Błąd systemu e-PUAP nie może obciążać podatnika

Tematyka: system e-PUAP, doręczenie decyzji, problemy techniczne, skarga, Naczelny Sąd Administracyjny

Jeżeli przy doręczeniu decyzji za pomocą środków komunikacji elektronicznej – systemu e-PUAP wystąpią
problemy techniczne umożliwiające adresatowi pobranie dokumentu, organ podatkowy doręcza
korespondencję za pośrednictwem operatora pocztowego. Termin do wniesienia odwołania od tej decyzji
biegnie od odebrania przesyłki pocztowej – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Stan faktyczny
Doradca podatkowy - pełnomocnik „D.” S.A. wniósł o doręczanie wszelkiej korespondencji w ramach prowadzonego
postępowania podatkowego w sprawie podatku od nieruchomości za pomocą środków komunikacji elektronicznej,
wskazując skrzynkę podawczą e-PUAP. Decyzja Burmistrza Gminy W. określająca wysokość zobowiązania
podatkowego została przesłana reprezentującemu podatnika pełnomocnikowi na elektroniczną skrzynkę podawczą,
jednak wystąpiły problemy techniczne uniemożliwiające pobranie dokumentu. Kilka dni później pełnomocnikowi
doręczono decyzję za pośrednictwem poczty.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. stwierdziło, że odwołanie od decyzji zostało wniesione po upływie
terminu. Zdaniem organu, decyzja została doręczona w trybie art. 152a § 3 ustawy z 29.8.1997 r. - Ordynacja
podatkowa (t.j.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1667 ze zm., dalej jako: OrdPodU). W przypadku doręczenia pisma za pomocą
środków komunikacji elektronicznej, nieodebranie decyzji po dwukrotnym zawiadomieniu strony skutkuje uznaniem
jej za doręczoną po upływie 14 dni, licząc od dnia przesłania pierwszego zawiadomienia.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach „D.” S.A. dowodziła, że decyzja Burmistrza Gminy
W. została skutecznie doręczona dopiero w formie przesyłki pocztowej. Do skargi dołączono zrzutu z ekranu
komputera, z którego wynika, że platforma e-PUAP uniemożliwiła odbiór dokumentu. W ocenie skarżącej, skoro nie
było realnej możliwością przyjęcia pisma, to nie można przyjąć skutecznego doręczenia w trybie określonym w art.
152a § 3 OrdPodU. W skardze dowodzono, że doręczenie podatnikowi decyzji w sposób tradycyjny pozwala na
przyjęcie, iż w związku z problemami z doręczeniem za pomocą środków komunikacji elektronicznej, Burmistrz
Gminy W. skorzystał z instytucji przewidzianej w art. 144 § 3 OrdPodU. W rezultacie termin do wniesienia odwołania
należy liczyć od daty doręczenia decyzji za pośrednictwem Poczty Polskiej S.A.
W odpowiedzi na skargę organ wskazywał, że w toku postępowania strona nie interweniowała na obsługującej
adresatów poczty platformie e-PUAP celem zgłoszenia nieprawidłowości w działalności systemu, nie zgłaszała też
nieprawidłowości w braku możliwości odczytu przesyłki u nadawcy. W ocenie organu z komunikatu "wystąpił błąd
przy wysłaniu UPD" wynika, że w danym momencie nie było możliwości wygenerowania urzędowego potwierdzenia
doręczenia, a nie, iż skarżąca nie miała możliwości do zapoznania się z decyzją organu podatkowego w terminie 14
dni od dnia wysłania pierwszego zawiadomienia o możliwości odebrania pisma.
Stanowisko WSA i NSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach oddalił skargę. W ocenie Sądu, spełnione zostały przesłanki
pozwalające na przyjęcie fikcji prawnej doręczenia pisma w formie dokumentu elektronicznego. Fikcja ta jest oparta
na konstrukcji podwójnego zawiadomienia adresata, czyli podwójnego awiza. Przesłanie decyzji w formie papierowej
miało charakter jedynie informacyjny i nie wywoływało żadnych skutków prawnych w postaci ustalenia nowej daty, od
której można by było liczyć termin do wniesienia odwołania.
Sąd podkreślił, że nie jest sporne w sprawie, iż adresat decyzji na skutek błędu technicznego nie podpisał
urzędowego poświadczenia odbioru. Należy jednak odróżnić wypełnienie obowiązków przez organ w zakresie
doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej, a wystąpienie po stronie adresata problemów
technicznych w postaci braku możliwości przesłania przez stronę urzędowego poświadczenia doręczenia. Strona,
decydując się na doręczanie pism przez organ podatkowy za pomocą środków komunikacji elektronicznej, powinna
uwzględniać wszystkie konsekwencje płynące z takiej decyzji. Sąd podkreślił, że z akt sprawy nie wynika, aby
skarżąca zgłaszała organowi problemy techniczne, ani w zakresie braku możliwości wysłania urzędowego
poświadczenia doręczenia ani w zakresie braku możliwości dostępu do treści decyzji na skrzynce e-PUAP.
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i postanowienie Samorządowego Kolegium
Odwoławczego w K. stwierdzając, że uchybić terminowi do wniesienia odwołania można jedynie wówczas,
gdy decyzja została prawidłowo doręczona adresatowi. Natomiast w tej sprawie pełnomocnik skarżącej
napotkał na trudności techniczne skutkujące niemożnością pobrania i odczytania przesłanej decyzji.
Jednocześnie Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że skoro Burmistrz Gminy W. po wysłaniu decyzji za
pomocą środków komunikacji elektronicznej, zdecydował o doręczeniu decyzji za pośrednictwem poczty to

musiało dojść do spełnienia przesłanek wynikających z art. art. 144 § 3 OrdPodU. Pełnomocnik w sposób
uprawniony mógł więc zakładać, iż organ podatkowy musiał stwierdzić wystąpienie problemów technicznych
uniemożliwiających doręczenie mu pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Wyrok NSA z 16.10.2019 r., II FSK 3465/17

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. stwierdzając, że uchybić terminowi do wniesienia odwołania można jedynie wówczas, gdy decyzja została prawidłowo doręczona adresatowi. Natomiast w tej sprawie pełnomocnik skarżącej napotkał na trudności techniczne skutkujące niemożnością pobrania i odczytania przesłanej decyzji. Jednocześnie Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że skoro Burmistrz Gminy W. po wysłaniu decyzji za pomocą środków komunikacji elektronicznej, zdecydował o doręczeniu decyzji za pośrednictwem poczty to musiało dojść do spełnienia przesłanek wynikających z art. art. 144 § 3 OrdPodU. Pełnomocnik w sposób uprawniony mógł więc zakładać, iż organ podatkowy musiał stwierdzić wystąpienie problemów technicznych uniemożliwiających doręczenie mu pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej.