Nowe regulacje dotyczące usytuowania budynków i wykorzystania drewna w budownictwie

Od 15.8.2024 r. obowiązują nowe regulacje dotyczące usytuowania budynków oraz wykorzystania drewna w budownictwie. Zmiany te mają na celu ułatwienie inwestycji na działkach o nietypowym kształcie oraz promowanie ekologicznych materiałów budowlanych. Nowe przepisy pozwalają m.in. na zmniejszenie minimalnej odległości budynków od granicy działki oraz szersze zastosowanie drewnianych elementów konstrukcyjnych.

Tematyka: nowe regulacje, usytuowanie budynków, wykorzystanie drewna, budownictwo, materiały ekologiczne, minimalna odległość budynków, elementy konstrukcyjne z drewna, odporność ogniowa, schody ewakuacyjne, bezpieczeństwo budynków

Od 15.8.2024 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z 9.5.2024 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
(Dz.U. z 2024 r. poz. 726; dalej: ZmWarunkiTechR24). Wprowadza ono istotne zmiany dotyczące usytuowania
budynków na działkach oraz możliwości zastosowania drewnianych elementów konstrukcyjnych. Nowe
regulacje mają na celu ułatwienie inwestycji na działkach o nietypowym kształcie oraz promowanie
ekologicznych materiałów budowlanych.

1. Nowe przepisy umożliwiają zmniejszenie minimalnej odległości budynków od granicy działki.

2. Na gruncie nowych regulacji możliwe jest szersze zastosowanie drewnianych elementów
konstrukcyjnych w budownictwie.

3. Zmiany weszły w życie 15.8.2024 r.
Zmiany w usytuowaniu budynków
Nowe przepisy doprecyzowują zasady sytuowania budynków na działce budowlanej. Z uwagi na pojawiające się
wątpliwości interpretacyjne, do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12.4.2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1225; dalej:
WarunkiTechR) dodane zostały dodatkowe wyjaśnienia, dopuszczenia czy też rysunki wyjaśniające.
Do rozporządzenia WarunkiTechR wprowadzono część wspólną odnoszącą się do wszystkich punktów zawartych
w § 12 WarunkiTechR. Doprecyzowano, że każdą płaszczyznę powstałą w wyniku załamania lub uskoku ściany
traktuje się jako oddzielną ścianę. Celem jest uniknięcie błędnej interpretacji przepisów przez niektóre organy
administracji architektoniczno-budowlanej, które utożsamiają pojęcie elewacji z pojęciem ściany.
Do § 12 WarunkiTechR dodany został również nowy ust. 1a. Zgodnie z nim dopuszcza się usytuowanie budynku
w odległości mniejszej niż 4 m, lecz nie mniejszej niż 3 m od granicy działki budowlanej, w przypadku
budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy. Muszą jednak zostać spełnione
łącznie następujące warunki:
1. ściana budynku jest usytuowana w sposób inny niż równoległy do tej granicy działki;
2. odległość zewnętrznej krawędzi okna lub drzwi wynosi nie mniej niż 4 m od granicy tej działki.
Opisane rozwiązanie umożliwia optymalne usytuowanie ściany budynku na działkach o nietypowym kształcie oraz
w sposób inny niż równoległy.
Kolejną zmianę stanowi dodanie do § 12 WarunkiTechR ust. 10a, zgodnie z którym sposób określania minimalnej
długości ściany budynku od granicy działki budowlanej określa nowy załącznik nr 1 a do rozporządzenia. Wskazuje
on w sposób graficzny, na wybranych przykładach, poprawny sposób określenia minimalnej odległości budynków od
granicy działki budowlanej.
Warunki użycia konstrukcyjnych elementów z drewna
Poprzez dodanie pkt 4 i 5 do § 216 ust. 2 WarunkiTechR, dopuszczono zastosowanie również tych słabo
rozprzestrzeniających ogień:
• konstrukcyjnych elementów liniowych (o dominującym jednym wymiarze), w szczególności belek i słupów,
wykonanych z drewna klejonego warstwowo o minimalnym wymiarze przekroju poprzecznego co najmniej 14 cm,
w budynku niskim (N) ZL, jeśli klasa odporności ogniowej tych elementów jest nie niższa niż R 30 i zastosowano
rozwiązania ograniczające możliwość rozprzestrzeniania się pożaru między kondygnacjami;
• konstrukcyjnych dachowych elementów liniowych (o dominującym jednym wymiarze), wykonanych z drewna
klejonego warstwowo o minimalnym wymiarze przekroju poprzecznego co najmniej 14 cm, w budynku niskim (N) lub
średniowysokim (SW) hali sportowej lub krytego basenu, jeżeli klasa odporności ogniowej tych elementów jest nie
niższa niż R 30.
Opisana zmiana ma na celu umożliwienie wykonywania słupów czy belek z drewna struganego dobrej jakości, bez
konieczności stosowania kosztownych i niekorzystnych dla środowiska zabezpieczeń ogniochronnych. Wymienione

elementy nie stanowią bezpośredniego zagrożenia pożarowego oraz charakteryzują się wysoką klasą odporności
ogniowej, co wpływa na bezpieczeństwo budynku. Z kolei złagodzenie wymagań w stosunku do budynków hal
sportowych i krytych basenów zostało wprowadzone z uwagi na charakter użytkowania tych obiektów warunkujący
mniejsze zagrożenie pożarem.
Do § 232 WarunkiTechR dodano ust. 8 i 9, zgodnie z którymi dopuszczalne jest także stosowanie wewnątrz
warstwowego elementu oddzielenia przeciwpożarowego w budynku niskim (N) ZL III lub w budynku niskim (N) ZL IV
elementów nośnych wykonanych z drewna litego czterostronnie struganego z fazowanymi narożnikami lub drewna
klejonego warstwowo, o klasie reakcji na ogień nie niższej od D z dodatkowymi klasyfikacjami s1, d0 lub s2, d0.
Z opisanego dopuszczenia można skorzystać pod warunkiem spełnienia łącznie następujących warunków:
• zabezpieczenia ogniochronnego elementów nośnych wykonanych z drewna przed ich zapaleniem okładziną klasy
K2 60;
• wypełnienia pustych przestrzeni powietrznych materiałami o klasie reakcji na ogień co najmniej A2, d0;
• nieprowadzenie wewnątrz warstwowego elementu oddzielenia przeciwpożarowego instalacji oraz nieumieszczanie
tam urządzeń, a także niewystępowanie w tym elemencie otworów instalacyjnych, z wyjątkiem odpowiednio
zabezpieczonych otworów.
Opisane wyżej wymagania nie znajdują zastosowania w przypadku ścian oddzielenia przeciwpożarowego
wykonanych w postaci dwóch niezależnych konstrukcyjnie ścian, jeżeli każda z tych ścian samodzielnie spełnia
wymagania w zakresie klasy odporności ogniowej z uwagi na nośność ogniową, szczelność ogniową i izolacyjność
ogniową (R E I).
Nowelizacja wprowadziła również możliwość zastosowania elementów nośnych wykonanych z drewna litego (o klasie
reakcji na ogień nie niższej od D z dodatkowymi klasyfikacjami s1, d0 lub s2, d0) wewnątrz biegów lub spoczników
schodów lub pochylni o budowie warstwowej, służących do ewakuacji. Dopuszczenie to dotyczy budynku niskiego
(N) ZL III lub budynku niskiego (N) ZL IV wykonanego w klasie odporności pożarowej co najmniej „C”. By skorzystać
z opisanej możliwości należy jednak spełnić łącznie następujące wymagania:
• wykonanie biegów lub spoczników schodów lub pochylni w klasie odporności ogniowej podwyższonej o co najmniej
30 minut w stosunku do klasy określonej w § 249 ust. 3 WarunkiTechR;
• wypełnienie pustych przestrzeni powietrznych materiałami o klasie reakcji na ogień co najmniej A2, d0;
• obudowanie od spodu biegów lub spoczników schodów lub pochylni okładzinami ognioochronnymi wykonanymi
w sposób ograniczający rozprzestrzenianie się ognia do ich wnętrza.
Opisane rozwiązanie pozwoli na wykonywanie bezpiecznych ciągów o układzie warstwowym, przy wykorzystaniu
elementów nośnych wykonanych z drewna.
Etap legislacyjny
ZmWarunkiTechR24 weszło w życie 15.8.2024 r.

Nowe regulacje wprowadzają istotne zmiany w usytuowaniu budynków, precyzując zasady sytuowania budynków na działce budowlanej. Dodatkowo, umożliwiają używanie konstrukcyjnych elementów z drewna o wysokiej odporności ogniowej. Nowelizacja wprowadziła także możliwość stosowania elementów nośnych z drewna wewnątrz schodów ewakuacyjnych. Zmiany te mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa budynków oraz ochronę środowiska.