Forma pełnomocnictwa szczególnego

Pełnomocnictwo szczególne ma kluczowe znaczenie w sprawach podatkowych, szczególnie jeśli chodzi o umocowanie pełnomocnika do reprezentowania podatnika. W publikacji omówiono różnice między pełnomocnictwem ogólnym a szczególnym oraz wymagania dotyczące ich formy i złożenia. Przytoczono także istotne stanowisko sądu w tej kwestii.

Tematyka: pełnomocnictwo szczególne, pełnomocnictwo ogólne, podatki, sąd, interpretacja prawa

Pełnomocnictwo szczególne powinno zawierać dane wskazane we wzorze tego pełnomocnictwa (PPS-1). Nie
ma jednak obowiązku złożenia go na urzędowym formularzu.
Stan faktyczny
Spółka otrzymała niekorzystną decyzję podatkową. Odwołanie od tej decyzji wniósł - w imieniu spółki - adwokat,
dołączając do niego pismo zatytułowane „Pełnomocnictwo ogólne". Organ wezwał adwokata do usunięcia braków
formalnych pełnomocnictwa ogólnego, które może być złożone jedynie w formie elektronicznej i to do centralnego
rejestru pełnomocnictw. W odpowiedzi adwokat przesłał do akt sprawy pełnomocnictwo ogólne na urzędowym
formularzu tego pełnomocnictwa (PPO-1). Organ ponownie wezwał adwokata do usunięcia braków formalnych, a gdy
to nie nastąpiło, postanowieniem pozostawił odwołanie spółki bez rozpatrzenia. I to postanowienie spółka zaskarżyła
do sądu, podnosząc, że złożone w sprawie pełnomocnictwo powinno być honorowane jako pełnomocnictwo
szczególne.
Stan prawny
Pełnomocnictwo do reprezentowania podatnika w procedurach podatkowych może być ogólne albo szczególne.
Pełnomocnictwo ogólne może być złożone jedynie elektronicznie - do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych
(art. 138d OrdPU). Pełnomocnictwo szczególne może być udzielone na piśmie, w formie dokumentu elektronicznego
lub zgłoszone ustnie do protokołu, przy czym pełnomocnictwo pisemne powinno być złożone do akt sprawy (art. 138e
OrdPU). Dla obu rodzajów pełnomocnictw przepisy określają ich wzory (art. 138j OrdPU i rozporządzenia wydane na
jego podstawie), czyli PPO-1 dla pełnomocnictwa ogólnego i PPS-1 dla pełnomocnictwa szczególnego.
Stanowisko WSA w Gorzowie Wielkopolskim
Sąd rozstrzygnął, że spółka ma rację, a więc uchylił zaskarżone postanowienie. Sąd wskazał, że nie ma wątpliwości
co do tego, iż pełnomocnictwo ogólne nie zostało skutecznie ustanowione, a spór dotyczy kwestii, czy przedłożone
pełnomocnictwo pisemne na druku PPO-1 może zostać potraktowane jako pełnomocnictwo szczególne. Sąd uznał,
że może. Podkreślił, że w Ordynacji podatkowej brak jest przepisu, który wskazywałby sankcję związaną ze
złożeniem pełnomocnictwa w innej formie niż urzędowy wzór. Z treści art. 138e § 3OrdPU wynika jedynie, że
ustawodawca zobowiązał do przedłożenia pełnomocnictwa szczególnego udzielonego na piśmie, do jego złożenia do
akt sprawy, używając sformułowania „według wzoru określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 138j § 1
pkt 2", nie użył natomiast sformułowania znanego w innych regulacjach procesowych domagających się, by pismo
było sporządzone np. „na urzędowym formularzu według ustalonego wzoru". Tak więc pełnomocnictwo szczególne
ma zawierać dane wskazane „we wzorze", nie ma jednak obowiązku do złożenia go „na wzorze", „formularzu", tym
bardziej, że jedną z dopuszczalnych równorzędnych form pełnomocnictwa szczególnego jest forma ustna (której
w sposób oczywisty nie można złożyć na urzędowym wzorze, formularzu).
Wzór pełnomocnictwa ogólnego PPO-1 w punkcie C.1 zawiera zapis „Oświadczam, że do działania we wszystkich
sprawach podatkowych oraz innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych upoważniam osobę
wymienioną w części D". Jest tu więc zawarte upoważnienie do działania, a skoro tak, to należy, wnioskując
z większego na mniejsze (argumentum a maiori ad minus), że skoro podatnik upoważnił pełnomocnika do działania
we wszystkich sprawach, to tym bardziej upoważnił go do działania w tej konkretnej sprawie. Organ powinien był
więc przyjąć odwołanie jako złożone przez skutecznie umocowanego pełnomocnika.
Wyrok należy uznać za trafny. Pomijając już stronę ściśle prawną, w której należy jednak odnotować dobrą jakość
argumentacji prawnej, warto dostrzec, że wyrok ukraca jakże irytujący w działaniach wszelkiej administracji przerost
formy nad treścią, sprowadzający się choćby do ustawiania przeszkody w postaci „nie ma druku, nie ma pisma".
W wielu przypadkach przeszkoda ta jest nieuzasadniona.
Powyższe nie oznacza, że nie należy stosować urzędowych wzorów. Jak najbardziej należy, ale jeśli z jakichś
powodów zdarzy się złożyć pismo nie na formularzu (w niniejszej sprawie powodu tego można się tylko domyślać), to
nie znaczy to jeszcze, że pismo należy uznać za bezskuteczne. Jest takie tylko wtedy, gdy przepis prawa wyraźnie
domaga się złożenia pisma wyłącznie z wykorzystaniem formularza (wzoru).
wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 4.9.2019 r. I SA/Go 302/19

Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim stanowi ważny precedens w interpretacji przepisów dotyczących pełnomocnictw w sprawach podatkowych. Decyzja sądu podkreśla, że złożenie pełnomocnictwa szczególnego według wzoru jest istotne, ale niekoniecznie musi odbywać się na urzędowym formularzu. Sąd wyraził również opinię na temat nadmiernego formalizmu w administracji publicznej.