Uiszczenie przez płatnika zaległych składek nie podlega PIT
Płatnik składek ubezpieczeniowych, uiszczając zaległe składki w części należnej od wynagrodzenia pracownikowi, nie powoduje przysporzenia majątkowego. Minister Finansów uznaje, że składki te stanowią dochód podlegający opodatkowaniu PIT, jednak Naczelny Sąd Administracyjny ma inne zdanie. NSA stwierdził, że płatnik nie dokonuje żadnego przysporzenia majątkowego, nie zwiększa majątku pracowników, a uiszczenie składek to realizacja obowiązku publicznoprawnego.
Tematyka: składki ubezpieczeniowe, płatnik, Naczelny Sąd Administracyjny, Minister Finansów, PIT, obowiązek publicznoprawny, opodatkowanie, składka społeczna, wynagrodzenie, interpretacja indywidualna
Płatnik składek ubezpieczeniowych, uiszczając zaległe składki w części należnej od wynagrodzenia pracownikowi, nie powoduje przysporzenia majątkowego. Minister Finansów uznaje, że składki te stanowią dochód podlegający opodatkowaniu PIT, jednak Naczelny Sąd Administracyjny ma inne zdanie. NSA stwierdził, że płatnik nie dokonuje żadnego przysporzenia majątkowego, nie zwiększa majątku pracowników, a uiszczenie składek to realizacja obowiązku publicznoprawnego.
Płatnik składek ubezpieczeniowych, uiszczając zaległe składki w części należnej od wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi, nie dokonuje żadnego przysporzenia majątkowego, zwiększającego majątek pracowników – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Stan faktyczny „K.” S.A. we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wskazała, że w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zatrudnia osoby fizyczne w oparciu o umowy o pracę oraz inne stosunki cywilnoprawne, na podstawie których ubezpieczeni otrzymują wynagrodzenie. Incydentalnie występują sytuacje nieprawidłowego ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, zarówno z powodów zawinionych przez płatnika, jak i przez ubezpieczonych. Ujawnienie niedopłaty składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne skutkuje obowiązkiem rozliczenia ich z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych zarówno w części opłacanej przez płatnika, jak i w części do której sfinansowania zobowiązany był ubezpieczony. W rezultacie część zaległych składek na ubezpieczenie społeczne zostanie odprowadzona przez „K.” S.A. za ubezpieczonych ze środków własnych. W związku z powyższym zadano pytanie: Czy wartość zaległej składki na ubezpieczenie społeczne (część ubezpieczonego) odprowadzonej przez „K.” S.A. do ZUS w celu wywiązania się z obowiązków płatnika składek na ubezpieczenie społeczne stanowi dla ubezpieczonych dochód podlegający opodatkowaniu PIT, a w związku z tym „K.” S.A. ma obowiązek pobrania zaliczki na PIT w odniesieniu do odprowadzonej zaległej składki na ubezpieczenie społeczne (część ubezpieczonego). W ocenie podatniczki, wartość zaległej składki na ubezpieczenie społeczne, odprowadzonej przez płatnika nie stanowi dochodu podlegającego opodatkowaniu. Odprowadzenie zaległej składki na ubezpieczenie społeczne nie stanowi bowiem świadczenia na rzecz pracownika, lecz realizację obowiązku publicznoprawnego. Pracownicy nie otrzymają ani środków finansowych ani praw majątkowych, które powiększą ich majątek. Nie otrzymają również nieodpłatnych świadczeń. Minister Finansów uznał stanowisko „K.” S.A. za nieprawidłowe. W uzasadnieniu interpretacji organ wskazał, że zapłacenie ze środków płatnika, kwoty składek na ubezpieczenie społeczne w części, w której powinny być pokryte z dochodu osoby fizycznej skutkuje powstaniem po stronie pracowników przychodu określonego w art. 12 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.; dalej jako: PDOFizU), a na wnioskodawcy jako płatniku ciąży obowiązek obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Natomiast w przypadku osób, które w momencie zapłaty zaległych składek nie są już pracownikami wnioskodawcy, wartość uiszczonych przez wnioskodawcę składek stanowi dla tych osób przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 PDOFizU. Z uzasadnienia WSA i NSA Po bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa, „K.” S.A. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, który uchylił zaskarżoną interpretację. Sąd stwierdził, że skoro przepisy nie przewidują możliwości przeniesienia odpowiedzialności płatnika składek na ubezpieczenie społeczne za nienależyte wywiązywanie się z obowiązków na osoby ubezpieczone, to uchybienie płatnika polegające na zbyt późnej wpłacie składek nie może być w żadnym razie uznane za świadczenie dokonane "za ubezpieczonego". Odwołując się do reguł interpretacyjnych wskazanych przez Trybunał Konstytucyjny Sąd wskazał, że zapłata składek za ubezpieczonych nie stanowi dla nich przychodu, ponieważ świadczenie takie nie jest spełnione za zgodą ubezpieczonych, jest spełnione w interesie pracodawcy – w celu wywiązania się z obowiązków w stosunku do ZUS nałożonych na niego przepisami prawa, nie stanowią powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku po stronie ubezpieczonego, ponieważ kwota niedopłaconej pierwotnie składki na ubezpieczenie społeczne została pobrana z wynagrodzenia ubezpieczonego w formie zaliczki na podatek dochodowy (zob. wyrok TK z 8.7.2014 r., K 7/13). Sąd stwierdził, że gdyby odprowadzona przez „K.” S.A. zaległa składka na ubezpieczenie społeczne (w części ubezpieczonego) została dodatkowo opodatkowana, doprowadziłoby to do sytuacji, w której rzeczywisty PIT ubezpieczonego zostałby naliczony podwójnie – raz od równowartości składki na ubezpieczenie społeczne, która nie pomniejszyła podstawy opodatkowania PIT, drugi raz od odprowadzonej składki na ubezpieczenie społeczne (część ubezpieczonego) to wyłącznie z powodu uchybień płatnika, a nie z winy ubezpieczonego. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną organu stwierdzając, że wartość zaległej składki na ubezpieczenie społeczne (część ubezpieczonego) odprowadzonej przez płatnika nie stanowi dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego istotne znaczenie ma fakt, że w żadnym momencie obowiązek zapłaty nie ciążył na uprawnionym z ubezpieczenia (pracowniku lub byłym pracowniku), zaś „K.” S.A działając w zwłoce, uiszczając zaległe składki w ramach swoich publicznoprawnych obowiązków jako płatnik, nie dokonuje żadnego przysporzenia majątkowego z tego tytułu pracownikom i byłym pracownikom. Konsekwencją niepobrania przez płatnika we właściwym czasie składek na ubezpieczenie społeczne ze świadczeń wypłacanych pracownikom było wypłacenie tych świadczeń w wyższej wysokości i pobranie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od całości wypłaconych dochodów, czyli zaliczki w wyższej wysokości niż należna, gdyby płatnik wcześniej prawidłowo uwzględnił składki. Wyrok NSA z 27.3.2019 r., II FSK 972/17
Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że wartość zaległej składki na ubezpieczenie społeczne nie podlega opodatkowaniu PIT. NSA argumentuje, że płatnik nie przysparza majątku pracownikom, a uiszczenie składek to jedynie spełnienie obowiązku publicznoprawnego. Wyrok NSA wyklucza opodatkowanie odprowadzonej składki, gdyż nie stanowi ona dochodu pracowników.