Opłata marketingowa, uiszczana do podmiotu wskazanego przez franczyzodawcę, uprawnia do odliczenia VAT

Przekazanie kompetencji w zakresie usług reklamowych w ramach franczyzy prowadzi do konieczności uwzględnienia ich jako części usługi franczyzowej. Spółka ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur dokumentujących te usługi, mimo kontrowersji z organami podatkowymi.

Tematyka: opłata marketingowa, franczyza, VAT, odliczenie, master franczyzobiorca, umowa franczyzy, reklama, wyrok NSA

Przekazanie niektórych kompetencji w zakresie usług reklamowych w ramach grupy na rzecz podmiotu
wskazanego przez franczyzodawcę powoduje konieczność uznania, iż usługi franczyzowe w części
świadczone są przez ten podmiot. Usługa marketingowa nie stanowi w tym przypadku odrębnego od usługi
franczyzowej świadczenia. W konsekwencji spółka ma prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na
fakturach dokumentujących te usługi.
Spółka, będąca stroną postępowania, prowadzi sieć lokali na podstawie umowy franczyzy, na mocy której uiszcza na
rzecz franczyzodawcy (podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium Polski) opłaty licencyjne. Ponadto Spółka
zobowiązana jest do ponoszenia miesięcznej opłaty, która zasila specjalny fundusz przeznaczony na reklamę
i promocję sieci. Uprawnienia do pobierania opłat reklamowych oraz zarządzania funduszem marketingowym
franczyzodawca, zgodnie z ustaleniami i zapisami umów, przekazał podmiotowi trzeciemu - innej polskiej spółce
działającej w ramach sieci (master franczyzobiorca). Na tej podstawie Spółka zobowiązała się do wpłacania na rzecz
master franczyzobiorcy opłat reklamowych, które w całości przeznaczone są na wsparcie marketingowe marki, w tym
na pokrycie wydatków związanych z opłatami za rozwój, produkcję i ekspozycję wszelkich materiałów promocyjnych.
Wartość opłat reklamowych, uiszczanych przez Spółkę na podstawie wystawionej przez ten podmiot faktury, wynika
z umowy franczyzowej, a tym samym stanowi element opłaty franczyzowej.
We wniosku o interpretację indywidualną Spółka wystąpiła między innymi o potwierdzenie swojego stanowiska,
zgodnie z którym przysługuje jej prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach otrzymywanych od
master franczyzobiorcy.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak to stanowisko za nieprawidłowe i wskazał, że Spółka nie będzie
miała prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur
wystawionych przez master franczyzobiorcę. Podmiot ten, w ocenie organu, jest bowiem jedynie operatorem
pobierającym opłatę. Usługodawcą nabywanej przez Spółkę usługi franczyzowej na podstawie zawartej Umowy jest
natomiast inny podmiot, niż ten który wystawił fakturę, tj. franczyzodawca.
Interpretacja została zaskarżona przez Spółkę do WSA we Wrocławiu, który w pełni podzielił pogląd organu
i przedstawioną przez niego argumentację. Wyrok sądu pierwszej instancji, a także interpretacja indywidualna zostały
jednak uchylone na etapie postępowania przed NSA. Sąd kasacyjny uznał bowiem stanowisko Spółki za prawidłowe,
przyznając jej prawo do odliczenia podatku VAT w przedmiotowym zakresie.

Komentarz
W pierwszej kolejności należy wskazać, że spór w niniejszej sprawie sprowadzał się de facto do określenia, czy
część opłaty franczyzowej, która pobierana jest przez podmiot inny niż franczyzodawca, może zostać
zaklasyfikowana jako wynagrodzenie za usługi świadczone przez ten podmiot. Natomiast pozytywne dla podatnika
stanowisko, wyrażone przez NSA w komentowanym wyroku, stanowi przede wszystkim ukłon w kierunku ogólnej
zasady swobody umów. Sąd bowiem bezpośrednio wskazuje na uprawnienie stron do określenia niestandardowej
struktury stosunku zobowiązaniowego, funkcjonującego w ramach sieci franczyzowej.
Przede wszystkim należy zgodzić się z NSA, że o ile zawarte porozumienia tego nie wyłączały, franczyzodawca miał
prawo przekazać część przysługujących mu kompetencji innemu podmiotowi, tj. master franczyzobiorcy. Takie
działanie doprowadziło do sytuacji, w której świadczenia przewidziane w umowie franczyzowej realizowane były na
rzecz Spółki przez dwa różne podmioty. Szczególnie istotne było w tym przypadku definitywne stwierdzenie sądu, że
master franczyzobiorca wykonywał na rzecz Spółki szereg konkretnych czynności o charakterze marketingowym
i promocyjnym, które odpowiadały pojęciu świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust 1 VATU.
W konsekwencji, z uwagi na fakt, iż otrzymywane przez Spółkę faktury dokumentują rzeczywiście zrealizowane
świadczenia oraz w obliczu bezspornej okoliczności, że świadczenia te są bezpośrednio związane z prowadzoną
przez Spółkę działalnością gospodarczą, należy podzielić pogląd zaprezentowany przez NSA, zgodnie z którym
Spółka ma prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach otrzymywanych od master
franczyzobiorcy.

Wyrok NSA z 25.7.2019 r., I FSK 939/17

Wyrok NSA potwierdził prawo Spółki do odliczenia VAT naliczonego z faktur master franczyzobiorcy. Decyzja ta stanowi ważny precedens dla swobody umów w ramach sieci franczyzowej, pozwalając na przekazanie kompetencji marketingowych innym podmiotom.