Sposób określenia wynagrodzenia autorskiego

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach ustalił, że ustawodawca nie określił wymogów dotyczących sposobu określenia wynagrodzenia autorskiego, pozostawiając to stronom stosunku pracy. Kalkulacja wynagrodzenia może być oparta na czasie poświęconym na tworzenie utworu pracowniczego, uwzględniając prowadzoną przez pracodawcę ewidencję. Publikacja analizuje zagadnienie w kontekście umowy o pracę programisty-konstruktora i zastosowania art. 22 ust. 9 pkt 3 PDOFizU.

Tematyka: wynagrodzenie autorskie, sposoby określenia, prawa autorskie, przeniesienie praw majątkowych, umowa o pracę, programista-konstruktor, PDOFizU

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach ustalił, że ustawodawca nie określił wymogów dotyczących sposobu określenia wynagrodzenia autorskiego, pozostawiając to stronom stosunku pracy. Kalkulacja wynagrodzenia może być oparta na czasie poświęconym na tworzenie utworu pracowniczego, uwzględniając prowadzoną przez pracodawcę ewidencję. Publikacja analizuje zagadnienie w kontekście umowy o pracę programisty-konstruktora i zastosowania art. 22 ust. 9 pkt 3 PDOFizU.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach stwierdził, że ustawodawca w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy
z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.; dalej jako:
PDOFizU) nie ustalił wymogów co do sposobu określenia wynagrodzenia autorskiego, pozostawiając w tym
zakresie swobodę stronom stosunku pracy, co jest uzasadnione zarówno przedmiotem prac twórczych, ich
wynikiem, czasem wykonania utworu pracowniczego, jak również organizacją wewnętrzną pracodawcy.
W rezultacie kalkulacja wynagrodzenia autorskiego może zostać oparta także na czasie poświęconym przez
pracownika na stworzenie utworu pracowniczego, ustalonym w oparciu o prowadzoną przez pracodawcę
ewidencję.
Stan faktyczny
„A.” sp. z o.o. złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej. Jak wskazano, podatniczka zamierza zatrudnić na
podstawie umowy o pracę programistę-konstruktora. Efektem pracy będzie wdrożenie do produkcji nowych urządzeń
przez niego projektowanych, składanych i testowanych oraz działających w oparciu o stworzone przez niego
oprogramowanie. Wykonywane prace będą charakteryzować się wysoką niepowtarzalnością, indywidualnością oraz
oryginalnością, a ich efektem będą utwory w rozumieniu ustawy z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1191 ze zm.; dalej jako: PrAut). Jego wynagrodzenie będzie ustalone na
podstawie umowy o pracę, w której wyodrębnione zostaną postanowienia dotyczące honorarium z tytułu
przeniesienia na spółkę autorskich praw majątkowych do powstałych w wyniku świadczenia pracy utworów objętych
prawami autorskimi oraz wynagrodzenia za wykonywanie pozostałych obowiązków pracowniczych.
W związku z powyższym podatniczka zwróciła się o wyjaśnienie: Czy w odniesieniu do pracownika programisty-
konstruktora, spółka jako płatnik może zastosować art. 22 ust. 9 pkt 3 PDOFizU poprzez określenie kosztów
uzyskania przychodu w wysokości 50% uzyskanego przychodu w zakresie dotyczącym honorarium z tytułu
przeniesienia przez pracownika na spółkę autorskich praw majątkowych do utworów, będących przedmiotem
prawa autorskiego, powstałych w ramach stosunku pracy?
Prezentując własne stanowisko, „A.” sp. z o.o. stwierdziła, że honorarium stanowi przychód uzyskiwany z tytułu
działalności, o której mowa w art. 22 ust. 9b pkt 1 i pkt 8 PDOFizU, co skutkuje możliwością zastosowania art. 22 ust.
9 pkt 3 PDOFizU. Programista-konstruktor, opracowując nowe urządzenia i pisząc do nich oprogramowanie, wykona
pracę twórczą w rozumieniu PrAut i PDOFizU. Podkreślono przy tym, że honorarium za przeniesienie praw
autorskich oraz wynagrodzenie za wykonywanie pozostałych obowiązków będzie ustalane w oparciu o szczegółową
ewidencję czasu pracy twórczej i pozostałej oraz ewidencję utworów. Ewidencje te będą sporządzane na podstawie
codziennych raportów pracownika, dotyczących czasu pracy twórczej, zatwierdzanych przez bezpośredniego
przełożonego oraz utrwalania dowodów pracy twórczej pracownika w danym okresie rozliczeniowym. Wysokość
honorarium będzie ściśle sprzężona z czasem pracy twórczej, będzie bowiem ustalana zgodnie z rzeczywistością po
zakończeniu okresu rozliczeniowego, na podstawie godzinowej ewidencji pracy twórczej i pozostałej, jako procent
w całości wynagrodzenia za pracę brutto.
Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Stwierdził, że tylko jednoznaczne i precyzyjne
wyodrębnienie wartości honorarium z tytułu rzeczywiście wykonanej pracy twórczej i przeniesienie autorskich praw
majątkowych pozwoli na zastosowanie kosztów uzyskania przychodu w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 pkt 3
PDOFizU. Zdaniem organu, za wyodrębnienie honorarium z łącznej wartości wynagrodzenia nie można uznać
sytuacji, w której pracodawca w umowie o pracę bądź w innym dokumencie będzie wskazywał sposób określenia
honorarium autorskiego. Kwota honorarium za przeniesienie praw autorskich powinna bowiem wynikać z umowy
o pracę bądź z innego dokumentu, a nie być ustalana na bieżąco z uwzględnieniem wskazanej przez pracodawcę
proporcji części wynagrodzenia przypadającej na pracę twórczą oraz na pozostałą pracę.
Z uzasadnienia WSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uchylił zaskarżoną interpretację. W jego ocenie organ
interpretacyjny pominął istotne elementy stanu faktycznego szczegółowo opisanego we wniosku o wydanie
interpretacji. Sąd stwierdził, że skarżąca w opisie stanu faktycznego wykazała przesłanki zastosowania art.
22 ust. 9 pkt 3 PDOFizU, podkreślając, że mechanizm wyliczenia wysokości honorarium za przeniesienie na
pracodawcę autorskich praw majątkowych do utworów powstałych na skutek działalności twórczej został
określony w umowie o pracę na tyle precyzyjnie, iż w oparciu o ustalone zasady można obliczyć jego
wysokość, co z kolei umożliwia pracownikowi dochodzenie ewentualnych roszczeń z tego tytułu.





W uzasadnieniu wyroku wyjaśniono, że w orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest jednolite
stanowisko, iż dla zastosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 pkt 3
PDOFizU, konieczne jest rozróżnienie wynagrodzenia na część związaną z wykonywaniem obowiązków
pracowniczych i część określającą honorarium, związaną z korzystaniem z praw autorskich za eksploatację dzieła
w określony sposób i na określonym polu. Dokumentacja pracodawcy powinna umożliwiać wyodrębnienie tej części
czasu pracy, która przeznaczona jest na pracę twórczą i powiązanie tego czasu z rzeczywiście powstałym, lub
mającym powstać, utworem i w końcu, czy w związku z jego eksploatacją wypłacono honorarium (zob. wyrok NSA
z 26.4.2017 r., II FSK 217/15).
W ocenie Sądu, organ interpretacyjny dokonał błędnej wykładni art. 22 ust. 9 pkt 3 PDOFizU poprzez
przyjęcie, że przez wyodrębnienie honorarium z łącznej wartości wynagrodzenia nie można uznać sytuacji,
w której pracodawca w umowie o pracę bądź w innym dokumencie będzie wskazywał sposób wyliczenia
honorarium autorskiego. We wskazanym przepisie nie sprecyzowano wymogów sposobu określenia
wynagrodzenia autorskiego, zatem rachuba wynagrodzenia autorskiego może zostać uzależniona od czasu
poświęconego przez pracownika na stworzenie utworu pracowniczego, który zostanie obliczony na
podstawie ewidencji prowadzonej przez pracodawcę (zob. wyrok WSA we Wrocławiu z 30.8.2018 r., I SA/Wr
573/18).
Wyrok WSA w Gliwicach z 15.4.2019 r., I SA/Gl 1088/18







Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uchylił interpretację organu podatkowego, potwierdzając możliwość zastosowania art. 22 ust. 9 pkt 3 PDOFizU w przypadku precyzyjnego określenia honorarium za przeniesienie praw autorskich. Konieczne jest wyodrębnienie czasu pracy twórczej i związanie go z utworem, aby uzyskać rozróżnienie między wynagrodzeniem za pracę a honorarium autorskim.