VAT od składników majątku w przypadku likwidacji spółki

Czynność przekazania wspólnikowi przez spółkę kapitałową w wyniku likwidacji pozostałych składników majątku spełnia przesłanki określone w art. 7 ust. 2 VATU, gdyż stanowi przeznaczenie towarów do celów innych niż prowadzona działalność. Jeśli towary były związane z prawem do odliczenia VAT, czynność ta musi być traktowana jako odpłatna dostawa towarów.

Tematyka: VAT, składniki majątku, likwidacja spółki, podatek od towarów i usług, przekazanie majątku, wspólnik, odpłatna dostawa towarów

Czynność przekazania wspólnikowi przez spółkę kapitałową w wyniku likwidacji pozostałych składników majątku spełnia przesłanki określone w art. 7 ust. 2 VATU, gdyż stanowi przeznaczenie towarów do celów innych niż prowadzona działalność. Jeśli towary były związane z prawem do odliczenia VAT, czynność ta musi być traktowana jako odpłatna dostawa towarów.

 

Nie może zatem budzić wątpliwości, że czynność przekazania wspólnikowi przez spółkę kapitałową w wyniku
likwidacji pozostałych – po zaspokojeniu wierzycieli, a przed jej wykreśleniem z KRS – składników majątku,
spełnia przesłanki określone w art. 7 ust. 2 VATU, skoro stanowi przeznaczenie przez podatnika towarów do
celów niewątpliwie innych niż prowadzona przez niego działalność. Oznacza to, że jeżeli z towarami tymi
związane było prawo do odliczenia VAT (w całości lub części), czynność ta musi być potraktowana jako
odpłatna dostawa towarów.
Wyrok NSA z 11.9.2018 r., I FSK 1785/16

Z uzasadnienia: (...)
Wyrok sądu I instancji i przedstawiony przez ten sąd tok postępowania przed organem
Wyrokiem z 6.7.2016 r., I SA/Lu 150/16, WSA w Lublinie oddalił skargę A. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w J. (dalej: skarżąca lub spółka) na interpretację indywidualną Ministra Finansów z 9.11.2015 r.
w przedmiocie podatku od towarów i usług.
Przedstawiając stan faktyczny sprawy, sąd I instancji podał, że we wniosku o wydanie tej interpretacji skarżąca
wskazała, iż jest polskim rezydentem dla celów podatkowych. Cele gospodarcze, dla których została stworzona,
zostały zrealizowane. Na majątek spółki składa się wyłącznie nieruchomość niezabudowana, nabyta w trakcie jej
funkcjonowania. W stosunku do tej nieruchomości skarżącej przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku
należnego o kwotę podatku naliczonego, w związku z dostawą nieruchomości na rzecz spółki. Z uwagi na
generowanie strat przez spółkę wspólnicy prawdopodobnie podejmą uchwałę o jej rozwiązaniu i likwidacji. W związku
z rozważaną likwidacją cały jej majątek zostanie przekazany przez likwidatorów na rzecz wspólników likwidowanej
spółki. Skarżąca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przekazywana wspólnikom
spółki nieruchomość niezabudowana nie stanowi ani nie będzie stanowiła przedsiębiorstwa ani zorganizowanej
części przedsiębiorstwa. Przedmiotowa nieruchomość będzie wyodrębnionym środkiem trwałym, niepowiązanym
materialnie i organizacyjnie składnikiem majątku, nabywanym z zamiarem wykorzystania w działalności
gospodarczej. Nieruchomość położona jest w strefie ekonomicznej, w rozumieniu ustawy o specjalnych strefach
ekonomicznych. Ustawa ta obliguje do wykorzystania nieruchomości, położonej w strefie, do prowadzenia
działalności gospodarczej. Wspólnicy spółki prowadzą działalność gospodarczą oraz są zarejestrowanymi czynnymi
podatnikami podatku od towarów i usług. Do opisywanego nieodpłatnego przekazania nieruchomości na rzecz
wspólników dojdzie już po wykonaniu zobowiązań, na zasadzie art. 286 § 1 KSH. Czynność przekazania dotyczy
majątku pozostałego po przeprowadzeniu czynności likwidacyjnych, już na zakończenie procesu likwidacyjnego, po
dokonaniu czynności likwidacyjnych, wymienionych w art. 282 § 1 KSH. Nieodpłatnego przekazania nieruchomości
na rzecz wspólników dokona likwidator.
Skarżąca zadała pytanie, czy przekazanie wspólnikom przez likwidatora spółki całości majątku spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością, składającego się wyłącznie z nieruchomości, w wyniku podziału majątku
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pozostałego po przeprowadzeniu czynności likwidacyjnych, już na
zakończenie procesu likwidacyjnego, po dokonaniu czynności likwidacyjnych, na zasadzie art. 286 § 1 KSH,
będzie podlegało opodatkowaniu VAT.
Zdaniem skarżącej na to pytanie należy odpowiedzieć przecząco. Uzasadniając swoje stanowisko, zauważyła, iż
brak powstania obowiązku podatkowego, w zakresie VAT, po stronie likwidowanej spółki wynika z tego, że likwidacja
jest wynikiem decyzji podjętych przez samych wspólników, nie zaś spółkę, działającą jako podatnik VAT. Przejęcie
składników majątku likwidowanej spółki przez wspólników następuje z mocy prawa i nie stanowi rozdysponowania
majątku, w rozumieniu przepisów ustawy przez podmiot likwidowany. Spółka nie działa tutaj jako podatnik
w rozumieniu art. 15 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.,
dalej: VATU). Zdarzenie takie w ogóle nie powinno podlegać ocenie z punktu widzenia VAT. Istota likwidacji
zaprzecza bowiem definicji działalności gospodarczej. Przekazanie majątku przez likwidatora na rzecz wspólników
jest ostatnim – przed wykreśleniem z Krajowego Rejestru Sądowego – etapem prawnego unicestwienia danego
podmiotu, który na mocy przepisów jest zobligowany do dokonania takiej operacji. Przekazanie majątku w tej
sytuacji nie stanowi zatem ani odpłatnej dostawy towarów (odpłatnego świadczenia usług), ani też
nieodpłatnego przekazania towarów i świadczenia usług. Jest bowiem realizacją obowiązków nałożonych przez
ustawodawcę na mocy przepisów KSH, na podlegającą likwidacji spółkę i jej wspólników.
Minister Finansów uznał stanowisko skarżącej za błędne. Na wstępie przypomniał definicję podatnika oraz tryb
rozwiązania i likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Dalej wskazał, że rozwiązanie spółki po



przeprowadzeniu likwidacji następuje z chwilą jej wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego. Do tego momentu
spółka jest nadal czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Następnie Minister Finansów zauważył, że
w okresie likwidacji spółki osobami ją reprezentującymi są likwidatorzy. W związku z tym podmiotem dokonującym
przekazania majątku spółki w okresie jej likwidacji jest sama spółka, w imieniu której stosowne decyzje są
podejmowane przez likwidatorów spółki pełniących funkcje jej organu zarządzającego. Dodał, że do
przeniesienia własności majątku likwidowanej spółki na jej wspólników nie dochodzi z mocy prawa.
W efekcie stwierdził, że w sytuacji przekazania wspólnikom przez likwidatora spółki całości majątku spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością, składającego się wyłącznie z nieruchomości, w wyniku podziału jej majątku
pozostałego po przeprowadzeniu czynności likwidacyjnych, dojdzie do zmiany właściciela majątku, a zatem
przedmiotowe przekazanie nieruchomości będzie dostawą towarów w rozumieniu przepisów VATU, a spółka
w odniesieniu do tej dostawy będzie działała jako podatnik. Przy czym skoro przekazanie nastąpi nieodpłatnie,
a spółce przy nabyciu nieruchomości przysługiwało prawo do obniżenia podatku naliczonego o podatek należny, to
przedmiotowa dostawa będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 VATU.
Skarga do sądu I instancji
W skardze do WSA w Lublinie skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 7 ust. 2 i art. 8
ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 VATU (...).
Uzasadnienie rozstrzygnięcia sądu I instancji
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie stwierdził, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Zgodził się
z organem interpretacyjnym, że przekazanie wspólnikom przez likwidatora spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością majątku, dokonane w wyniku podziału majątku spółki pozostałego po przeprowadzeniu
czynności likwidacji będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 VATU.
W tym zakresie podzielił argumentację zawartą w wyroku NSA z 20.3.2014 r. (I FSK 1062/13). Sąd ten uznał
wówczas, że czynność przekazania towarów na podstawie art. 7 ust. 2 VATU podlega opodatkowaniu
u przekazującego towar podatnika z uwagi na to, że skoro towar ten posłużył mu do odliczenia podatku, jego
przekazanie pod tytułem darmym w celach innych niż prowadzona przez spółkę działalność (a więc niegenerującej
podatku) musi podlegać opodatkowaniu jak dostawa odpłatna. Natomiast to, jak będzie pożytkował ten majątek
wspólnik, pozostaje bez znaczenia dla opodatkowania spornej czynności przez likwidowaną spółkę.
Opodatkowaniu przekazania towarów wspólnikowi nie sprzeciwia się także okoliczność, że czynność ta stanowi
wykonanie obowiązków podatnika wynikających z KSH. Odwołując się do regulacji krajowych i unijnych, wskazał, że
regulacje te stanowią jednoznacznie, iż przeznaczenie (użycie) przez podatnika towarów, z którymi związane było
prawo do odliczenia VAT, do celów innych niż prowadzona przez niego działalność – uznawane jest za odpłatną
dostawę towarów. Tak też należy rozumieć użyte w art. 7 ust. 2 VATU sformułowanie „wszelkie inne darowizny”
wskazujące, że obejmuje ono wszelkie rozporządzenia towarami podatnika pod tytułem darmym w celach innych niż
prowadzona przez niego działalność. Sąd przypomniał także, iż ustanie bytu prawnego spółki z o.o. następuje
dopiero z chwilą uprawomocnienia się postanowienia zarządzającego wykreślenie spółki z o.o. z Krajowego Rejestru
Sądowego (art. 6945 § 2 KPC). Wraz z prawomocnym wykreśleniem spółki z o.o. nie ma w niej żadnych składników
majątku.
Reasumując, sąd stwierdził, że czynność przekazania wspólnikowi przez spółkę kapitałową w wyniku likwidacji
pozostałych – po zaspokojeniu wierzycieli, a przed jej wykreśleniem z KRS – składników majątku, spełnia przesłanki
określone w art. 7 ust. 2 VATU, skoro stanowi przeznaczenie przez podatnika towarów do celów niewątpliwie innych
niż prowadzona przez niego działalność. Oznacza to, że jeżeli z towarami tymi związane było prawo do
odliczenia VAT (całości lub części), czynność ta musi być potraktowana jako odpłatna dostawa towarów.
Skarga kasacyjna
Skarżąca zaskarżyła powyższy wyrok w całości, zarzucając sądowi I instancji naruszenie prawa materialnego przez
błędną wykładnię art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 VATU (...).
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest niezasadna.
(...) Skarga kasacyjna spółki zbadana natomiast według reguły związania zarzutami w niej zawartymi okazała się
niezasadna, co skutkowało jej oddaleniem.
Problem prawny, który legł u podstaw rozpoznanej sprawy, był już przedmiotem kilku wypowiedzi NSA, a mianowicie
w wyrokach z 3.3.2015 r., I FSK 640/14 oraz I FSK 2044/13; 20.3.2014 r., I FSK 930/13, I FSK 978/13, I FSK
1062/13, I FSK 1122/13, I FSK 1135/13, I FSK 1225/13, I FSK 1466/13 i 19.4.2014 r., I FSK 831/13, I FSK 857/13,
I FSK 888/13, I FSK 909/13, I FSK 927/13.





W szczególności zyskał on swoją ocenę w wyroku z 3.3.2015 r., I FSK 640/14. Zapatrywania wyrażone w powołanym
orzeczeniu skład orzekający podzielił, a tym samym mogą one niemal dosłownie stanowić zasadniczy trzon
prezentowanej niżej argumentacji prawnej. W przywołanym wyroku NSA wskazał w szczególności, co następuje.
Zgodnie z treścią art. 7 ust. 2 VATU przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się również
przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników,
wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących
osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę
podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.
Regulacja ta stanowi więc, że przeznaczenie (użycie) przez podatnika towarów, z którymi związane było prawo do
odliczenia VAT do celów innych niż prowadzona przez niego działalność uznawane jest za odpłatną dostawę
towarów. Tak też należy rozumieć użyte w art. 7 ust. 2 VATU sformułowanie „wszelkie inne darowizny” wskazujące,
że obejmuje ono wszelkie rozporządzenia towarami podatnika pod tytułem darmym w celach innych niż prowadzona
przez niego działalność.
Wymaga wyjaśnienia, że wskazany wyżej przepis stanowi implementację art. 5 ust. 6 VI Dyrektywy Rady
77/388/EWG z 17.5.1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do
podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku
(Dz.U. UE L z 13.6.1977 r., 145/1, dalej: VI Dyrektywa), a po jej uchyleniu; art. 16 Dyrektywy 2006/112/WE
z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L z 2006 r. Nr 347/1, dalej:
Dyrektywa 112).
Zgodnie z art. 5 ust. 6 VI Dyrektywy zastosowanie przez podatnika towarów stanowiących część aktywów jego
przedsiębiorstwa do celów prywatnych jego lub jego pracowników, lub też pozbycie się ich nieodpłatnie albo bardziej
ogólnie użycie ich do celów innych niż prowadzona przez niego działalność, jeśli podatek od wartości dodanej od
powyższych towarów lub ich części składowych, podlegały w całości lub w części odliczeniu, będzie traktowane jako
dostawa odpłatna. Jednakże jako takie nie jest traktowane przekazanie próbek towarów lub towarów stanowiących
prezenty o małej wartości do celów działalności podatnika.
Z kolei art. 16 Dyrektywy 112 stanowi, że wykorzystanie przez podatnika towarów stanowiących część majątku jego
przedsiębiorstwa do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników, które przekazuje nieodpłatnie lub, w ujęciu
ogólnym, które przeznacza do celów innych niż prowadzona przez niego działalność, gdy VAT od powyższych
towarów lub ich części podlegał w całości lub w części odliczeniu, jest uznawane za odpłatną dostawę towarów. (...)
W wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z 27.11.2003 r. w sprawie C-497/01 (Zb. Orz
z 2003 r., s. I-14393) dokonano wykładni pojęcia przekazania „całości lub części majątku” w rozumieniu art. 5 ust. 8
VI Dyrektywy. Trybunał wskazał, że przepis ten umożliwia państwom członkowskim ułatwienie przekazywania
przedsiębiorstw lub ich części przez uproszczenie procedury przekazywania i zapobiegania przeciążeniu zasobów
nabywcy nieproporcjonalnym naliczeniem podatku, który w każdym przypadku mógłby być odzyskany przez
odliczenie naliczonego podatku od wartości dodanej (pkt 39 uzasadnienia wyroku). TSUE zaznaczył, że
argumentację tę wspiera również wypracowana w orzecznictwie Trybunału zasada opodatkowania konsumpcji [por.
wyrok TSUE z 6.10.2005 r., C-291/03 (...), Zb. Orz. z 2005 r., s. I-8477 z 3.10.2006 r. w sprawie C-475/03 (...), Zb.
Orz. z 2006 r., s. I-9373]. W wyroku tym Trybunał zastrzegł równocześnie, że koncepcja przekazania całości lub
części aktywów musi być interpretowana w ten sposób, że pokrywa ona przekazanie przedsiębiorstwa lub
niezależnej części przedsiębiorstwa obejmującego dobra materialne lub niematerialne, które razem tworzą
przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, ale nie
obejmuje ona prostego przekazania aktywów, takiego jak sprzedaż towarów (-akapit 40).
Z kolei w wyroku z 10.11.2011 r., C-444/10, TSUE wskazał, że stwierdzenie, iż nastąpiło przekazanie
przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 5 ust. 8 VI Dyrektywy (art. 19 Dyrektywy 112),
wymaga, aby całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej
(akapit 25). Zastosowanie art. 5 ust. 8 VI Dyrektywy – a obecnie art. 19 Dyrektywy 112, wymaga również, aby
nabywca miał zamiar prowadzić przekazane przedsiębiorstwo lub jego część, a nie natychmiast zlikwidować
działalność (akapit 37).
Skoro spółka wnioskująca wyraźnie zastrzegła, że przekazany majątek likwidacyjny w postaci
nieruchomości, przy nabyciu której przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, nie będzie
stanowić przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa, to sąd I instancji słusznie zwrócił
uwagę, że czynność taka podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 7 ust. 2 VATU.



Nie zasługują na uwzględnienie również argumenty skarżącej dotyczące naruszenia przez sąd I instancji art. 14 ust.
1 VATU. W tym zakresie skład NSA popiera stanowisko wyrażone w wyroku NSA z 26.4.2013 r., I FSK 525/12,
w którym wskazano, że regulacja art. 14 ust. 1 i ust. 4 VATU jest dopełnieniem unormowania art. 7 ust. 2 tej ustawy.
Brak bowiem tej regulacji (art. 14 ust. 1 i ust. 4) oznaczałby, że poza opodatkowaniem podatkiem VAT
pozostawałoby zatrzymanie towarów przez spółki osobowe i osoby fizyczne po zaprzestaniu prowadzenia przez tych
podatników działalności gospodarczej, co mogłoby powodować naruszenie zasady powszechności i równości
opodatkowania. W przypadku podatników będących osobami fizycznymi nabyte przez te podmioty towary są
ich własnością i pozostają ich własnością także po zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej.
Podobna sytuacja jest w przypadku spółki cywilnej, gdzie majątek spółki jest majątkiem wspólników. Rozwiązanie tej
spółki stosownie do treści art. 875 § 1 KC skutkuje jedynie tym, że dotychczasowa wspólność łączna z chwilą
rozwiązania spółki ulega z mocy prawa przekształceniu we współwłasność w częściach ułamkowych. Podobna
sytuacja może mieć miejsce w przypadku innych spółek osobowych. Wprawdzie w myśl art. 8 KSH spółka osobowa
może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe,
i w przeciwieństwie do poprzedniego stanu prawnego, gdzie majątek takiej spółki stanowił w istocie własność
wspólników, obecnie majątek ten stanowi własność spółki, to jednak w razie rozwiązania takiej spółki w orzecznictwie
przyjmuje się, że wspólnicy mogą być sukcesorami tego majątku. Z art. 67 § 1 KSH wynika bowiem uprawnienie
wspólników do wskazania sukcesora na wypadek uzgodnienia innego niż likwidacja sposobu zakończenia
działalności spółki (zob. orzeczenia SN z 28.10.2005 r., II CK 275/05, OSP 2006/11/126 i z 24.7.2009 r., II CSK
134/09, Mon. Prawniczy 2010/15/855-856). Podobna sytuacja może mieć miejsce w przypadku rozwiązania
pozostałych spółek osobowych, poza spółką komandytowo-akcyjną, ze względu na zawarte w KSH odesłanie
w sprawach nieuregulowanych do przepisów dotyczących spółki jawnej (zob. art. 89 i art. 103 KSH).
Powyższe wskazuje, że w przypadkach określonych w art. 14 ust. 1 i ust. 4 VATU, kiedy to następuje opodatkowanie
towarów znajdujących się u podatnika na dzień:
1) rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej;
2) zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną, wykonywania czynności
podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności
naczelnikowi US nie dochodzi do opodatkowania tych towarów na podstawie art. 7 ust. 2 VATU. W tych bowiem
przypadkach, skoro dochodzi do opodatkowania czynności zatrzymania przez podatnika lub w przypadku
spółek – w konsekwencji przez ich wspólników – towarów na dzień likwidacji ich działalności, nie dochodzi
do zmiany właściciela towaru i do przejścia prawa do dysponowania towarem jak właściciel pomiędzy
podatnikiem a innym podmiotem po myśli art. 7 ust. 2 VATU. Ponadto, stosownie do art. 14 ust. 7 VATU,
dostawa towarów dokonywana przez byłych wspólników spółek cywilnej lub handlowej niemającej osobowości
prawnej oraz przez osoby fizyczne, które zaprzestały prowadzenia działalności, której przedmiotem są towary objęte
spisem z natury, podlega zwolnieniu od podatku przez okres 12 miesięcy od dnia rozwiązania spółki lub zaprzestania
wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu – pod warunkiem rozliczenia podatku od towarów objętych
spisem z natury.
Podkreślić należy, że wbrew wywodom autora skargi kasacyjnej stanowisko wyrażone przez sąd w zaskarżonym
wyroku nie narusza zasady neutralności. (...) Skoro likwidowanej spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku
naliczonego przy zakupie przekazywanych towarów, zasada neutralności podatku VAT nie została naruszona przez
opodatkowanie przekazanego majątku. Wspólnik likwidowanej spółki natomiast otrzymuje towar nieodpłatnie, a więc
nie ponosi ciężaru ekonomicznego podatku VAT. Po jego stronie również nie jest zakłócona zasada neutralności
(zob. wyrok NSA z 19.3.2014 r., I FSK 928/13).
Nie zasługują na uwzględnienie również argumenty skarżącej dotyczące naruszenia przez sąd I instancji art. 15 ust.
1 i ust. 2 VATU. W ocenie NSA, sąd I instancji zasadnie stwierdził, że spółka w zakresie czynności przekazania
majątku likwidacyjnego na rzecz swojego akcjonariusza będzie działała w charakterze podatnika VAT. Definiując
działalność gospodarczą dla potrzeb podatku VAT, ustawodawca wskazał w art. 15 ust. 2 VATU, że działalność taka
obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących
zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy
czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności
w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu
towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Należy zauważyć, że cel
zarobkowy został przypisany przez ustawodawcę jedynie wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych
i prawnych w sposób ciągły. Cel zarobkowy nie jest natomiast wymieniony jako element konieczny dla
działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 zdanie pierwsze VATU. Z art. 15 ust. 1 VATU wynika,
że podatnikami są m.in. osoby prawne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub
rezultat takiej działalności. Stąd też uznanie przez spółkę, że cel zarobkowy danej czynności jest elementem
niezbędnym dla zaliczenia tej czynności do działalności gospodarczej stanowi wykładnię rozszerzającą,
wykraczającą w sposób nieuprawniony poza treść art. 15 ust. 1 i ust. 2 VATU.




Ponadto należy zauważyć, że cele likwidacji spółki z o.o. określone zostały w art. 282 § 1 KSH, a są to: zakończenie
bieżących interesów spółki, ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań i upłynnienie majątku spółki. Nowe
interesy mogą być wszczynane tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do ukończenia spraw w toku. Stosownie do art.
286 § 1 KSH podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie
może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli. (...)
Ustanie bytu prawnego spółki z o.o. następuje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia zarządzającego
wykreślenie spółki z o.o. z KRS (art. 6945 § 2 KPC). Wraz z prawomocnym wykreśleniem spółki z o.o. z KRS nie ma
w niej żadnych składników majątku.
Nie może zatem budzić wątpliwości, że czynność przekazania wspólnikowi przez spółkę kapitałową w wyniku
likwidacji pozostałych – po zaspokojeniu wierzycieli, a przed jej wykreśleniem z KRS – składników majątku, spełnia
przesłanki określone w art. 7 ust. 2 VATU, skoro stanowi przeznaczenie przez podatnika towarów do celów
niewątpliwie innych niż prowadzona przez niego działalność. Oznacza to, że jeżeli z towarami tymi związane było
prawo do odliczenia VAT (w całości lub części), czynność ta musi być potraktowana jako odpłatna dostawa towarów.
Naczelny Sąd Administracyjny oddala skargę kasacyjną, jeżeli nie ma usprawiedliwionych podstaw, o czym stanowi
art. 184 ab initio PostAdmU. Na tej podstawie orzeczono zatem jak w punkcie pierwszym sentencji. (...)
Wyrok NSA z 11.9.2018 r., I FSK 1785/16







 

Czynność przekazania składników majątku podczas likwidacji spółki podlega opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 7 ust. 2 VATU, gdyż spełnia przesłanki określone w tym artykule. Jest to konsekwencja przeznaczenia towarów do celów innych niż prowadzona przez podatnika działalność, co wymaga traktowania tej czynności jako odpłatnej dostawy towarów.