Forma potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub faktury korygującej przez usługobiorcę

Tematyka: potwierdzenie otrzymania, faktura korygująca, autoresponder, procedura potwierdzania, elektroniczne komunikaty, Naczelny Sąd Administracyjny, Minister Finansów, warunek potwierdzenia, transakcja, NSA, e-mail, wyrok NSA

Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie
złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury
korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano. Ze względu na fakt, że żaden
przepis nie określa formy, w jakiej ma nastąpić potwierdzenie odbioru faktury korygującej, dopuszczalne jest
uwzględnienie skutków wystawienia faktur korygujących w przypadku otrzymania zwrotnego komunikatu
o dostarczeniu wiadomości elektronicznej (tzw. autorespondera) – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.
„E.” Sp. z o.o. zwróciła się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. We wniosku wskazała, że świadczy
usługi najmu pojazdów samochodowych, czasem po wykonaniu usługi bądź dostawie towaru i wystawieniu faktury
zachodzi konieczność wystawienia faktury korygującej in minus. Zgodnie z przepisami ustawy z 11.3.2004 r.
o podatku od towarów i usług (tj.: Dz.U. z 2018 r., poz. 2184; dalej jako: VATU), „E.” Sp. z o.o. jest uprawniona do
obniżenia podstawy opodatkowania pod warunkiem posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez
nabywcę towaru lub usługi. Aktualnie podatniczka wysyła do kontrahentów fakturę korygującą listem poleconym za
zwrotnym potwierdzeniem odbioru (tzw. "żółta zwrotka").
„E.” Sp. z o.o. rozważa wprowadzenie dodatkowej procedury, która stanowić będzie integralną część umów najmu
między podatniczką a kontrahentami. Planuje uznawać za potwierdzenie otrzymania przez kontrahenta informacji
o fakturze korygującej generowanych przez system wnioskodawcy automatycznych elektronicznych komunikatów
zwrotnych potwierdzających dotarcie wiadomości e-mail na adres poczty elektronicznej kontrahenta/informujących
o braku błędu w procesie doręczenia wiadomości na wskazany w umowie adres kontrahenta.
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Czy w przypadku faktur korygujących, które są wysyłane przez „E.” Sp. z o.o. do kontrahentów drogą
elektroniczną, potwierdzeniem otrzymania faktury korygującej przez kontrahenta może być otrzymanie
autorespondera potwierdzającego dotarcie do kontrahenta wiadomości e-mail zawierającej fakturę
korygującą?
Czy w przypadku braku otrzymania przez „E.” Sp. z o.o. autorespondera oraz braku otrzymania komunikatu
o błędzie w procesie doręczenia wiadomości e-mail na adres kontrahenta, podatniczka może przyjąć, że
potwierdzenie otrzymania faktury korygującej następuje z upływem 7. dnia od dnia wysłania do kontrahenta
wiadomości e-mail zawierającej fakturę korygującą?
Minister Finansów uznał, że fakt posiadania przez wnioskodawcę autorespondera, czy też brak otrzymania
komunikatu o błędzie w procesie doręczenia wiadomości e-mail na adres kontrahenta, nie oznacza, że taką
wiadomość ten kontrahent otrzymał i mógł się z nią zapoznać, a jedynie, że wiadomość została doręczona na adres
nabywcy (w pierwszym przypadku) lub że nie została ona niedoręczona adresatowi (drugi przypadek). Skoro
planowany przez wnioskodawcę system przesyłania faktur korygujących nie potwierdza ich otrzymania przez
nabywcę, tym samym nie zostanie w tym przypadku spełniony warunek wskazany w art. 29a ust. 13 VATU. W ocenie
Ministra Finansów pojęcia "otrzymanie faktury" nie należy rozumieć zawężająco jako samego dostarczenia jej do
nabywcy, lecz jako dostarczenie jej nabywcy i zapoznanie się nabywcy z jej treścią.
Po bezskutecznym wezwaniu Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa „E.” Sp. z o.o. wniosła skargę do
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, który uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną. Jak
wskazano w uzasadnieniu, potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługi nie jest
obwarowane żadnymi warunkami formalnymi wynikającymi z przepisów obowiązującego prawa, również
orzecznictwo TSUE nie precyzuje jaką dokumentację należy posiadać, aby potwierdzała ona dochowanie należytej
staranności w celu upewnienia się, że nabywca posiada wiedzę w zakresie wystawionej faktury. Dopuszczalne są
zatem wszelkie formy, które jednoznacznie będą potwierdzały te okoliczności. Jednocześnie Sąd podkreślił, że
z literalnego brzmienia art. 29a ust. 13 VATU nie wynika obowiązek wykazania przez podatnika, że adresat faktury
korygującej zapoznał się z jej treścią.
Sąd podkreślił, że z wniosku wynika, iż w umowach najmu kontrahenci będą oświadczać, że zobowiązują się
odbierać wiadomości e-mail wysyłane przez wnioskodawcę pod wskazany przez siebie w umowie aktywny adres e-
mail. Zaproponowany zatem przez skarżącą sposób doręczenia faktury drogą elektroniczną poprzez otrzymanie
autorespondera posiada walor wiarygodnego potwierdzenia, pozwalającego na przyjęcie, że faktura dotarła do
kontrahenta, zgodnie z wymogiem art. 29a ust. 13 VATU.

Na mocy art. 29a ust. 15 pkt 4 VATU, warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury
korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku: gdy podatnik nie uzyskał
potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że
nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi
w fakturze korygującej. Zdaniem Sądu, zaproponowana przez „E.” Sp. z o.o. procedura postępowania przy braku
otrzymania komunikatu o niepowodzeniu w doręczeniu wiadomości wypełnia dyspozycję tego przepisu. Skarżąca
wskazała bowiem, że dysponuje dowodami potwierdzającymi rzeczywistą wartość transakcji, m.in.: systemem
księgowym, w którym wystawiona została faktura pierwotna oraz faktura korygująca, protokołem zdawczo-
odbiorczym pojazdu, w którym widnieje okres faktycznego używania pojazdu przez kontrahenta, wyciągiem z konta,
z którego w przypadku faktur in minus wypłaca kontrahentom kwotę wynikającą z wystawionej faktury korygującej.
Zdaniem Sądu wskazane dokumenty stanowią dodatkowe źródło wiedzy o rzeczywistej wartości transakcji.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną organu. W uzasadnieniu stwierdzono, że ustawowy
wymóg uzyskania potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej jest
spełniony zarówno wówczas, gdy podatnik otrzyma potwierdzenie e-maila, jak i komunikat z e-mailowego
autorespondera systemu własnego lub kontrahenta. W uzasadnieniu wyroku wyjaśniono, że w art. 29a ust.
13 VAT nie uzależniono możliwości obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz
podatku należnego na podstawie wystawionej faktury korygującej od zapoznania się z fakturą korygującą.
Jednocześnie Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że wymogu określonego w art. 29a ust. 13 VAT nie
spełnia braku komunikatu w połączeniu z posiadaniem danych co do upływu czasu, czy przesunięciach
środków finansowych na koncie podatnika.
Wyrok NSA z 5.2.2019 r., I FSK 230/17

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że warunek potwierdzenia otrzymania faktury korygującej nie musi być spełniony w sytuacji, gdy nabywca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami faktury. Skarżąca wykazała, że procedura przy braku potwierdzenia dostarczenia faktury spełnia wymogi prawa. NSA potwierdził, że potwierdzenie odbioru faktury może być uzyskane poprzez e-maila bądź autorespondera. Wyrok NSA podkreślił, że brak komunikatu wraz z informacją o upływie czasu nie spełnia wymogów art. 29a ust. 13 VAT.