Zwrot VAT dla oddziału spółki zagranicznej

Oddział zagranicznego przedsiębiorcy, taki jak oddział spółki w rozpatrywanej sprawie, ma status stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju. Przysługuje mu prawo do zwrotu kwoty podatku naliczonego, na jego umotywowany wniosek, złożony wraz z deklaracją podatkową, w terminie 180 dni od dnia złożenia rozliczenia. Decyzje sądowe i interpretacje prawa podatkowego wpływają na możliwość odliczenia podatku VAT.

Tematyka: oddział zagraniczny, zwrot VAT, podatek naliczony, prawo podatkowe, interpretacja prawa, orzeczenia sądowe

Tym samym nie może budzić wątpliwości, że oddział zagranicznego przedsiębiorcy, taki jak oddział spółki
w rozpatrywanej sprawie, ma status stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju
w rozumieniu art. 44 dyrektywy Rady 2006/112/WE i art. 11 rozporządzenia wykonawczego Rady Nr 282/2011
z 15.3.2011 r. (...) W art. 87 ust. 5a VATU postanowiono natomiast, że w przypadku gdy podatnik nie wykonał
w okresie rozliczeniowym czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz czynności wymienionych
w art. 86 ust. 8 pkt 1, tzn. poza terytorium kraju, podatnikowi przysługuje, na jego umotywowany wniosek
złożony wraz z deklaracją podatkową, zwrot kwoty podatku naliczonego, podlegającego odliczeniu od
podatku należnego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą na terytorium kraju lub poza tym
terytorium, w terminie 180 dni od dnia złożenia rozliczenia, z zastrzeżeniem art. 86 ust. 19. Wyrok NSA
z 21.2.2017 r., I FSK 1762/16
Z uzasadnienia:
Przedmiot skargi o wznowienie postępowania. Przedmiotem skargi o wznowienie jest postępowanie zakończone
wyrokiem z 15.7.2014 r. w sprawie I FSK 301/13, którym NSA oddalił skargę kasacyjną E. spol. s.r.o. Sp. z o.o.
Oddział w Polsce od wyroku WSA w Krakowie z 11.9.2012 r. w sprawie I SA/Kr 797/12, oddalającego skargę ww.
spółki na decyzję Dyrektora IS w K. z 30.3.2012 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za okres od lipca do
września 2010 r.
W rozpoznawanej sprawie decyzjami z 16.12.2011 r. Naczelnik US w K. dokonał w stosunku do E. spol. s.r.o. sp.
z o.o. oddział w Polsce rozliczenia w podatku od towarów i usług za miesiące od lipca do września 2010 r. w sposób
odmienny, aniżeli uczyniła to strona w złożonych deklaracjach podatkowych, co było skutkiem stwierdzonych
nieprawidłowości w zakresie odliczenia podatku naliczonego związanego z kosztami bieżącej działalności
strony w Polsce, z uwagi na brak wykonywania w kraju transakcji opodatkowanych podatkiem od towarów
i usług. Z ustaleń postępowania wynikało, że oddział w okresie objętym kontrolą poniósł koszty ogólne związane
z prowadzoną działalnością na rzecz jednostki macierzystej, z których wykazał do odliczenia podatek naliczony,
a ponadto poniósł koszty zakupu usług medycznych i telefonów komórkowych, które refakturował na pracowników,
wykazując z tego tytułu podatek należny. W deklaracjach VAT-7 składanych za poszczególne miesiące oddział
wykazywał podatek naliczony z tytułu dokonywanych zakupów, nie wykazywał natomiast podatku należnego
z tytułu czynności na rzecz jednostki macierzystej. Wobec powyższego organ uznał, że wydatki oddziału
w Polsce związane z jego funkcjonowaniem nie miały związku z czynnościami opodatkowanymi przez podmiot
zidentyfikowany dla polskiego podatku od towarów i usług, a zatem w myśl art. 86 ust. 1 i art. 86 ust. 8 ustawy
z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej: VATU), podatek naliczony zawarty
w fakturach dokumentujących te zakupy nie podlegał odliczeniu.
(...) Rozstrzygnięcie sądu I instancji. Strona zaskarżyła decyzję organu odwoławczego do WSA w Krakowie. Sąd
I instancji nie uwzględnił jednak argumentacji skarżącej i skargę oddalił. Przychylając się do stanowiska organów
podatkowych, sąd w pełni zaaprobował pogląd wyrażony w wyroku NSA z 1.6.2011 r., I FSK 860/10, gdzie
podkreślono, że istotą regulacji zawartej w przepisie art. 86 ust. 8 pkt 1 VATU jest wprawdzie prawo do obniżenia
podatku należnego z tytułu czynności określonych w art. 5 ust. 1 tej ustawy o podatek naliczony przy nabyciu
(imporcie) towarów i usług związanych z wykonywaniem czynności nieopodatkowanych polskim podatkiem, bowiem
wykonywanych poza terytorium kraju, jednakże aby odliczyć podatek naliczony wymieniony w art. 86 ust. 8 pkt 1
VATU, musi zaistnieć podatek należny z tytułu czynności opodatkowanych wymienionych w art. 5 ust. 1 tej ustawy, tj.
odpłatnej dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju, eksportu towarów, importu towarów,
wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowej dostawy
towarów. Jak tamże wyjaśniono, podatek od towarów i usług jest podatkiem terytorialnym, wobec czego jest
on naliczany od transakcji, które mają miejsce, bądź traktowane są jako mające miejsce na ściśle
określonym terytorium. Jeżeli podatnik na terytorium Polski dokonuje jedynie zakupów, a nie dokonuje czynności
opodatkowanych wymienionych w art. 5 ust. 1 VATU, to traktowany jest jako konsument ponoszący ekonomiczny
ciężar podatku, nawet jeżeli zakupy miały związek z działalnością gospodarczą, ale wykonywaną wyłącznie poza
granicami kraju.
Skarga kasacyjna. Strona zaskarżyła skargą kasacyjną powyższy wyrok w całości, zarzucając sądowi I instancji
naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:
– art. 86 ust. 1, art. 86 ust. 8 pkt 1 w zw. z art. 15 ust. 1 VATU i art. 2 pkt 11 oraz art. 1 ust. 1 VATU w zw. z art. 9 ust.
1, art. 168, art. 169 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od
wartości dodanej (Dz.U. UE.L.2006.347.1 ze zm., dalej: Dyrektywa 2006/112/WE) (...);

– art. 87 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 1 i art. 86 ust. 8 pkt 1 VATU i § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Finansów z 24.12.2009 r. w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom (Dz.U. z 2009 r. Nr
224, poz. 1801 z późn zm.) z art. 168 i art. 169 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE (...).
Rozstrzygnięcie sądu II instancji. Naczelny Sąd Administracyjny nie stwierdził podstaw do uwzględnienia skargi
kasacyjnej. Naczelny Sąd Administracyjny przyjął, że nie można zgodzić się z tym, iż w niniejszej sprawie wszystkie
przesłanki do zastosowania art. 86 ust. 8 pkt 1 VATU zostały spełnione, bowiem skarżąca nie dokonywała na terenie
kraju czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Za takie czynności nie można – zdaniem sądu –
uznać refakturowania na rzecz pracowników zakupu usług medycznych i telefonów komórkowych. Naczelny Sąd
Administracyjny przyjął, że art. 86 ust. 8 pkt 1 VATU należy interpretować w ten sposób, że podatnik, który nie
posiada na terenie kraju siedziby działalności gospodarczej, a jedynie oddział, ma prawo do odliczenia
podatku naliczonego w kraju siedziby oddziału z tytułu zakupów dokonywanych przez ten oddział,
pozostających w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług przez podatnika poza terytorium kraju,
jeżeli podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami,
a oddział dokonuje jednocześnie na terenie kraju transakcji opodatkowanych.
Sąd wskazał, że zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 VATU podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku
należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi
dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być
odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika
związek odliczonego podatku z tymi czynnościami. W ocenie sądu ww. przepis wprowadza dwa podstawowe warunki
prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług związanych z usługami eksportowymi, a także
z dostawą towarów za granicę. Pierwszym z nich jest to, aby hipotetycznie – w przypadku wykonywania tych samych
usług w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, zatem usługi
świadczone poza terytorium kraju powinny mieć charakter sprzedaży opodatkowanej. Drugi z tych warunków
dotyczy posiadania przez podatnika dokumentów, z których wynika związek odliczonego podatku z czynnościami
wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności
opodatkowanych poza terytorium kraju i ich związek z importem lub nabyciem towarów i usług na terenie kraju.
Istotne pozostaje również to, że omawiany przepis nie wprowadza odrębnej definicji podatnika, co oznacza, że za
podatnika w rozumieniu tego przepisu uznać należy każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą (w
rozumieniu ustawy), niezależnie od tego, gdzie ma on „rezydencję” podatkową, co oznacza, iż prawo do odliczenia
podatku naliczonego w takiej sytuacji przysługuje zarówno podatnikom z Polski, jak i z innych państw.
(...) Sąd podniósł, że regulacja zawarta w art. 168 i 169 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE pozwala na stwierdzenie, że
w ramach wspólnego systemu VAT nie jest istotne, w jakim kraju podatnik dokonuje czynności
opodatkowanych, a w szczególności czy jest to ten sam kraj, w którym podatnik został obciążony podatkiem
naliczonym. Jeżeli bowiem opodatkowane zakupy zostały dokonane w tym samym kraju, w którym opodatkowana
jest dokonywana przez niego dostawa towarów lub świadczenie usług, wówczas podstawę do odliczenia podatku
stanowi art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE. Jeżeli natomiast podatek naliczony i podatek należny rozpoznawany jest
w różnych krajach, wówczas podatek naliczony zostanie odzyskany na podstawie art. 169 lit. a) tej Dyrektywy.
W rezultacie za adresatów art. 169 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE NSA uznał zarówno podatników posiadających
siedzibę w kraju dokonania zakupu, jak i podatników posiadających siedzibę w innym państwie członkowskim bądź
nawet nieposiadających siedziby na terytorium Wspólnoty.
Oceniając, czy w świetle powyższych przepisów prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje oddziałowi
przedsiębiorcy zagranicznego w kraju, w którym wykonuje usługi na rzecz centrali mającej siedzibę w innym państwie
członkowskim, która następnie te usługi zbywa, NSA – powołując się na przepis art. 15 ust. 1 i 2 VATU – przyjął, że
oddział zagranicznego przedsiębiorcy nie stanowi odrębnego podatnika podatku od towarów i usług.
Przedsiębiorstwo zagraniczne, rejestrując swój oddział w Polsce, nie dokonało rejestracji odrębnego podatnika, lecz
rejestracji własnego przedsiębiorstwa. W związku z powyższym, mimo iż na terytorium kraju funkcjonuje oddział
przedsiębiorcy zagranicznego, to podatnikiem podatku od towarów i usług pozostaje przedsiębiorca
zagraniczny prowadzący działalność za pośrednictwem utworzonego w tym celu oddziału. W konsekwencji
przedsiębiorstwo zagraniczne (posiadające siedzibę na terenie Unii Europejskiej) dokonujące poprzez oddział
rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług w Polsce posiada status podatnika podatku od wartości dodanej
(posiadanego z racji samodzielnego prowadzenia poza Polską działalności gospodarczej) oraz podatnika podatku od
towarów i usług (z racji prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium RP).
Naczelny Sąd Administracyjny ostatecznie przyjął za sądem I instancji, że istotą art. 86 ust. 8 pkt 1 VATU jest
wprawdzie prawo do obniżenia podatku należnego z tytułu czynności określonych w art. 5 ust. 1 tej ustawy o podatek
naliczony przy nabyciu (imporcie) towarów i usług związanych z wykonywaniem czynności nieopodatkowanych
polskim podatkiem, bowiem wykonywanych poza terytorium kraju, jednakże aby odliczyć podatek naliczony
wymieniony w art. 86 ust. 8 pkt 1 VATU, musi zaistnieć podatek należny z tytułu czynności opodatkowanych
wymienionych w art. 5 ust. 1 VATU, tj. odpłatnej dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju,

eksportu towarów, importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów za wynagrodzeniem na terytorium
kraju, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (...).
Skarga o wznowienie postępowania. Pismem z 3.10.2016 r. Strona wniosła o wznowienie postępowania
zakończonego opisanym wyżej wyrokiem NSA. Skarżąca powołała się przy tym na wydanie przez TSUE
postanowienia z 21.6.2016 r. w sprawie C-393/15 zainicjowanej pytaniem prejudycjalnym sformułowanym przez NSA
w analogicznej sprawie skarżącej I FSK 544/14. W postanowieniu tym Trybunał orzekł, że Artykuł 168 i art. 169 lit. a)
Dyrektywy Rady 2006/112 z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy
interpretować w ten sposób, że oddział spółki z siedzibą w innym państwie członkowskim, który został
zarejestrowany w danym państwie członkowskim na potrzeby zapłaty podatku VAT i który dokonuje głównie
niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT wewnętrznych transakcji na rzecz tej spółki, a takie sporadycznie
czynności opodatkowanych w państwie członkowskim jego rejestracji, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego
w tym ostatnim państwie, nałożonego na towary i usługi wykorzystywane na potrzeby opodatkowanych czynności
wspomnianej spółki dokonywanych w innym państwie członkowskim, w którym spółka ta ma swoją siedzibę. (...)
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga o wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego jest zasadna z uwagi na treść art. 272 § 3
PostAdmU oraz treść postanowienia z 21.6.2016 r. Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie
C-393/15 E. spol. s r.o. sp. z o.o., Oddział w Polsce, a więc strony w niniejszym postępowaniu, w którym Trybunał
orzekł, że art. 168 i art. 169 lit. a) Dyrektywy Rady 2006/112/WE należy interpretować w ten sposób, że oddział spółki
z siedzibą w innym państwie członkowskim, który został zarejestrowany w danym państwie członkowskim na
potrzeby zapłaty podatku od wartości dodanej i który dokonuje głównie niepodlegających opodatkowaniu tym
podatkiem wewnętrznych transakcji na rzecz tej spółki, a także sporadycznie czynności opodatkowanych w państwie
członkowskim jego rejestracji, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w tym ostatnim państwie, nałożonego na
towary i usługi wykorzystywane na potrzeby opodatkowanych czynności wspomnianej spółki dokonywanych w innym
państwie członkowskim, w którym spółka ta ma swoją siedzibę.
Trybunał, podkreślając neutralność VAT dla przedsiębiorców, wskazał, że neutralność tę gwarantują instytucje
odliczenia podatku VAT lub prawo do zwrotu tego podatku, których zastosowanie zależy wyłącznie od miejsca
siedziby podatnika (stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej).
W tym względzie TSUE wskazał, że zwrot podatku w oparciu o normy Dyrektywy Rady 2008/9/WE z 12.2.2008 r.,
określającej szczegółowe zasady zwrotu podatku od wartości dodanej, przewidzianego w Dyrektywie 2006/112/WE,
podatnikom niemającym siedziby w państwie członkowskim odnoszą się do podatników, którzy nie mogą posiadać
w tym okresie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w państwie członkowskim zwrotu, z którego to
miejsca dokonywane są transakcje. (...)
Z powyższego wynika, że zwrot w tym trybie (Dyrektywy 2006/112/WE) podatku VAT zapłaconego w danym
państwie członkowskim jest możliwy tylko wtedy, gdy w szczególności żadna podlegająca opodatkowaniu
transakcja nie została dokonana w tym państwie w okresie, któ-rego -dotyczy wniosek o zwrot tego podatku
(okresie -zwrotu).
W odniesieniu do rozpatrywanej sprawy skarżącej spółki TSUE stwierdził, że z postanowienia odsyłającego wynika,
że w okresie od grudnia 2008 r. do czerwca 2010 r. czynności opodatkowane były dokonywane na terytorium Polski
przez polski oddział sporadycznie. W tych okolicznościach taki oddział nie może otrzymać zwrotu podatku VAT
naliczonego w tym państwie członkowskim we wskazanym okresie.
W takiej sytuacji podatnik taki korzysta z prawa do odliczenia podatku VAT, co stanowi wyraz poszanowania zasady
neutralności podatkowej zapewnionej przez wspólny system podatku VAT. Prawo do odliczania podatku VAT stanowi
integralną część systemu tego podatku i – co do zasady – nie może zostać ograniczone.
Trybunał wskazał przy tym, że art. 169 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE stanowi, że poza prawem do odliczenia,
o którym mowa w art. 168 tej Dyrektywy, podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT określonego w tym artykule,
jeżeli towary i usługi są wykorzystywane do celów transakcji podatnika związanych z działalnością, o której mowa
w art. 9 ust. 1 akapit drugi tejże Dyrektywy, dokonywanych poza terytorium państwa członkowskiego, w którym
podatek jest należny lub został zapłacony, w odniesieniu do których to transakcji podatek VAT podlegałby odliczeniu,
gdyby zostały one dokonane na terytorium tego państwa członkowskiego.
Użycie wyrazu „poza” we wskazanym art. 169 lit. a) oznacza, że przepis ten przewiduje odliczenie podatku VAT
w sytuacjach, które nie spełniają przesłanki terytorialności określonej w art. 168 Dyrektywy 2006/112. Ponadto art. 9
ust. 1 akapit drugi tej Dyrektywy, do którego odsyła ów art. 169 lit. a), definiuje pojęcie „działalności gospodarczej”
w sposób szeroki, bez zawężania jego zakresu przez kryterium miejsca prowadzenia rozpatrywanej działalności
gospodarczej.

W konsekwencji – zdaniem Trybunału – zakres prawa do odliczenia, o którym mowa w art. 169 lit. a)
wspomnianej dyrektywy, nie może podlegać ograniczeniu jedynie do sytuacji, w których podatek naliczony
jest związany z trans-akcjami opodatkowanymi w państwie członkowskim, w którym podatnik występuje
o odliczenie tego podatku VAT.
Ponieważ niniejsza sprawa o wznowienie postępowania w przedmiocie prawa do odliczenia przez spółkę podatku od
towarów i usług za okres od lipca do września 2010 r. cechuje się analogicznymi okolicznościami faktycznymi jak ww.
sprawa, w której wydane zostało cyt. postanowienie TSUE, teza tego orzeczenia oraz jego motywy znajdują
zastosowanie również na gruncie tej sprawy. (...)
Przypomnieć należy, że NSA w wyroku z 26.2.2013 r., I FSK 493/12 orzekł, że oddziałowi zagranicznego
przedsiębiorcy przysługuje prawo do odliczenia podatku także wtedy, gdy nie dokonuje jednocześnie na terenie kraju
transakcji opodatkowanych, gdy importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia
usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były
wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiadał dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku
z tymi czynnościami. (...)
Jak podkreślił TSUE w wyroku z 16.10.2014 r. w sprawie C-605/12 Welmory sp. z o.o. (Polska), w ramach art. 44
dyrektywy VAT miejsce świadczenia usług jest określane nie z perspektywy podatnika będącego usługodawcą, lecz
podatnika będącego usługobiorcą. Należy zatem określić pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności
z perspektywy podatnika będącego usługobiorcą.
Jeżeli zatem oddział firmy zagranicznej pozyskuje w kraju towary i usługi, które wykorzystuje do celów
działalności gospodarczej, miejsce spożytkowania (opodatkowania) efektów tej działalności gospodarczej
pozostaje bez znaczenia dla prawa do zwrotu/odliczenia podatku z tytułu dokonanych w tym kraju zakupów.
Pomijanie oddziału, jako stałego miejsca prowadzenia działalności podmiotu zagranicznego, skutkować może
konsekwencjami dla krajowych usługodawców, w postaci określenia miejsca opodatkowania tych czynności poza
krajem (por. art. 28b ust. 1 i 2 ustawy), a tym samym nierozliczaniem VAT od ich czynności na rzecz tego oddziału
w Polsce.
Tym samym nie może budzić wątpliwości, że oddział zagranicznego przedsiębiorcy, taki jak oddział spółki
w rozpatrywanej sprawie, ma status stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju w rozumieniu art.
44 Dyrektywy Rady 2006/112/WE i art. 11 rozporządzenia wykonawczego Rady Nr 282/2011 z 15.3.2011 r.
Skoro natomiast w świetle art. 89 ust. 1 pkt 3 VATU zwrot podatku w odniesieniu do nabytych na terytorium kraju
towarów i usług nie przysługuje podmiotowi mającemu stałe miejsca prowadzenia działalności gospodarczej,
z którego dokonywano transakcji gospodarczych, nie mogą w jego przypadku być zastosowane zwroty podatku na
warunkach określonych w art. 89 ust. 1a–1g VATU oraz w rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 2, 3 i 5 tej
ustawy.
Z normy art. 89 ust. 1 pkt 3 VATU a contrario wynika, że w odniesieniu do podmiotów posiadających stałe miejsce
prowadzenia działalności gospodarczej w kraju w postaci m.in. oddziału zagranicznego podmiotu, z którego
dokonywane są transakcje gospodarcze, podatek naliczony związany z prowadzonymi przez to stałe miejsce
transakcjami gospodarczymi podlega odliczeniu na bieżąco, wg zasad określonych w art. 86 ust. 8 pkt 1 i art. 87 ust.
5 i 5a VATU.
Użytego w tym przepisie pojęcia „transakcji gospodarczych” nie można utożsamiać z pojęciem czynności
opodatkowanych, skoro w art. 89 ust. 1 obok użytego w pkt 3 pojęcia „transakcji gospodarczych” w ust. 1a używa się
pojęcia „czynności dających prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego” będącego
synonimem właśnie czynności opodatkowanych.
Kiedy zatem w przepisie tym mowa o „transakcjach gospodarczych”, pojęcie to, podobnie jak pojęcie
„działalności gospodarczej”, należy rozumieć w sposób szeroki, bez zawężania jego zakresu jedynie do
transakcji opodatkowanych w państwie członkowskim, w którym podatnik występuje o odliczenie tego
podatku VAT. Stąd też teza 41 postanowienia TSUE z 21.6.2016 r. w sprawie C-393/15 wskazująca, że zakres
prawa do odliczenia, o którym mowa w art. 169 lit. a) wspomnianej dyrektywy, nie może podlegać ograniczeniu
jedynie do sytuacji, w których podatek naliczony jest związany z transakcjami opodatkowanymi w państwie
członkowskim, w którym podatnik występuje o odliczenie tego podatku VAT. (...)
Zgodnie z art. 87 ust. 5 VATU na umotywowany wniosek, podatnikom dokonującym dostawy towarów lub
świadczenia usług poza terytorium kraju i niedokonującym sprzedaży opodatkowanej, przysługuje zwrot kwoty
podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1, w terminie 60 dni. Przepisy ust. 2 zdanie drugie i trzecie,
ust. 2a i ust. 4a–4f stosuje się odpowiednio.
W art. 87 ust. 5a VATU postanowiono natomiast, że w przypadku gdy podatnik nie wykonał w okresie rozliczeniowym
czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz czynności wymienionych w art. 86 ust. 8 pkt 1, tzn. poza

terytorium kraju, podatnikowi przysługuje, na jego umotywowany wniosek złożony wraz z deklaracją podatkową,
zwrot kwoty podatku naliczonego, podlegającego odliczeniu od podatku należnego w związku z prowadzoną
działalnością gospodarczą na terytorium kraju lub poza tym terytorium, w terminie 180 dni od dnia złożenia
rozliczenia, z zastrzeżeniem art. 86 ust. 19.
W konsekwencji stwierdzenia – z wyżej podanych powodów – dopuszczalności na podstawie art. 272 § 3 PostAdmU
wznowienia postępowania zakończonego wyrokiem NSA z 15.7.2014 r. w sprawie I FSK 301/13 z uwagi na to, że
w świetle postanowienia z 21.6.2016 r. TSUE w sprawie C-393/15 wyrok ten narusza 168 i art. 169 lit. a) Dyrektywy
Rady 2006/112/WE, procedując po myśli art. 281 i art. 282 PostAdmU, za trafne należy uznać zarzuty kasacyjne,
które zostały sformułowane przez stronę skarżącą pod adresem wyroku sądu I instancji z 11.9.2012 r. (I SA/Kr
797/12), podnoszące naruszenie – art. 86 ust. 1 i art. 86 ust. 8 pkt 1 VATU w zw. z art. 9 ust. 1, art. 168, art. 169 lit.
a) Dyrektywy 2006/112/WE – poprzez ich błędną wykładnię, a także art. 87 ust. 1 w zw. z art. 86 ust. 1 i art. 86 ust. 8
pkt 1 VATU i § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 24.12.2009 r. w sprawie zwrotu podatku od
towarów i usług niektórym podmiotom (Dz.U. z 2009 r. Nr 224, poz. 1801 ze zm.) z art. 168 i art. 169 lit. a) Dyrektywy
2006/112/WE – poprzez jego niezastosowanie wskutek błędnej wykładni 86 ust. 8 pkt 1 VATU.
W sytuacji stwierdzenia w niniejszej sprawie, że wyrokiem sądu I instancji zaakceptowano naruszenie
w postępowaniu podatkowym prawa materialnego NSA (…) uchylił wyrok z 15.7.2014 r. (…)
Wyrok NSA z 21.2.2017 r., I FSK 1762/16

Zwrot VAT dla oddziału spółki zagranicznej jest uzależniony od spełnienia określonych warunków, zarówno podatkowych, jak i formalnych. Interpretacja przepisów prawa podatkowego oraz orzeczenia sądów mają kluczowe znaczenie dla podejmowanych decyzji. Prawo do odliczenia podatku naliczonego wymaga zgodności z obowiązującymi przepisami i interpretacjami prawa.