Nieuwzględnianie sprzedaży zagranicznej w proporcji odliczania VAT

Podatnicy VAT mają obowiązek ustalać proporcję odliczania VAT od wydatków mieszanych, uwzględniając jedynie czynności opodatkowane na terytorium Polski. Spółka zaskarżyła interpretację, twierdząc, że powinna uwzględniać także sprzedaż zagraniczną, jednak organ interpretujący oraz sąd uznały, że sprzedaż zagraniczna nie powinna być brana pod uwagę. Zasady odliczania VAT w Polsce nie mają zastosowania do proporcji w innych krajach UE.

Tematyka: VAT, odliczanie, proporcja, wydatki mieszane, sprzedaż zagraniczna, terytorialność, interpretacja podatkowa, sąd, proporcja odliczenia VAT

Dla ustalenia proporcji odliczania VAT od wydatków mieszanych podatnik powinien brać pod uwagę jedynie
czynności, od których podatek jest należny na terytorium Polski, a więc nie należy uwzględniać czynności
podlegających opodatkowaniu w innych państwach członkowskich UE.
Stan faktyczny
Spółka wykonuje kilka rodzajów działalności, m.in. w zakresie produkcji i sprzedaży opakowań metalowych. Prowadzi
sprzedaż w Polsce i w innych państwach członkowskich UE. W niektórych z tych państw spółka zarejestrowała się
jako podatnik podatku od wartości dodanej, a w jednym państwie posiada oddział jako stałe miejsce prowadzenia
działalności.
Spółka prowadzi zarówno sprzedaż opodatkowaną, jak i zwolnioną z VAT, wobec czego przysługuje jej częściowe
odliczanie VAT. Niektórych zakupów dokonywanych przez spółkę nie da się zakwalifikować jednoznacznie do
czynności opodatkowanych albo zwolnionych. Są to więc tzw. wydatki mieszane, w odniesieniu do których
przysługuje odliczanie proporcjonalne.
Spółka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając, czy ustalając proporcję, w jakiej może odliczać
VAT od wydatków mieszanych, powinna uwzględniać także sprzedaż zagraniczną. Zdaniem spółki odpowiedź jest
twierdząca i to niezależnie od tego, czy w danym kraju dokonała rejestracji podatkowej, czy też posiada oddział
zagraniczny.
Organ interpretujący uznał jednak, że odpowiedź jest zawsze przecząca: spółka nie może uwzględniać sprzedaży
zagranicznej z żadnego państwa.
Spółka zaskarżyła interpretację do sądu.
Stan prawny
Jeżeli czynny podatnik VAT prowadzi zarówno działalność opodatkowaną, jak i zwolnioną przedmiotowo z VAT, to
zobowiązany jest przyporządkowywać swoje zakupy do sprzedaży opodatkowanej albo zwolnionej (art. 90 ust. 1
VATU). Jeśli dla danego zakupu jest to niemożliwe (tzw. wydatek mieszany) to podatek naliczony zawarty w fakturze
takiego zakupu może odliczać jedynie w takim procencie, w jakim pozostaje jego sprzedaż opodatkowana do całej
sprzedaży, a więc zarówno opodatkowanej, jak i zwolnionej (art. 90 ust. 2-4 VATU). Jeśli więc, przykładowo,
sprzedaż opodatkowana stanowi 80% sprzedaży ogółem, to podatnik ma prawo do odliczania 80% podatku
naliczonego zawartego w fakturze zakupu mieszanego.
Stanowisko WSA w Krakowie
Sąd przyznał rację organowi interpretującemu. Zdaniem sądu organ słusznie zwrócił uwagę, że podatek o towarów
i usług jest podatkiem terytorialnym, wobec czego jest naliczany od transakcji, które mają miejsce na terytorium
danego kraju. W przypadku gdy wykonanie danej czynności ma miejsce poza tym terytorium, czynność ta nie
podlega, co do zasady, opodatkowaniu w tym kraju. Charakterystyczna dla podatku VAT jest więc zasada
terytorialności, zgodnie z którą z punktu widzenia uregulowań obowiązujących na terytorium danego
państwa skutki na gruncie podatku VAT wywołują tylko te czynności, które zachodzą w tym właśnie
państwie.
Zasady ustalania proporcji odliczenia VAT w Polsce nie mogą przesądzać o stosowaniu proporcji w innych
państwach UE. To przepisy obowiązujące w tamtych krajach wskażą, jak należy ustalić proporcję odliczenia podatku
z tytułu transakcji dokonywanych z tych terytoriów. Tym samym w celu kalkulacji proporcji, o której mowa w art. 90
ust. 1 VATU, roczny obrót na potrzeby tej proporcji, obejmuje całość sprzedaży przez spółkę jako polskiego
podatnika podatku od towarów i usług. Natomiast struktura sprzedaży spółki jako podatnika zarejestrowanego dla
celów podatku od wartości dodanej w innych krajach członkowskich UE jest neutralna dla ustalenia proporcji
odliczania VAT.
Zarówno w przepisach ustawy, jak i przepisach unijnych brak jest regulacji, które obligowałyby podatnika do
stosowania proporcji globalnie, z uwzględnieniem działalności zagranicznej. W związku z tym dla ustalenia
współczynnika proporcji, o którym mowa w art. 90 ust. 3 VATU spółka (w sytuacji wykazywania sprzedaży na terenie
kraju) winna wziąć pod uwagę jedynie takie czynności, od których podatek jest należny na terytorium Polski.
Sąd wskazał, że zasada odrębnego ustalania proporcji w każdym państwie członkowskim UE została przyjęta
w wyroku TSUE z 12.9.2013 r. w sprawie C-388/11 (Le Crédit Lyonnais).

Rozstrzygnięcie sądu nie opiera się na wykładni konkretnych przepisów prawa, ale na ogólnej zasadzie
terytorialności oraz - co bardziej przekonuje - na orzeczeniu TSUE. Co prawda to orzeczenie dotyczy tylko sytuacji,
w której podatnik posiada w innym państwie członkowskim oddział, ale należy argumentować, że skoro nie można
uwzględniać sprzedaży prowadzonej w państwie, w którym podatnik ma oddział, to tym bardziej nie można
uwzględniać sprzedaży prowadzonej w państwie, w którym podatnik nie ma stałego miejsca prowadzenia
działalności.
Wyrok WSA w Krakowie z 25.2.2020 r., I SA/Kr 1343/19

Sąd WSA w Krakowie potwierdził, że zasada terytorialności podatku VAT nakazuje uwzględnianie jedynie transakcji dokonywanych na terytorium Polski. Brak jest regulacji obligujących do uwzględnienia sprzedaży zagranicznej przy ustalaniu proporcji odliczenia VAT. Wyrok opiera się na orzeczeniu TSUE, wskazującym na konieczność odrębnego ustalania proporcji w każdym państwie członkowskim UE.