Opłata miejscowa
Na gminie, która wprowadza opłatę miejscową ciąży obowiązek wykazania, że w dacie podjęcia uchwały o opłacie spełnione były minimalne warunki klimatyczne, w tym dotyczące powietrza. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że brak spełnienia warunków klimatycznych może skutkować nieważnością uchwały oraz możliwością zwrotu opłaty osobom, które ją uiściły. Artykuł omawia spór prawny dotyczący opłaty miejscowej w mieście Zakopane, gdzie skarżący zarzucił naruszenie przepisów dotyczących emisji substancji do powietrza oraz brak uwzględnienia danych dotyczących jakości powietrza przy podejmowaniu decyzji. W efekcie NSA uznał zaskarżoną uchwałę za nieważną, co może mieć istotne konsekwencje dla podobnych przypadków w innych gminach.
Tematyka: Opłata miejscowa, Naczelny Sąd Administracyjny, Zakopane, emisja substancji, jakość powietrza, uchwała gminy, opłaty lokalne, warunki klimatyczne, NSA, wyrok NSA
Na gminie, która wprowadza opłatę miejscową ciąży obowiązek wykazania, że w dacie podjęcia uchwały o opłacie spełnione były minimalne warunki klimatyczne, w tym dotyczące powietrza. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że brak spełnienia warunków klimatycznych może skutkować nieważnością uchwały oraz możliwością zwrotu opłaty osobom, które ją uiściły. Artykuł omawia spór prawny dotyczący opłaty miejscowej w mieście Zakopane, gdzie skarżący zarzucił naruszenie przepisów dotyczących emisji substancji do powietrza oraz brak uwzględnienia danych dotyczących jakości powietrza przy podejmowaniu decyzji. W efekcie NSA uznał zaskarżoną uchwałę za nieważną, co może mieć istotne konsekwencje dla podobnych przypadków w innych gminach.
Na gminie, która wprowadza opłatę miejscową ciąży obowiązek wykazania, że w dacie podjęcia uchwały o opłacie spełnione były minimalne warunki klimatyczne, w tym dotyczące powietrza. Jeśli nie zdoła tego wykazać, sąd stwierdza nieważność uchwały, a osoby, które taką opłatę uiściły mogą domagać się jej zwrotu – wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny. W dniu 27.3.2008 r. Rada Miasta Zakopane podjęła uchwałę w sprawie ustalenia miejscowości, w której pobiera się opłatę miejscową (Dz.Urz. Woj. Małopolskiego z 2008 r., Nr 291, poz. 1908). W 2015 r. skargę na tę uchwałę złożył Bogdan A. zarzucając jej naruszenie m.in.: art. 17 ust. 5 w zw. z art. 17 ust. 1, 3 oraz 4 ustawy z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych w brzmieniu obowiązującym 27.3.2008 r. (t. jedn.: Dz.U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844; dalej jako: PodLokU) w zw. z § 2 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 18.12.2007 r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać miejscowość, w której można pobierać opłatę miejscową (Dz.U. z 2007 r. Nr 249, poz. 1851; dalej jako: rozporządzenie) przez ustalenie, że opłatę miejscową pobiera się na terenie miasta Zakopane, podczas gdy w chwili podjęcia uchwały Zakopane znajdowało się w strefie, na obszarze której przekroczono dopuszczalne poziomy niektórych substancji w powietrzu ze względu na ochronę zdrowia ludzi. Skarżący przedstawił oceny jakości powietrza sporządzone przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, z których wynikało, że zarówno w 2007 r., 2008 r., jak i w latach 2012–2014 na obszarze strefy, w której znajdowało się miasto Zakopane, przekroczono dopuszczalną wartość poziomu PM10 w powietrzu. Bogdan A. wskazał, że uchwała będąca przedmiotem skargi bezpośrednio i realnie kształtuje sytuację prawną osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w mieście Zakopane, w tym skarżącego, od którego z tytułu przebywania w Zakopanem przez 2 dni pobrano opłatę miejscową. W odpowiedzi na skargę Burmistrz Miasta Zakopane dowodził, że w chwili podjęcia uchwały, jak i obecnie nie odnotowano w strefie, w której leży Zakopane przekroczeń dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu ze względu na ochronę zdrowia ludzi. Gmina Miasto Zakopane realizując swoje zadania od lat podejmuje szereg działań zmierzających do poprawy stanu powietrza m.in. poprzez: badania emisji spalin samochodowych w okresach wzmożonego ruchu turystycznego, remonty i modernizacje ciągów komunikacyjnych oraz regularne czyszczenie nawierzchni dróg metodą na mokro, termomodernizację gminnych obiektów użyteczności publicznej, edukację ekologiczną nasadzenia drzew i krzewów, kontrole prywatnych posesji w celu wyeliminowania przypadków spalania odpadów. Efektem podejmowanych działań jest systematyczna poprawa stanu powietrza. W ocenie organu odnotowanie niewielkich przekroczeń jakości norm powietrza na terenie Miasta Zakopane, jak i całej strefy, w której jest ono położone jest wynikiem błędnych pomiarów. Przykładowo jedna ze stacji pomiarowych zlokalizowana została w ścisłym centrum miasta w bliskiej odległości od zwartej zabudowy mieszkaniowej i około 150 m od głównego ciągu komunikacyjnego miasta, gdzie odbywa się intensywny ruch pojazdów silnikowych, droga ta często jest zakorkowana, co w znacznej mierze wpływa na wyniki monitoringu stacji wobec drgań będących następstwem ruchu ulicznego i zniekształca rzeczywisty obraz jakości powietrza na obszarze miasta. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały. Rady gmin podejmujące uchwały w sprawie ustalenia miejscowości, w których można pobierać opłatę miejscową, mają obowiązek uwzględnić dopuszczalne poziomy niektórych substancji w powietrzu ze względu na ochronę zdrowia ludzi, określone w przepisach o ochronie środowiska. W aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia zaskarżonej uchwały, co samo przesądza o jej istotnej wadliwości. Nie wynika z nich także, czy w chwili podejmowania zaskarżonej uchwały Rada Miasta Zakopane dysponowała aktualnymi danymi dotyczącymi jakości powietrza. Organ w żaden sposób nie wykazał prawdziwości twierdzeń, że przekroczenia norm jakości powietrza są wynikiem błędnych pomiarów. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną organu. Jak podkreślono, podejmując uchwałę ustalającą miejscowość, w której pobiera się opłatę miejscową, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego powinien dysponować informacją o spełnieniu w danej miejscowości minimalnych warunków klimatycznych, określonych w przepisach prawa powszechnie obowiązującego. NSA zwrócił uwagę na ekwiwalentny charakter opłat lokalnych. Osoba uiszczająca taką opłatę ma prawo oczekiwać w zamian określonego świadczenia ze strony jednostki samorządu terytorialnego, którym jest powietrze spełniające określone prawem wymogi. Wyrok NSA z 15.3.2018 r., II FSK 3579/17
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził nieważność uchwały dotyczącej opłaty miejscowej w mieście Zakopane ze względu na brak uwzględnienia minimalnych warunków klimatycznych przy podejmowaniu decyzji. NSA podkreślił, że opłaty lokalne mają ekwiwalentny charakter i osoby uiszczające opłatę mają prawo oczekiwać spełnienia określonych wymogów. Wyrok NSA może stanowić istotny precedens dla spraw dotyczących opłat miejscowych w innych miejscowościach.