały rozebrane.
Spółka skierowała sprawę do sądu zarzucając skarbówce nieproporcjonalną ingerencję w prawo własności. Jak
argumentowała, dla opodatkowania podatkiem w podwyższonej stawce muszą wystąpić łącznie dwie przesłanki:
grunty, budynki i budowle muszą być w posiadaniu przedsiębiorcy, a przedsiębiorca musi prowadzić z ich udziałem
działalność gospodarczą. Według firmy warunki te nie zostały spełnione, ponieważ podatek w podwyższonej stawce
naliczono jak od gruntu i budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, podczas gdy spółka
zawiesiła działalność gospodarczą, nie realizowała w 2019 r. zorganizowanej działalności zarobkowej, wykonywanej
we własnym imieniu i w sposób ciągły, a nawet w sposób incydentalny, nie uzyskiwała żadnego przychodu. Co
istotne, sporne budynki stanowiły jedynie ruiny obiektów przemysłowych, nie były użytkowane od ponad 10 lat.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 10.8.2022 r., I SA/Lu 311/21 stanął po stronie spółki. Organ
stwierdził, przyznając w tej kwestii rację fiskusowi, że zawieszenie działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę nie
oznacza ustania jego bytu prawnego i prawnopodatkowego. Spółka – pomimo czasowego zawieszenia działalności –
nadal jest przedsiębiorcą i wieczystym użytkownikiem, prowadzi wyłącznie działalność gospodarczą (nie jest
podmiotem działającym non profit lub non for profit), a poza tym nie legitymuje się decyzją właściwego organu
(nadzoru budowlanego) stwierdzającą trwałe wyłączenie budynku lub jego części z użytkowania. Sytuacja ta nie
powoduje, że nieruchomości (w tym budynków) nie należy opodatkować stawką wskazaną w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit
a i pkt 2 lit b ustawy z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1452), zwłaszcza, że
w przeszłości spółka ujawniała nieruchomość (także budynki) w ewidencji środków trwałych co oznacza, że
identyfikowała ją jako element swojego przedsiębiorstwa. Sąd wskazał jednak, w tym zgadzając się ze spółką, że
ocena dokonana w sprawie nie uwzględniała w wskazań interpretacyjnych zawartych w wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z 24.2.2021 r., SK 39/19, 
, w którym jest mowa o tym, że przedsiębiorcy nie mogą być
obciążani wyższą stawką podatku jedynie z powodu posiadania nieruchomości, które nie służą im do prowadzenia
działalności gospodarczej.
Sąd zauważył co prawda, że spółka nie współpracowała w sposób należyty z fiskusem, bowiem w ramach dokonania
ustaleń powierzchni użytkowej problematycznych budynków, jednak działanie to tłumaczyła brakiem możliwości
przeprowadzenia stosownych pomiarów z uwagi na zły stan techniczny tych nieruchomości. W ocenie WSA
w Lublinie właśnie ten aspekt nie został należycie wzięty pod uwagę przez organy niższej instancji. Sąd
w uzasadnieniu do wyroku stwierdził m.in: „użyty w powyższym wyroku TK zwrot „nie są wykorzystywane i nie mogą
być potencjalnie wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej” należy tłumaczyć w taki sposób, że
podwyższona stawka opodatkowania nie będzie mogła znaleźć zastosowania w przypadku wystąpienia obiektywnej
i niezależnej od przedsiębiorcy, a także niedającej się przewidzieć przeszkody, całkowicie uniemożliwiającej
prowadzenie lub kontynuowanie działalności gospodarczej. Nie dotyczy to sytuacji, gdy w czasie trwania takiej
przeszkody przedsiębiorca, w posiadaniu którego znajduje się nieruchomość, samodzielnie podejmuje czynności
mające na celu jej przygotowanie do przyszłej (planowanej) działalności gospodarczej, podnosi dla celów
wykonywanej działalności gospodarczej walory użytkowe nieruchomości, funkcjonalnie wiążąc ją z prowadzonym
przedsiębiorstwem, lub rozlicza w ramach działalności gospodarczej inne koszty z nią związane”.




Wyrok WSA w Lublinie z 10.8.2022 r., I SA/Lu 311/21







Wyrokiem Sądu Administracyjnego w Lublinie spółka odniosła sukces, ponieważ sąd uznał, że nieruchomości nie powinny być opodatkowane podwyższoną stawką. Nieuwzględniono jednak wyroku TK, który wskazywał, że przedsiębiorcy nie powinni być obciążani wyższym podatkiem jedynie z powodu posiadania nieużywanych nieruchomości.