Odliczanie przez hotel VAT od wydatków na usługi gastronomiczne

Podatnicy świadczący usługi hotelowe mogą odliczać podatek naliczony od nabytych usług gastronomicznych, z których korzystają goście hotelowi. Artykuł omawia przypadek hotelu, który zaskarżył interpretację organu odmawiającego mu prawa do odliczeń VAT od wydatków na usługi gastronomiczne. Stanowisko WSA w Poznaniu oraz argumentacja sądu są przedstawione w kontekście wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-225/18 (Lotos S.A.).

Tematyka: hotel, usługi gastronomiczne, VAT, odliczenia, interpretacja, sąd, wyrok, WSA, Poznań, Trybunał Sprawiedliwości UE, C-225/18, Lotos S.A., prawo podatkowe, celowościowa wykładnia

Podatnicy świadczący usługi hotelowe mogą odliczać podatek naliczony od nabytych usług
gastronomicznych, z których korzystają goście hotelowi.
Stan faktyczny
Hotel w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi hotelarskie (usługi zakwaterowania) zarówno
dla konsumentów, jak i dla podatników VAT. Wystawia faktury za „usługę noclegową" opodatkowaną stawką 8%.
W cenie usługi hotelarskiej jest wliczona m.in. opłata za śniadanie. Hotel nabywa od dostawcy usług
gastronomicznych (dalej: dostawca), usługi polegające na realizacji śniadań dla gości hotelowych, jak również innych
osób niebędących gośćmi hotelowymi. Dostawca jest czynnym podatnikiem VAT i za wykonane świadczenia
wystawia faktury z VAT według stawki 8% albo 23%, w zależności od przedmiotu dostawy (posiłki i napoje). Usługa
gastronomiczna polega na przygotowaniu i podaniu posiłku wraz z napojami przez dostawcę w restauracji w budynku
hotelu. Dostawca za możliwość korzystania z pomieszczeń restauracji wraz z zapleczem kuchennym płaci hotelowi
czynsz najmu. Wszelkie koszty związane z wykonaniem usługi gastronomicznej, tj. koszty pracownicze, koszty
surowców, koszty operacyjne (np.: sztućce, porcelana, pralnia, środki czystości etc.) itp. ponosi dostawca.
Hotel złożył wniosek o wydanie interpretacji potwierdzającej jego stanowisko, że ma prawo do odliczania VAT
naliczonego z faktur wystawianych przez dostawcę.
Organ interpretujący uznał jednak, że hotel nie ma prawa do odliczania VAT od wydatków na usługi gastronomiczne.
Obowiązuje bowiem przepis, który wyraźnie wyłącza odliczanie VAT od tego rodzaju usług.
Hotel zaskarżył interpretację do sądu.
Stan prawny
Przepisem, na którym oparł się organ interpretujący, jest art. 88 ust. 1 pkt 4 VATU. Zgodnie z tym przepisem
„obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług
noclegowych i gastronomicznych".
Stanowisko WSA w Poznaniu
Sąd uchylił interpretację, przyznając rację hotelowi. Sąd nawiązał do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE
z 2.5.2019 r. w sprawie C-225/18 (Lotos S.A.), w którym Trybunał ten wiążąco przesądził, że podatnikom
świadczącym usługi turystyki nie można odebrać prawa do odliczenia VAT od nabywanych usług noclegowych
i gastronomicznych. Tak więc wyłączenie odliczania VAT zawarte w art. 88 ust. 1 pkt 4 VATU nie znajduje
zastosowania do tych podatników. Sąd wskazał, że usługi hotelarskie, w ramach których świadczone są tylko usługi
gastronomiczne, a więc bez usług dodatkowych właściwych biurom podróży (jak transport, organizacja wypoczynku),
są usługami turystyki. Zarazem jednak nie są to usługi, do których można by stosować system VAT-marża na
podstawie art. 119 VATU. Dlatego odliczanie VAT na zasadach ogólnych jest możliwe.
Przyjęcie stanowiska organu interpretującego doprowadziłoby do wniosków, które pozostawałyby w rażącej
sprzeczności z podstawową zasadą podatku od wartości dodanej, tj. z zasadą neutralności tego podatku. Istota
podatku od wartości dodanej sprowadza się bowiem do tego, że podatek ten ma obciążać ostatecznego konsumenta,
a nie podmioty, które uczestniczą we wcześniejszych fazach obrotu. Oni bowiem mają prawo rozliczyć uiszczony
podatek naliczony, którego to prawa pozbawić ich może tylko wyraźna regulacja ustawowa pozostająca w zgodzie
z dyrektywami Unii Europejskiej. Niedopuszczalna jest zatem sytuacja, w której podatnik prowadzący działalność
hotelową, nabywając usługi gastronomiczne w celu ich odsprzedaży na rzecz swoich klientów, pozbawiony byłby
prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu tych usług. W ten sposób ciężar ekonomiczny podatku
poniósłby nie ostateczny konsument, jakim jest gość hotelowy, lecz przedsiębiorca.
Przedstawiane orzeczenie zasługuje na pełną aprobatę. Jest dobrym przykładem trafnego zastosowania wykładni
celowościowej, czyli takiej interpretacji przepisu prawa, która polega na odejściu od znaczenia, które wynika
z czystego brzmienia tego przepisu, na rzecz znaczenia, które odpowiada celowi, jakiemu służy interpretowany
przepis. Jeśli bowiem mielibyśmy się kierować samym brzmieniem art. 88 ust. 1 pkt 4 VATU, to trzeba byłoby
wyprowadzić wniosek, że wyłączenie prawa do odliczenia VAT dotyczy wszystkich przypadków nabywania usług
gastronomicznych. Dzięki trafnie zastosowanej wykładni celowościowej sąd wyprowadził normę, że wyłączenie to nie
dotyczy przypadków nabywania usług gastronomicznych nabywanych w ramach działalności hotelowej.

Taki sam dylemat dotyczy też przedsiębiorców z branży gastronomicznej, którzy nabywają usługi gastronomiczne
w celu ich odsprzedaży konsumentom. I w tym przypadku można przytoczyć wyrok sądu przyznający podatnikowi
prawo do odliczenia VAT (wyrok WSA w Olsztynie z 14.11. 2019 r. I SA/Ol 538/19), oparty na takiej samej zresztą
argumentacji.

wyrok WSA w Poznaniu z 23.1.2020 r. I SA/Po 851/19

Sąd uchylił interpretację organu i potwierdził prawo hotelu do odliczania VAT od wydatków na usługi gastronomiczne. Orzeczenie jest uzasadnione w kontekście celowościowej wykładni prawa podatkowego. Przytoczono także analogiczne rozstrzygnięcie dotyczące przedsiębiorców z branży gastronomicznej.