Zaniechanie poboru podatków od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem mieszkaniowym udzielonym na cele mieszkaniowe
31.3.2020 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z 27.3.2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Rozporządzenie kontynuuje korzystne rozwiązania podatkowe dla osób posiadających kredyt hipoteczny we franku szwajcarskim. Dotyczy ono dochodów uzyskanych w okresie od 1.1.2019 r. do 31.12.2021 r., zwalniając m.in. od podatku dochodowego dochody z tytułu umorzonych wierzytelności kredytowych na cele mieszkaniowe.
Tematyka: zaniechanie poboru, podatek dochodowy, kredyt hipoteczny, umorzenie wierzytelności, ujemne oprocentowanie, cele mieszkaniowe, frank szwajcarski, rozporządzenie, Minister Finansów
31.3.2020 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z 27.3.2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Rozporządzenie kontynuuje korzystne rozwiązania podatkowe dla osób posiadających kredyt hipoteczny we franku szwajcarskim. Dotyczy ono dochodów uzyskanych w okresie od 1.1.2019 r. do 31.12.2021 r., zwalniając m.in. od podatku dochodowego dochody z tytułu umorzonych wierzytelności kredytowych na cele mieszkaniowe.
31.3.2020 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z 27.3.2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 548). Rozporządzenie stanowi kontynuację korzystnych rozwiązań podatkowych dla osób, które mają kredyt hipoteczny we franku szwajcarskim i których sytuacja uległa pogorszeniu po decyzjach Banku Centralnego Szwajcarii. • Rozporządzenie dotyczy dochodów (przychodów) uzyskanych od 1.1.2019 r. do 31.12.2021 r. • Podatek nie będzie pobierany od dochodów (przychodów) z tytułu umorzonych wierzytelności dotyczących kredytów hipotecznych zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe. • Ponadto podatek nie będzie również pobierany od dochodów (przychodów) z tytułu ujemnego oprocentowania kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe w walucie obcej lub w polskich złotych, lecz nominowanych lub indeksowanych do waluty obcej udzielonych przed 15.1.2015 r. przez podmioty, które podlegają nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnione do udzielania kredytów. • Przychody objęte rozporządzeniem nie powinny być wykazywane w zeznaniu podatkowym za 2019 r. Rozporządzenie jest kontynuacją rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 21.11.2017 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) w związku z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 2167). Rozwiązania zawarte w rozporządzeniu powstały przy współpracy Związku Banków Polskich i mają na celu niwelowanie negatywnych skutków ogłoszonej 15.1.2015 r. Decyzji Szwajcarskiego Banku Centralnego dotyczącej uwolnienia kursu franka szwajcarskiego. Decyzja ta pociągnęła za sobą wzrost wysokości rat kredytów hipotecznych zaciągniętych w szwajcarskiej walucie. Poważnie wpłynęło to na możliwość terminowej spłaty kredytów mieszkaniowych. Banki, restrukturyzacja część tego typu kredytów oferowały swoim klientom częściowe umorzenie spłaty kredytu, w tym jego części kapitałowej. Warto podkreślić, że kwoty wierzytelności obejmują: kwoty kredytu (kapitału), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje oraz opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. Co do zasady, umorzone w ten sposób wierzytelności wobec banku z tytułu kredytu (w tym odsetki wymagalne) na gruncie ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.; dalej jako: PDOFizU) stanowią przychód z innych źródeł (art. 20 ust. 1 PDOFizU), który powstał w dniu umorzenia. Przychód ten podlega ponadto opodatkowaniu na ogólnych zasadach, według obowiązującej skali podatkowej. Bank powinien w takiej sytuacji sporządzić i przesłać podatnikowi i właściwemu dla niego urzędowi skarbowemu informację o wysokości przychodów uzyskanych w roku podatkowym (PIT–11). Z kolei podatnik powinien uwzględnić ten przychód w swoim zeznaniu podatkowym. Związek Banków Polskich stanął jednak na stanowisku, że „decyzje kredytodawców o częściowym umorzeniu spłaty kredytu, nie powinny wiązać się dla kredytobiorców z koniecznością opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu tego umorzenia. Skoro bowiem kredytobiorcy stracili możliwość regulowania zobowiązań wobec podmiotu udzielającego kredytu, tym bardziej będą mieli trudności w zapłaceniu podatku dochodowego od osób fizycznych należnego z tytułu otrzymania przysporzenia majątkowego w postaci umorzenia tych zobowiązań”. Stąd też opowiedzieli się za zaniechaniem poboru takiego podatku. Stosowne rozwiązania prawne znalazły się w związku z tym w omawianym rozporządzeniu. Zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych Omawiane rozporządzenie zawiera warunki, jakie muszą spełnić osoby fizyczne, aby objęło je zaniechanie poboru podatku dochodowego. Zaniechanie poboru podatku możliwe jest w dwóch sytuacjach: po pierwsze z tytułu umorzonych kwot wierzytelności z tytułu zabezpieczonych hipotecznie kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe; po drugie z tytułu świadczeń w związku z zastosowaniem ujemnego oprocentowania kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe w walucie obcej lub w polskich złotych, lecz nominowanych lub indeksowanych do waluty obcej. Zaniechanie poboru w pierwszej sytuacji dotyczy umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie. Zaniechanie poboru podatków dotyczy kredytów udzielonych przed 15.1.2015 r. przez podmioty, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania. Przy czym chodzi o kredyty zabezpieczenie w postaci hipoteki, którą ustanowiono na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, w związku z zaciągnięciem przez osoby fizyczne kredytu na własne cele mieszkaniowe. Zwolnienie z podatku dochodowego obejmuje także osoby fizyczne, których wierzytelność z tytułu kredytu uległa umorzeniu, a które nie skorzystały z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe. W drugiej sytuacji zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych może nastąpić z tytułu świadczenia otrzymanego przez osoby fizyczne z tytułu umowy kredytu zaciągniętego przed dniem 15.1.2015 r. na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonego hipotecznie, od podmiotów, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionych do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, w walucie obcej lub w polskich złotych, lecz nominowanych lub indeksowanych do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania. Zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób prawnych Warto pamiętać, że rozporządzenie odnosi się także do zaniechania poboru podatków od osób prawnych, jak również od podmiotów, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, o ile są one uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania. Chodzi o zaniechanie poboru podatku od dochodów odpowiadających równowartości umorzonych wierzytelności z tytułu kredytów, od tej części kapitału, od której następuje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie § 1 pkt 1 omawianego rozporządzenia.
Omawiane rozporządzenie zawiera warunki zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku umorzenia kwot wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie oraz od świadczeń z tytułu ujemnego oprocentowania kredytów mieszkaniowych w walucie obcej. Z kolei zaniechanie poboru dotyczy również podmiotów prawnie uprawnionych do udzielania kredytów na podstawie określonych ustaw.