Trwają prace nad rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie kas online

Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania, które mają zastąpić tradycyjne kasy rejestrujące do końca 2022 roku. Projekt zakłada wprowadzenie kas wirtualnych, czyli specjalnych aplikacji na smartfony, eliminujących konieczność drukowania paragonów. Nowe rozwiązania mają zwiększyć efektywność działań administracji skarbowej w walce z nieuczciwościami podatkowymi i szarą strefą.

Tematyka: Ministerstwo Finansów, rozporządzenie, kasy online, kas wirtualne, podatnicy, VAT, efektywność działań administracji, szara strefa, kontrola podatników, luka VAT, aplikacje mobilne, system podatkowy, Unia Europejska, wzrost wpływów z VAT

• Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących mających
postać oprogramowania (numer z wykazu: 990, projekt z 12.8.2019 r., dalej: „projekt”, „projekt
Rozporządzenia”).
• Projekt określa grupy podatników, w odniesieniu do których możliwe jest używanie kas, wymagania
techniczne kas oraz sposób ich użycia.
• Z zapowiedzi Ministerstwa wynika, że jednocześnie toczą się pracę legislacyjne i informatyczne nad
wprowadzeniem kas wirtualnych. Będą to specjalne aplikacje na smartfony, dzięki którym przedsiębiorcy nie
będą musieli drukować i wydawać paragonów. Te dotarłyby do konsumenta drogą mailową.
Projekt Rozporządzenia został przekazany do opiniowania 12.8.2019 r. Realizuje on upoważnienie zawarte w art.
111b. ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm., dalej
jako: VATU). Przypomnijmy, że art. 111b VATU został wprowadzony w życie 1.5.2019 r. ustawą z 15.3.2019 r.
o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz.U. z 2019 r. poz. 675) i reguluje
zagadnienia z zakresu prowadzenia ewidencji sprzedaży przy użyciu kas rejestrujących mających postać
oprogramowania. Ustęp 3 pkt 1 i 2 art. 111b VATU nadaje upoważnienie ustawowe ministrowi właściwemu do spraw
finansów publicznych do określenia w drodze rozporządzenia grupy podatników lub rodzaje czynności, w odniesieniu
do których możliwe jest używanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania, a także wymagania
techniczne dla kas rejestrujących mających postać oprogramowania, oraz sposób ich używania, w tym sposób
prowadzenia ewidencji sprzedaży przy ich użyciu, sposób zakończenia ich używania w przypadku zakończenia
działalności gospodarczej lub pracy tych kas oraz szczególne przypadki i sposób wystawiania dokumentów w postaci
innej niż wydruk przy zastosowaniu tych kas co niniejszym opiniowany projekt czyni.
Stosowanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (dalej także: „kasy online”) ma przyczynić się do
zwiększenia efektywności działań administracji skarbowej w zakresie zwalczania nierejestrowanej sprzedaży
detalicznej i uchylania się od opodatkowania podatkiem VAT. Jest to zatem kolejny krok organów skarbowych w celu
ustanowienia przepisów, których celem jest eliminacja szarej strefy i uszczelnienie systemu podatkowego.
W szczególności projektodawca myśli o przeciwdziałaniu powstawania tzw. luki VAT, czyli różnicy rzeczywistego
obrotu gospodarczego i podatku VAT, który winien z tego obrotu wpływać do kasy Skarbu Państwa, a rejestrowanym
(zaniżonym) obrotem, który rzeczywiście trafia do budżetu państwa.
Większą przejrzystość rozliczeń mają zapewnić mechanizmy kontrolne w czasie rzeczywistym (kasy online mają się
łączyć z Centralnym Repozytorium Kas (dalej: „CRK”, „Repozytorium”) prowadzonym przez Szefa Krajowej
Administracji Skarbowej). Będą w nim gromadzone m.in. raporty dobowe, paragony fiskalne, dokumenty niefiskalne
oraz informacje o przeglądach okresowych). Kasa połączy się z Repozytorium domyślnie co dwie godziny, wysyłając
stosowne informacje. Podatnik ma z kolei jedynie zapewnić stały dostęp do internetu. Nie wiadomo tylko, jak
przedsiębiorca ma postąpić w sytuacji, gdy kasa lub połączenie sieciowe z CRK ulegnie awarii i kto ponosi winę za
niedziałanie systemu przez określony czas.
Zgodnie z ustawą z 15.3.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach kasy
online mają do końca 2022 r. zastąpić dotychczasowe, tradycyjne kasy rejestrujące. Jednakże niektóre branże
muszą wprowadzić kasy zdecydowanie wcześniej. Przykładowo już od 2020 r. obowiązek posiadania kas online
będzie dotyczył warsztatów samochodowych oraz stacji benzynowyc h. W dalszej kolejności w lipcu 2020 r.
nowe przepisy obejmą branże hotelarską i gastronomiczną. Później obowiązek wprowadzenia i zarejestrowania kas
poprzez proces fiskalizacji dotknie fryzjerów, kosmetyczki, lekarzy, prawników, a także siłownie i kluby fitness.
Aktualne przepisy projektu Rozporządzenia nie przewidują możliwości przekazania paragonu w wersji elektronicznej
np. w postaci maila lub smsa z linkiem do paragonu. Według obecnego projektu Rozporządzenia każdy paragon
będzie musiał być wydrukowany i przekazany klientom w wersji papierowej. Przeciętny konsument nie odnotuje
zatem różnicy w obsłudze.
Nie można więc zachodzących obecnie zmian tłumaczyć ułatwieniami dla konsumentów, gdyż w ich sytuacji nic się
nie zmieni. Być może zmiany częściowo ułatwią życie podatnikom, gdyż zwolnią ich z niektórych obowiązków
dokumentacyjnych a wygodą będzie to, że kasy będą przechowywać informacje o przeglądach i przypominać o dacie
następnego badania. W zamian za drobne ułatwienia Ministerstwo zyska natomiast solidną kontrolę nad podatnikami,
gdyż będzie mogła ich kontrolować niemalże 24 godziny na dobę.

Należy odnotować, że podobne rozwiązania działają już w niektórych krajach Unii Europejskiej: na Węgrzech,
w Chorwacji i w Bułgarii. Po wprowadzeniu w tych krajach kas online odnotowano zwiększenie wpływów z tytułu
podatku VAT. Należy jednak pamiętać, że kraje te raczej nie bez powodu charakteryzują się niskim stopniem
zaufania aparatu skarbowego do poprawności rozliczeń przedsiębiorców.
W Polsce wprowadzenie kas online przyczyni się do zwiększonej kontroli podatników i jest kolejnym
narzędziem do eliminacji możliwych nieuczciwości podatkowych. Póki co, melodią przyszłości wydaje się
wprowadzenie tzw. wirtualnych kas online, czyli aplikacji na smartfony, dzięki której przedsiębiorcy będą mogli
rejestrować swoją sprzedaż, bez konieczności zakupu kas online i wydawania paragonu. Funkcjonowałyby one na
zasadzie obecnie dostępnych aplikacji do zamawiania taksówek i rozliczania przejazdów, gdzie obecnie po
wykonanym przejeździe fakturę otrzymujemy automatycznie na powiązany z kontem adres email, a płatność odbywa
się bezgotówkowo. Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów prace nad specjalnymi aplikacjami w tym
zakresie trwają.

Wprowadzenie kas online w Polsce jest kolejnym krokiem w kierunku uszczelnienia systemu podatkowego i zwiększenia kontroli nad podatnikami. Prace nad projektem rozporządzenia mają na celu eliminację luki VAT oraz ułatwienie życia przedsiębiorcom poprzez nowoczesne rozwiązania. Podobne systemy funkcjonują już w niektórych krajach UE i przyniosły wzrost wpływów z podatku VAT, jednakże wymagają one odpowiedniej weryfikacji ze względu na niskie zaufanie do organów skarbowych.