NSA: Obowiązek wydrukowania i wydania paragonu

Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że wystarczy udostępnić klientowi paragon fiskalny, czyli dać mu możliwość jego odbioru. Sprawa dotyczyła obowiązku wydrukowania i wydania paragonu w kontekście płatności mobilnej na stacji paliw. Interpretacja Ministra Finansów i uzasadnienia WSA oraz NSA wskazywały na różnice pojęć 'wydania' paragonu, ale ostatecznie NSA oddalił skargę kasacyjną. Klient nie musi odbierać paragonu, a sprzedawca ma jedynie obowiązek zaoferować jego odbiór.

Tematyka: NSA, paragon fiskalny, wydanie, wydruk, interpretacja, Minister Finansów, sprzedaż, kasa rejestrująca, klient, obowiązek, płatność mobilna, wyrok

W przepisach paragonowych chodzi jedynie o to, żeby dowód zakupu został wydrukowany w momencie
sprzedaży. Wystarczy, że wystawiający udostępni go klientowi, czyli da możliwość jego odbioru – orzekł
Naczelny Sąd Administracyjny.
Opis stanu faktycznego
Skarżąca P.K. (...) S.A. z siedzibą w P. wniosła o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego
w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku rejestrowania sprzedaży na
kasie rejestrującej i wydawania paragonów fiskalnych. W przedmiotowym wniosku skarżąca spółka przedstawiła
następujące zdarzenie przyszłe. Prowadzi ona działalność sprzedaży detalicznej paliw silnikowych na rzecz osób
fizycznych oraz rolników ryczałtowych. Skarżąca spółka planuje wdrożyć rozwiązanie, w którym klient po dokonaniu
tankowania paliwa do pojazdu będzie mógł dokonać zapłaty za zakupione paliwo już przy dystrybutorze, poprzez
wykorzystanie płatności mobilnej z użyciem telefonu komórkowego. Płatność mobilna ma służyć zwiększeniu wygody
klientów stacji paliw oraz skróceniu czasu obsługi klientów stacji paliw. Po dokonaniu tankowania paliwa transakcja
jest automatycznie ewidencjonowana w kasie rejestrującej. Po wyborze przez klienta zapłaty w formie płatności
mobilnej, w kasie rejestrującej znajdującej się w budynku stacji paliw dokonywany jest wydruk paragonu fiskalnego,
w którym jako forma zapłaty wskazana zostanie płatność mobilna. Jednocześnie na telefon klienta będzie wysyłany
komunikat, że wydrukowany paragon fiskalny z kasy rejestrującej znajduje się do odbioru w budynku stacji paliw. Tu
pojawiło się następujące pytanie prawne: czy w takim przypadku, kiedy klient nie zabierze paragonu fiskalnego,
pomimo wskazania takiej możliwości wypełniony zostanie przez skarżącą warunek wydania paragonu fiskalnego
w rozumieniu przepisów prawa?
Interpretacja indywidualna Ministra Finansów
W interpretacji indywidualnej z 10.7.2015 r. Minister Finansów uznał, że obowiązek nie zostanie spełniony. Wskazał,
że w przedstawionym stanie przyszłym spółka ma obowiązek zawsze wydać paragon fiskalny nabywcy tego towaru.
Odwołał się tym samym do słownikowej definicji, zgodnie z którą „wydać” oznacza tyle co dać, przydzielić komuś.
Zatem podatnik prowadzący ewidencję sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej obowiązany jest wydać, czyli
wydrukować i dostarczyć paragon nabywcy, inaczej mówiąc paragon musi być udostępniony klientowi.
Zdaniem Ministra Finansów, samo wydrukowanie paragonu i pozostawienie go na ladzie w budynku stacji nie spełnia
wymogu „wydania” paragonu. Pomimo tego, że klient otrzyma identyczny obraz paragonu fiskalnego na telefon
komórkowy, jak ten wydrukowany na kasie fiskalnej w budynku stacji paliw, nie zostanie zapewniona klientowi
możliwości odebrania wydrukowanego paragonu poza budynkiem stacji, tj. przy dystrybutorze. Zatem nie można
zgodzić się ze skarżącą, że będzie należycie spełniała obowiązek wydania paragonu fiskalnego klientowi.
Uzasadnienie WSA
Na skutek skargi spółki, Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił zaskarżoną interpretację i zasądził zwrot kosztów
postępowania sądowego. Wskazał, iż słusznie organ zauważył, że wobec braku w ustawie o podatku od towarów
i usług pojęcia „wydać” należy odwołać się do stosownej definicji słownikowej. W ocenie WSA, brak jest jednak
uzasadnienia dla tezy organu, że wydrukowanie paragonu i pozostawienie go na ladzie w budynku stacji nie spełnia
wymogu wydania paragonu. Ostatecznie to od woli nabywcy zależy, czy wydrukowany i wydany paragon
odbierze. Niezależnie od tego, w jaki sposób dokonuje płatności, sprzedawca drukując paragon i pozostawiając go
na ladzie, niewątpliwie udostępnia jego odbiór. Nie może zmusić klienta do jego zabrania. Nawet w sytuacji, gdy
klient płaci za nabywany towar w budynku stacji, często zdarza się, że nie odbiera wydrukowanego i wydanego
paragonu. WSA wskazał ponadto, że różnica pomiędzy prezentowaną przez spółkę formą płatności mobilnej
w odniesieniu do klasycznej formy w rzeczywistości sprowadza się jedynie do odległości, którą musi pokonać klient –
nabywca paliwa, żeby odebrać paragon.
Uzasadnienie NSA
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną złożoną przez Ministra Finansów. NSA zaznaczył, że spór
w niniejszej sprawie koncentruje się na wykładni zwrotu „wydanie paragonu”. NSA przypomniał, że paragon to
wydrukowany przez kasę dla nabywcy w momencie sprzedaży dokument potwierdzający dokonaną transakcję
sprzedaży. Z przepisów powszechnie obowiązujących wynika, że obowiązek wydrukowania i wydania paragonu jest
jednym z obowiązków ewidencyjnych podatnika. Sprzedawca ma obowiązek ewidencjonować sprzedaż
z zastosowaniem kasy fiskalnej oraz obowiązek wydrukowania paragonu w sposób pozwalający odczytanie jego
treści oraz zawierającego wymagane prawem dane. Może być ponadto wydany wyłącznie w formie papierowego
wydruku. Ustawodawca nie przewidział bowiem możliwości wydania paragonu elektronicznego. Kupujący (osoba

fizyczna) nie musi zwracać się o wydanie mu paragonu. Zapoznanie się z treścią paragonu nie jest obowiązkiem,
ale wyłącznie uprawnieniem kupującego z którego może, ale nie musi on skorzystać. Nie jest on tym samym
obowiązany do odbioru paragonu wydrukowanego przez sprzedawcę, a podatnik nie może skutecznie
domagać się, aby kupujący paragon odebrał.
Od klienta zależeć będzie jedynie to, czy odbierze przygotowany dla niego paragon. Paragon będzie gotowy do
odbioru bez względu na to, czy kupujący wejdzie do budynku stacji paliw po ten dokument, czy też nie. Nie można
zatem uznać, że wyłożenie paragonu w budynku, a nie przy dystrybutorze (w miejscu, w którym klient dokonuje
płatności) jest równoznaczne z koniecznością zgłoszenia przez kupującego żądania wydania mu paragonu. Od
działania klienta, tak jak przy płatności przy kasie stacji paliw (w budynku), zależy jedynie to, czy wydrukowany
paragon odbierze, czy zrezygnuje z tego uprawnienia.
Problematyka sprawy dotyczyła wykładni użytego w art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od
towarów i usług (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.) oraz z § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów
z 29.4.2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U. z 2019 r. poz. 816) pojęcia „wydawania” paragonów. Niewątpliwie
obowiązkiem podatnika stosującego ewidencję obrotu i kwot podatku jest dokonywać wydruku paragonu fiskalnego
lub faktury z każdej sprzedaży oraz wydawać wydrukowany dokument nabywcy. Można przy tym wyróżnić dwa
stanowiska, tak jak miało to miejsce w niniejszej sprawie – zdaniem skarżącej wydanie paragonu oznacza wyłącznie
obowiązek zaoferowania paragonu klientowi i udzielenia mu informacji, że paragon taki może odebrać. W ocenie
organu zaś, oznacza również jego przekazanie klientowi. NSA słusznie wskazał, że kupujący nie ma obowiązku
odbioru wydrukowanego dokumentu fiskalnego, co wydaje się oczywiste, bo nikt go nie może do tego
zmusić, a obowiązek taki nie wynika również z przepisów. Implikuje to po stronie sprzedawcy jedynie
obowiązek zaoferowania odbioru paragonu. Znajduje to swój wyraz w wydrukowaniu paragonu w czasie i miejscu
dokonania transakcji oraz poinformowania kupującego o tym, że taki dokument został wydrukowany, co z kolei
umożliwia nabywcy jego odebranie. Nie ma przy tym ograniczeń co do formy takiego powiadomienia. Co
ciekawe, Minister Finansów nie kwestionował samego miejsca sprzedaży. Ostatecznie zatem decydujące znaczenie
ma wola kupującego, który sam podejmuje decyzję czy chce ten paragon odebrać. Nawet bowiem w okolicznościach
rozpoznawanej sprawy – jak słusznie podkreślił NSA – interesy fiskalne państwa są należycie chronione przed
ewentualnymi nadużyciami.
Powyższe w przełożeniu na warunki sprzedaży sklepowej wyraża się w tym, że po sfinalizowaniu zakupu,
sprzedawca wystarczy, że położy wydrukowany paragon na ladzie sklepowej. Kupujący zaś nie jest zobowiązany
do odbioru tego paragonu, a sprzedawca nie musi martwić się o to, by przekonać klienta, aby paragon wziął.
Wyrok NSA z 29.8.2019 r., I FSK 734/17

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że kupujący nie jest zobowiązany do odbioru wydrukowanego paragonu fiskalnego, co wynika z obowiązujących przepisów. Decydujące znaczenie ma wola klienta, który sam decyduje, czy chce odebrać paragon. Wyrok NSA stanowi istotne wyjaśnienie obowiązków sprzedawcy w kontekście wydruku i wydania paragonu fiskalnego.