Ulga mieszkaniowa przysługuje nawet jeśli do zakupu mieszkania dojdzie przed sprzedażą lokalu poprzednio nabytego

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że ulga mieszkaniowa może być przyznana nawet w sytuacji, gdy zakup nowego mieszkania nastąpi przed sprzedażą dotychczas posiadanego lokalu. W sprawie T.C. organy podatkowe orzekły, że warunki ulgi nie zostały spełnione, ponieważ nabycie nowego mieszkania miało miejsce przed zbyciem poprzedniego. NSA jednak uchylił tę decyzję, akcentując, że istotne jest przeznaczenie środków związanych ze sprzedażą nieruchomości na cele mieszkaniowe, nie zaś chwila ich przekazania przy zakupie nowego mieszkania.

Tematyka: Ulga mieszkaniowa, Naczelny Sąd Administracyjny, zakup mieszkania, sprzedaż nieruchomości, prawo podatkowe

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że ulga mieszkaniowa może być przyznana nawet w sytuacji, gdy zakup nowego mieszkania nastąpi przed sprzedażą dotychczas posiadanego lokalu. W sprawie T.C. organy podatkowe orzekły, że warunki ulgi nie zostały spełnione, ponieważ nabycie nowego mieszkania miało miejsce przed zbyciem poprzedniego. NSA jednak uchylił tę decyzję, akcentując, że istotne jest przeznaczenie środków związanych ze sprzedażą nieruchomości na cele mieszkaniowe, nie zaś chwila ich przekazania przy zakupie nowego mieszkania.

 

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że z ulgi mieszkaniowej na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art.
21 ust. 25 pkt 1 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz.
1387 ze zm., dalej jako: PDOFizU) można skorzystać również wówczas, gdy do przeniesienia własności nowej
nieruchomości i zapłaty części ceny dojdzie przed sprzedażą dotychczas posiadanego mieszkania.
Stan faktyczny
W 2014 r. T.C. za 140 tys. zł nabył mieszkanie, które w 2016 r. sprzedał za 310 tys. zł. Wszystkie środki ze
sprzedaży przeznaczył na zakup nowego mieszkania z tym, że część kwoty zapłacił zbywcom przy zawarciu umowy
sprzedaży, a przed dniem sprzedaży dotychczasowego mieszkania, uzyskał je bowiem od nabywcy na podstawie
umowy przedwstępnej sprzedaży starego mieszkania. Pozostała kwotę T.C. wypłacił zbywcom już po zawarciu
ostatecznej umowy sprzedaży starego mieszkania. W związku z tym zwrócił się o udzielenie interpretacji
indywidualnej, poprzez wyjaśnienie: Czy wnioskodawca ma odprowadzić podatek dochodowy od kwoty 170 tys.
zł, tj. od różnicy między ceną zakupu, a sprzedaży starego mieszkania?
Minister Finansów stwierdził, że ustawodawca uzależnia prawo do skorzystania ze zwolnienia od wydatkowania
przez podatnika w ściśle określonym czasie, środków uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw
majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c PDOFizU, na realizację własnego celu mieszkaniowego
jakim jest m.in. poniesienie wydatku na nabycie lokalu mieszkalnego. Zdaniem organu, z art. 21 ust. 1 pkt 131
PDOFizU wyraźnie wynika, że zwolnienie może obejmować jedynie ten przychód z odpłatnego zbycia, który będzie
wydatkowany począwszy od dnia odpłatnego zbycia. To oznacza, że dla obliczenia dochodu zwolnionego
z opodatkowania uwzględnione mogą być jedynie wydatki poniesione najwcześniej w dniu odpłatnego zbycia
nieruchomości lub praw. Skoro w rozpatrywanej sprawie nabycie nowego lokalu mieszkalnego miało miejsce przed
sprzedażą dotychczas zajmowanego mieszkania, to nie został spełniony podstawowy warunek uprawniający do
skorzystania ze zwolnienia.
Z uzasadnień WSA i NSA
Po bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa, T.C. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Krakowie. Sąd uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną podkreślając, że celem
wprowadzenia ulgi mieszkaniowej było preferowanie przeznaczenia przez podatników środków pieniężnych
uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.
W ocenie Sądu, art. 21 ust. 1 pkt 131, art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d i art. 30e ust. 1 i 2 PDOFizU nie przesądzają, że
dochód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości musi być wydatkowany w całości po definitywnym przeniesieniu
własności na nabywcę. Strony umowy sprzedaży mogą postanowić, że część ceny zakupu zostanie przekazana
sprzedającemu wcześniej w formie zadatku, który następnie zostanie zaliczony na poczet ceny zakupu przy zawarciu
umowy ostatecznej. Wojewódzki Sądu Administracyjny w Krakowie podkreślił, że zadatek wypłacony na podstawie
umowy przedwstępnej jest ściśle związany z umową sprzedaży, której dotyczy. Środki te przeznaczone są na ściśle
określony cel, związane z konkretną transakcją, a to, że po dopełnieniu umowy przyrzeczonej staną się częścią ceny
sprzedaży jest definitywnie przesądzone w chwili zawarcia umowy przedwstępnej.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną organu. W uzasadnieniu podkreślono, że
ustanowienie przesłanek uprawniających do skorzystania z ulgi podatkowej, a także ocena, czy
w konkretnym przypadku przesłanki te zostały spełnione, nie powinny kolidować z racjonalnością
gospodarczą podejmowanych przez podatnika działań, chyba że prowadziłoby to do nieuzasadnionego
nadużywania zakresu ustanowionych preferencji. Ustawodawca w art. 21 ust. 1 pkt 131 PDOFizU nie
uzależnia możliwości uzyskania zwolnienia od podatku dochodowego od faktu dokonania nabycia
nieruchomości w określonym czasie, a wyłącznie zakreśla termin, w jakim środki na nabycie lokalu
mieszkalnego stanowiące przychód ze sprzedaży prawa powinny zostać wydatkowane. Dlatego przeszkodą
do skorzystania z ulgi mieszkaniowej nie jest fakt, że podatnik najpierw nabywa mieszkanie, na pokrycie
ceny którego przeznacza środki z później sprzedanego mieszkania. Zdaniem Naczelnego Sądu
Administracyjnego, w okolicznościach tej sprawy, kluczowe znaczenie ma cel wydatkowanych środków ze
sprzedaży mieszkania, a nie chwila przekazania ich zbywcom nabywanego lokalu mieszkalnego.
Wyrok NSA z 3.12.2019 r., II FSK 3933/17







 

Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że kluczowym kryterium dla ulgi mieszkaniowej jest cel wydatkowania środków związanych ze sprzedażą nieruchomości, a nie konkretny moment transakcji. NSA podkreślił, że przesłanki ulgi nie powinny kolidować z racjonalnością działań podatnika, a faktyczne przeznaczenie środków na cele mieszkaniowe jest decydujące. Wyrok NSA z 3.12.2019 r., II FSK 3933/17 potwierdza tę interpretację.