Szacowanie kosztów sprzedaży na Allegro
Organ podatkowy wydał decyzję wymiarową, w której określił wysokość zobowiązania PIT za 2011 r. dla podatnika, który prowadził sprzedaż na Allegro. Podatnik nie zarejestrował działalności gospodarczej i nie udokumentował źródła pochodzenia towarów, co wpłynęło na sposób oszacowania podstawy opodatkowania. Sąd I instancji oraz NSA miały różne stanowiska w sprawie kosztów uzyskania przychodów, co doprowadziło do ostatecznego zwycięstwa fiskusa.
Tematyka: Allegro, podatek dochodowy, koszty uzyskania przychodów, oszacowanie podstawy opodatkowania, organ podatkowy, sąd administracyjny, NSA
Organ podatkowy wydał decyzję wymiarową, w której określił wysokość zobowiązania PIT za 2011 r. dla podatnika, który prowadził sprzedaż na Allegro. Podatnik nie zarejestrował działalności gospodarczej i nie udokumentował źródła pochodzenia towarów, co wpłynęło na sposób oszacowania podstawy opodatkowania. Sąd I instancji oraz NSA miały różne stanowiska w sprawie kosztów uzyskania przychodów, co doprowadziło do ostatecznego zwycięstwa fiskusa.
Koszt zakupu towaru nieudokumentowany dowodem źródłowym nie może współtworzyć podstawy ustalenia dochodu, w tym także na szczególnych zasadach dotyczących szacowania. Stan faktyczny Organ podatkowy wydał decyzję wymiarową, w której określił podatnikowi (osobie fizycznej) wysokość zobowiązania w PIT za 2011 r. wraz z odsetkami za zwłokę od niezapłaconych w terminie zaliczek. W uzasadnieniu organ wskazał, że w toku postępowania ustalono, iż podatnik za pośrednictwem portalu internetowego Allegro w 2011 r. prowadził zorganizowaną i ciągłą sprzedaż towarów, tj. nowych płyt CD i DVD z muzyką, bajkami i filmami oraz oprogramowania i doładowania do telefonów komórkowych. W celu prowadzenia sprzedaży podatnik wykorzystywał dwa konta internetowe zarejestrowane na własne nazwisko, a także cztery konta zarejestrowane na inne osoby. W ten sposób uzyskał przychód w wysokości 197 149 zł. Podatnik nie zarejestrował działalności gospodarczej i nie złożył zeznania za rok podatkowy 2011. W uzasadnieniu organ wskazał także, że sprzedażą objęte były przedmioty nowe, odnośnie których podatnik nie udokumentował rzetelnego, wiarygodnego źródła pochodzenia. W związku z tym organ przy wydaniu decyzji jako jedyne koszty uzyskania przychodów uwzględnił prowizje pobrane przez portal Allegro. Podatnik zaskarżył decyzję do sądu. Stan prawny Jeżeli podatnik nie prowadził ksiąg podatkowych, organ określa podstawę opodatkowania w drodze oszacowania (art. 23 § 1 pkt 1 OrdPU). Określenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania powinno zmierzać do określenia jej w wysokości zbliżonej do rzeczywistej podstawy opodatkowania (art. 23 § 5 OrdPU). Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów (art. 22 ust. 1 PDOFizU). Stanowisko WSA w Warszawie Sąd I instancji uznał, że organ podatkowy, odmawiając podatnikowi prawa do zastosowania kosztów uzyskania przychodów, wydał decyzję odbiegającą od realiów sprawy, w której nie ma wątpliwości co do tego, że podatnik sprzedawał towary, które przecież jakoś (za jakąś cenę) nabyć musiał. Tym samym, zdaniem sądu, organ nie zbliżył się do rzeczywistej podstawy opodatkowania, a więc naruszył art. 23 § 5 OrdPU. Stanowisko NSA Fiskus złożył skargę kasacyjną i sprawę ostatecznie wygrał. NSA uchylił bowiem wyrok WSA i oddalił skargę podatnika, zatwierdzając tym samym decyzję wymiarową. W uzasadnieniu sąd podkreślił, że stanowisko WSA jest sprzeczne z dotychczasową ugruntowaną linią orzeczniczą NSA, zgodnie z którą warunkiem koniecznym uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu jest jego prawidłowe udokumentowanie. Koszt nieudokumentowany dowodem źródłowym, który dotyczy towarów, co do których brak jest podstaw faktycznych, że zostały legalnie zakupione, nie może współtworzyć podstawy ustalenia dochodu, w tym także na szczególnych zasadach dotyczących szacowania. Wobec niewykazania przez podatnika jakichkolwiek dowodów na poniesienie przez niego kosztów uzyskania przychodu w postaci zakupu nowych płyt CD i DVD oraz oprogramowania nie było podstaw do oszacowania tego elementu podstawy opodatkowania w sposób wskazany przez sąd pierwszej instancji. Szacowanie nie może dotyczyć samej okoliczności poniesienia wydatku, gdyż faktu tego z natury oszacować nie można. Wyrok WSA prowadziłby do zastąpienia obowiązku udowodnienia faktu poniesienia wydatków ich szacowaniem, czego zaaprobować nie można. Stałego obserwatora orzecznictwa podatkowego wyrok sądu I instancji może nawet zdziwić. Od dawna bowiem sądy wypowiadają pogląd, który w najkrótszym ujęciu da się sprowadzić do tezy: nie ma szacowania kosztów uzyskania przychodów. W efekcie podatnika przyłapanego na prowadzeniu działalności gospodarczej niezgłoszonej do opodatkowania czekać może los podobny do tego, jaki spotkał podatnika w opisywanej sprawie, czyli przyjęcie za podstawę opodatkowania wykrytego przez organ podatkowy przychodu bez prawa do pomniejszenia go o poniesione wydatki. Wyrok NSA z 9.10.2019 r., II FSK 3780/17
Wyrok NSA potwierdził decyzję wymiarową organu podatkowego, wskazując, że koszt nieudokumentowany nie może tworzyć podstawy ustalenia dochodu. Sprawa ta pokazuje istotność prawidłowego udokumentowania kosztów uzyskania przychodów i konsekwencje ich braku, szczególnie w kontekście szacowania podstawy opodatkowania.