Początek opodatkowania budynku w sytuacji wybudowania i nabycia w tym samym roku

W sytuacji, gdy budynek został wybudowany i nabyty w tym samym roku, pojawia się spór dotyczący momentu rozpoczęcia opodatkowania. Sprawa ta dotyczy podatku od nieruchomości i obowiązku podatkowego w odniesieniu do budynku oraz gruntu. Sąd w Szczecinie podjął decyzję, że obowiązek podatkowy wobec budynku powstał we wrześniu 2018 r., odrzucając skargę podatnika. Istniejące rozbieżności w orzecznictwie stanowią istotną kwestię prawna, generującą niepewność dla podatników.

Tematyka: podatek od nieruchomości, obowiązek podatkowy, budowa budynku, nabycie nieruchomości, rozbieżności w orzecznictwie, WSA Szczecin

W sytuacji, w której w tym samym roku budynek został wybudowany i nabyty, na nabywcy ciąży obowiązek
podatkowy w podatku od nieruchomości począwszy od miesiąca następującego po nabyciu.
Stan faktyczny
Sprawa dotyczy podatku od nieruchomości - budynku, który został wybudowany w 2018 r. W sierpniu 2018 r.
podatnik nabył lokal znajdujący się w tym budynku wraz z częścią gruntu. We wrześniu 2018 r. podatnik złożył
informację podatkową, w której wykazał do opodatkowania w 2018 r. wyłącznie grunt. Organ podatkowy wydał jednak
decyzję, w której wymierzył podatek od nieruchomości za okres od września 2018 r., zarówno od gruntu i od
budynku.
Podatnik, twierdząc, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do budynku powstaje dopiero od stycznia 2019 r., wniósł
skargę do sądu.
Stan prawny
Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości „powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po
miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku” (art. 6 ust. 1 PodLokU).
Jednakże w sytuacji budowy nowego budynku obowiązek podatkowy powstaje „z dniem 1 stycznia roku
następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo
budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem” (art. 6 ust. 2 PodLokU).
Stanowisko WSA w Szczecinie
Sąd przyjął, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do budynku powstał we wrześniu 2018 r., wobec czego oddalił
skargę podatnika. Sąd wskazał, że sytuacja, w której w tym samym roku budynek został wybudowany i zbyty,
wzbudza kontrowersje co do momentu powstania obowiązku podatkowego. W orzecznictwie zarysowały się dwa
poglądy. W myśl poglądu pierwszego obowiązek podatkowy po stronie nabywcy powstaje - zgodnie z art. 6 ust. 2
PodLokU - dopiero w styczniu następnego roku. Wskazany przepis nie ma bowiem charakteru podmiotowego, lecz
wyłącznie przedmiotowy. Stan "istnienia" budynku, o którym mowa w tym przepisie, jest stanem obiektywnym, tzn.
nie jest zależny od właściwości podmiotu władającego danym obiektem. Stąd okoliczność, że dany podmiot wchodzi
we władanie budynkiem wskutek nabycia od osoby, która go wybudowała, nie wyłącza możliwości stosowania art. 6
ust. 2 PodLokU.
W myśl poglądu drugiego obowiązek podatkowy po stronie nabywcy powstaje - zgodnie z art. 6 ust. 1 PodLokU -
już w miesiącu następującym po nabyciu. Jeżeli ktoś kupuje istniejący budynek, to o powstaniu obowiązku
podatkowego decyduje nabycie prawa do władania budynkiem, a nie okoliczność "istnienia" budynku, ponieważ
podatnik kupił istniejący już budynek.
Sąd przychylił się więc do drugiego poglądu, podkreślając, że adresatem korzystniejszego dla podatników art. 6 ust.
2 PodLokU mogą być tylko inwestorzy. Przyjęcie poglądu pierwszego stawiałoby w sposób nieuzasadniony podmioty
nabywające nowowybudowane lokale od deweloperów od podmiotów, które nabywają lokale na rynku wtórnym.
W opisywanej sytuacji mamy do czynienia z klasyczną rozbieżnością w orzecznictwie. Za odrzuconym w niniejszej
sprawie podglądem pierwszym opowiedział się np. WSA w Szczecinie w wyroku z 5.8.2010 r. (I SA/Sz 301/08) oraz
NSA w wyroku z 10.3.2010 r. (II FSK 1766/08). Jest to, oczywiście, sytuacja niepożądana. Występuje bowiem stan
niepewności prawnej - podatnik nie może nijak przewidzieć, jaki pogląd zostanie przyjęty przez sąd, który będzie
rozpatrywał jego sprawę. I raczej małym pocieszeniem jest dla niego informacja, że większość tego typu rozbieżności
z czasem rozwiązuje się w jednym albo drugim kierunku. Może to jednak zająć dobrych kilka lat.
Wyrok WSA w Szczecinie z 5.9.2019 r., I SA/Sz 127/19

Sąd w Szczecinie rozstrzygnął, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do budynku powstał we wrześniu 2018 r., zgodnie z art. 6 ust. 1 PodLokU. Rozbieżności w interpretacji prawa generują niepewność prawna dla podatników, która może trwać kilka lat. Wyrok ten ma istotne znaczenie dla inwestorów i nabywców nieruchomości.