Podstawa opodatkowania importu towarów - koszty pośrednictwa
Dowiedz się, jak doliczać koszty i opłaty za usługi w związku z importem towarów, aby uniknąć błędów podatkowych. Sprawdź, jak rzeczywisty charakter usług pośrednictwa wpływa na podstawę opodatkowania. Zapoznaj się z definicją prowizji od zakupu i kosztów pośrednictwa oraz zasadami ich uwzględniania w wartości celnej importowanych towarów.
Tematyka: import towarów, podstawa opodatkowania, koszty pośrednictwa, prowizja od zakupu, wartość celna, Kodeks Wartości Celnej WTO, Komitet Techniczny WCO, WSA Gorzów Wielkopolski
Dowiedz się, jak doliczać koszty i opłaty za usługi w związku z importem towarów, aby uniknąć błędów podatkowych. Sprawdź, jak rzeczywisty charakter usług pośrednictwa wpływa na podstawę opodatkowania. Zapoznaj się z definicją prowizji od zakupu i kosztów pośrednictwa oraz zasadami ich uwzględniania w wartości celnej importowanych towarów.
O doliczeniu kosztów i opłat za usługi, które nie są zawarte w cenie faktycznie zapłaconej lub należnej za importowany towar, decyduje rzeczywisty charakter tych usług, tj. czynności faktycznie wykonanych przez pośrednika w związku zakupem i przywozem wycenianych towarów, a nie termin, jakim jest pośrednik określany - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim. Opis stanu faktycznego "J." spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła skargę na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z (...) kwietnia 2019 r. Nr (...), utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celno-Skarbowego z (...) grudnia 2018 r. określającą m.in. prawidłową kwotę podatku od towarów i usług z tytułu importu towaru. Z uzasadnienia Sądu O doliczeniu kosztów i opłat za usługi, które nie są zawarte w cenie faktycznie zapłaconej lub należnej za importowany towar decyduje rzeczywisty charakter tych usług, tj. czynności faktycznie wykonanych przez pośrednika w związku zakupem i przywozem wycenianych towarów, a nie termin, jakim jest pośrednik określany. W art. 32 ust. 4 rozporządzenia Rady (EWG) Nr 2913/92 z 12.10.1992 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.Urz. UE L Nr 302 z 1992 r., s. 1 ze zm.; dalej jako: WKC) zawarto definicję legalną pojęcia " prowizja od zakupu " wskazując, że jest to opłata poniesiona przez importera na rzecz jego agenta za usługę polegającą na reprezentowaniu go przy zakupie towarów, których wartość celna jest ustalana. W przypadku, gdy działania agenta ograniczają się do dokonywania czynności faktycznych (umowa o typie pośrednictwa), to wynagrodzenie (prowizja) płacone agentowi należy uznać za koszt pośrednictwa, czyli koszt, który będzie powiększał wartość celną towaru. Natomiast gdy działanie agenta będzie polegało na dokonywaniu czynności prawnych w imieniu dającego zlecenie (czyli reprezentowaniu importera), to prowizja płacona agentowi będzie "prowizją od zakupu" rozumianą zgodnie z art. 32 ust. 4 WKC (jako zapłata za reprezentowanie przy zakupie) i jako taka - na podstawie art. 33 ust. 1 lit. e) WKC - nie będzie wliczana do wartości celnej (o ile będzie można ją wyodrębnić z ceny faktycznie zapłaconej lub należnej). (…) Takimi czynnościami faktycznymi z zakresu działania agenta pośrednika w świetle poglądów nauki i orzecznictwa sądów administracyjnych jest: wyszukiwanie osób, z którymi można zawierać umowy, udział w rokowaniach mających na celu zawarcie umowy, skłanianie osób trzecich do zawarcia umowy lub przyjęcia oferty, przekazywanie próbek, informowanie o warunkach umów i właściwościach towaru (por. wyrok NSA z 28.10.2010 r., I GSK 723/09). Zauważyć w tym miejscu wypada, że kontrola jakościowa towarów wykonywana przez pośrednika przed nabyciem ich przez zleceniodawcę mieści się właśnie w zakresie czynności faktycznych informowania o właściwościach towaru. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25.8.2010 r. (I FSK 1392/09) szczegółowo zdefiniował pojęcie " prowizji " zawartą w uwagach do art. 8 ust. 1 (a) (i) Kodeksu Wartości Celnej WTO. Sąd wskazał, że "problematyka ustalania wartości celnej towarów jest istotnym elementem uregulowanym w ramach funkcjonowania Światowej Organizacji Handlu. Organizacja ta, została powołana w celu stanowienia wspólnych ram instytucjonalnych dla stosunków handlowych, utrzymywanych między jego Członkami, w sprawach dotyczących porozumień i związanych z nimi instrumentów prawnych zawartych w załącznikach 1, 2 i 3 do Porozumienia, stanowiących jego integralne części, wiążące dla wszystkich Członków. W grupie Wielostronnych porozumień w sprawie handlu towarami, objętych załącznikiem 1A w ramach załącznika 1 do Porozumienia z Marakeszu znalazł się "Układ ogólny w sprawie taryf celnych i handlu 1994" oraz "Porozumienie o stosowaniu artykułu VII Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994", zwane Kodeksem Wartości Celnej WTO. Zasady ustalania wartości celnej znalazły się w części I obejmującej art. 1-17 tegoż Kodeksu, przy czym art. 1 ust. 1 generalnie odpowiada treściowo art. 29 ust. 1 WKC, a art. 8 ust. 1 (a) (i) - art. 32 ust. 1 lit. a pakt i) WKC. Z kolei w art. 14 zdanie pierwsze Kodeksu Wartości Celnej WTO postanowiono, że integralną część Kodeksu stanowią Uwagi interpretacyjne objęte jego załącznikiem I, a artykuły Kodeksu powinny być rozumiane i stosowane łącznie z odpowiadającymi im uwagami. W uwadze do artykułu 8 ust. 1 (a) (i) Kodeksu Wartości Celnej WTO zdefiniowano określenie " prowizja od zakupu " jako "opłaty dokonywane przez importera swojemu agentowi za usługi związane z reprezentowaniem go za granicą przy zakupie towarów dla których ustalana jest wartość celna". Tak pojmowana prowizja nie podlega dodaniu do wartości celnej przy jej ustalaniu. Wskazana definicja, poza nieco odmiennym zredagowaniem nie różni się treściowo od definicji zawartej w art. 32 ust. 4 WKC. Powyższe regulacje prawne przyjęte we Wspólnotowym Kodeksie Celnym stanowią wypełnienie przez Unię Europejską zobowiązań płynących z art. 22 Kodeksu Wartości Celnej WTO, a mianowicie obowiązku zapewnienia przez każdego Członka zgodności prawa, przepisów i postępowania administracyjnego z postanowieniami Porozumienia o stosowaniu artykułu VII Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994. Dodać jeszcze trzeba, że mocą art. 18 ust. 2 Kodeksu Wartości Celnej WTO ustanowiony został Komitet Techniczny Ustalania Wartości Celnej pod auspicjami Rady Współpracy Celnej (dalej: "Komitet Techniczny WCO"), funkcjonujący i wykonujący czynności wedle reguł opisanych w załączniku II do Kodeksu Wartości Celnej WTO. Powołano go w celu osiągnięcia na szczeblu technicznym jednolitości w interpretacji i stosowaniu Kodeksu Wartości Celnej WTO. Jednym z zadań tegoż Komitetu, wymienionym w ust. 2 (d) ww. załącznika II, jest dostarczanie takich informacji i udzielanie takiego doradztwa w jakichkolwiek zagadnieniach dotyczących ustalania dla potrzeb celnych wartości celnej towarów importowanych, o jakie może wystąpić każdy Członek lub Komitet. Takie informacje lub doradztwo mogą przyjmować formę opinii doradczej, komentarza lub uwag wyjaśniających, które sporządzane są wyłącznie w języku angielskim, francuskim i hiszpańskim. Oficjalne dokumenty opracowywane przez Komitet Techniczny WCO wprawdzie nie stanowią elementu prawa międzynarodowego, jednakże w ramach WTO oczekuje się, że będą one brane pod uwagę przy rozstrzyganiu konkretnych problemów z zakresu ustalania wartości celnej, gdyż przedstawiają wskazówki umożliwiające jednolitą wykładnię i tożsame stosowanie przepisów Kodeksu Wartości Celnej we wszystkich państwach i organizacjach członkowskich WTO. Wyjaśnienia tegoż Komitetu można znaleźć w Kompendium Wartości Celnej wydanym przez Światową Organizację Celną WCO (zob. http://www.mf.gov.pl Służba Celna/Informacje i wyjaśnienia/Wartość celna), a część z nich znalazła oficjalne tłumaczenie na język polski w nieobowiązującym już rozporządzeniu Ministra Finansów z 15.9.1999 r. - Wyjaśnienia dotyczące wartości celnej (Dz.U. Nr 80, poz. 908)". Zdaniem Sądu "przedstawione zależności prawne oraz międzynarodowe umocowanie i rola Komitetu Technicznego WCO jako organu właściwego w sprawach wyjaśnień dotyczących wartości celnej, dawały dostateczną podstawę do tego, aby proces wykładni art. 32 ust. 4 WKC wspomóc opracowanymi przez tenże Komitet postanowieniami Noty wyjaśniającej 2.1. - Prowizje w ramach Artykułu 8 Porozumienia, tj. Kodeksu Wartości Celnej WTO - przyp. własny NSA (dalej: "Nota 2.1.") (...). Według Noty 2.1.: - koszty prowizji i pośrednictwa stanowią wynagrodzenie wypłacane pośrednikom za ich udział w zawarciu umowy sprzedaży (pkt 2 Noty 2.1.); - makler (określany również jako "agent" lub "pośrednik") jest osobą, która kupuje lub sprzedaje, niekiedy pod własnym nazwiskiem, lecz zawsze na rachunek zleceniodawcy. Uczestniczy on w zawarciu umowy sprzedaży i reprezentuje w niej sprzedającego bądź kupującego (pkt 4 Noty 2.1.); - rozróżnia się maklerów (agentów) zakupu i maklerów (agentów) sprzedaży (pkt 6 Noty 2.1.); - agenci zakupu są osobami działającymi w imieniu kupujących, świadczącymi im usługi w zakresie wyszukiwania dostawców, informowania sprzedającego o wymaganiach importera, zbierania próbek, kontroli towarów oraz, w niektórych przypadkach organizowania ubezpieczenia, transportu, składowania i dostawy towarów (pkt 9 Noty 2.1.); - agenci zakupu są na ogół wynagradzani prowizją od zakupu płaconą przez importera niezależnie od uiszczenia przez niego kwoty za zakupione towary, a prowizja tak płacona nie powinna być doliczana do ceny faktycznie zapłaconej lub należnej za kupione towary (pkt. I Oill Noty 2.1.). Jak zauważa się w pkt 3 Noty 2.1. oznaczenie i dokładne zdefiniowanie funkcji pośredników nie jest takie samo w ustawodawstwach poszczególnych krajów, ale mają oni pewne cechy wspólne. Z przywołanych punktów Noty 2.1. wynika, że w przypadku agentów (maklerów) zakupu jest nią możliwość kupowania towarów zawsze na rachunek zleceniodawcy (kupującego), którą poprzedzać może w szczególności świadczenie usług wymienionych w pkt 9 (szerzej na temat usług wykonywanych przez pośredników i sposobów ich dokumentowania wypowiedział się Komitet Techniczny WCO w Komentarzu 17.1. - Prowizje od zakupu), a kończy udział w zawarciu umowy sprzedaży łącznie z reprezentowaniem w tej umowie strony kupującej. Ta ostatnia cecha, czyli umocowanie do zawarcia umowy, stanowi więc niezbędny element pozwalający na zakwalifikowanie wynagrodzenia agenta zakupu do kategorii "prowizja od zakupu", w rozumieniu uwagi interpretacyjnej do art. 8 ust. 1 (a) (i) zawartej w załączniku I do Kodeksu Wartości Celnej WTO". W sytuacji, gdy kontrahent nie dysponuje umocowaniem do zawierania umów sprzedaży w imieniu przedsiębiorcy, to wynagrodzenie jakie otrzymał nie może być uznane za prowizję od zakupu w rozumieniu art. 32 ust. 4 WKC. Nie może podlegać więc ono wyłączeniu z kosztów doliczanych do wartości celnej importowanego towaru. Taki pogląd można oprzeć na przepisie art. 32 ust. 1 lit. a ppkt i) in fine oraz art. 33 ust. 1 lit. e) WKC. Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 5.9.2019 r., I SA/Go 388/19
Warto zwrócić uwagę na zobowiązania wynikające z Kodeksu Wartości Celnej WTO oraz interpretacje Komitetu Technicznego WCO. Zapoznaj się z wyrokiem WSA w Gorzowie Wielkopolskim dotyczącym ustalania wartości celnej towarów importowanych.