TSUE o obowiązku korekty podatku naliczonego w związku z uzyskanym rabatem

Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok dotyczący obniżenia podatku naliczonego przez podatnika, który otrzymał rabat potransakcyjny. Sprawa ta ma istotne konsekwencje dla rozliczeń VAT związanych z udzielaniem rabatów i wymaga skorygowania podatku naliczonego w określonych sytuacjach. Dowiedz się więcej na temat stanowiska TSUE oraz konsekwencji dla podatników.

Tematyka: TSUE, wyrok, VAT, podatek naliczony, rabat, korekta, transakcje, podatnicy, C-684/18, World Comm Trading Gfz SRL

Trwa aktywność TSUE w zakresie spraw dotyczących VAT. Tym razem, Trybunał wypowiedział się co do
rozliczeń rabatów udzielanych w związku z osiągnięciem określonego poziomu obrotu.
Wydany 28.5.2020 r. wyrok TSUE w rumuńskiej sprawie C-684/18 World Comm Trading Gfz SRL dotyczy w swojej
istocie konieczności obniżenia podatku naliczonego przez podatnika, który otrzymał od swojego dostawcy
potransakcyjny rabat (obniżkę ceny). Niemniej, na konkluzje TSUE można patrzeć szerzej. Dają one kilka
dodatkowych wskazówek systemowych, nie tylko co do rozliczenia VAT w związku z udzielaniem rabatów.
Opis sprawy
Spółka World Comm Trading była dystrybutorem telefonów komórkowych marki Nokia na rynek rumuński. Spółka
nabywała telefony bezpośrednio od jednej ze spółek z grupy producenta. Towary dostarczane były z innych krajów
UE, ale też lokalnie w Rumunii. A zatem, dostawca wystawiał na spółkę faktury dokumentujące zarówno WDT jak
i rumuńskie dostawy krajowe. Z perspektywy Spółki, omawiane transakcje stanowiły odpowiednio WNT (spółka
rozliczała podatek należny i naliczony) oraz nabycia lokalne (spółka odliczała podatek naliczony na zasadach
ogólnych).
W przypadku osiągnięcia określonego poziomu obrotów, spółka otrzymywała od kontrahenta stosowny rabat
(obniżkę ceny). Sposób jego dokumentowania był jednak dość mocno uproszczony. Oto bowiem dostawca wystawiał
na rzecz spółki jedną fakturę z ujemnym saldem odpowiadającym kwocie udzielonego rabatu. Sęk w tym, że byłą to
faktura wystawiana z fińskiego numeru VAT dostawcy, zatem zawierała w sobie jedynie kwotę netto.
W ten oto sposób, spółka alokowała całość przyznanego przez dostawcę rabatu do swoich nabyć
wewnątrzwspólnotowych. Takie podejście nie spodobało się lokalnym organom podatkowym. Uznały one, że spółka
powinna była skorygować pewną część odliczonego podatku naliczonego z tytułu nabyć lokalnych. Spółka
oczywiście weszła z organem w polemikę, podnosząc m.in., że dostawca w międzyczasie wyrejestrował się i nie jest
podatnikiem VAT w Rumunii. Co za tym idzie, nie ma on możliwości wystawienia faktury korygującej lokalne dostawy.
Sprawa trafiła finalnie przed oblicze TSUE.
Stanowisko TSUE
TSUE przyjął postawę względem argumentów podatnika nieprzejednaną.
Po pierwsze, bezwzględnie przychylił się do stanowiska, zgodnie z którym pierwotnie odliczona kwota podatku
naliczonego musi być odpowiednio pomniejszona (skorygowana), jeśli zachodzą okoliczności mające wpływ na jej
wysokość. Taką okolicznością bez wątpienia jest m.in. udzielenie rabatu potransakcyjnego.
Co równie ważne, nie ma przy tym znaczenia fakt, że podatnik uzyskujący rabat nie posiada faktury stanowiącej
podstawę do skorygowania takich transakcji. A zatem, organy podatkowe mogą zobowiązać podatnika do
skorygowania części podatku naliczonego również w przypadku braku takiego dokumentu.
Po drugie, TSUE odniósł się także do symetryczności podatku VAT. Każda korekta podatku naliczonego po stronie
nabywcy wiąże się bowiem co do zasady z odpowiadającą tej kwocie korektą podatku należnego po stronie
sprzedawcy. Bilans powinien więc wychodzić na zero. W tym jednak przypadku, sprzedawca korekty nie dokonał, bo
też nie mógł jej dokonać, w międzyczasie wyrejestrowując się z grona rumuńskich podatników VAT. Powyższa
okoliczność nie ma jednak zdaniem TSUE znaczenia dla obowiązku skorygowania części podatku naliczonego przez
nabywcę.

Komentarz
Trudno nie zgodzić się z logiką TSUE odnośnie konieczności alokacji udzielonego rabatu do różnego rodzaju
transakcji. Skoro bowiem podatnik nabywał towary od tego samego podmiotu tak wewnątrzwspólnotowo jak
i lokalnie, a rabat obejmował wszystkie dostawy zrealizowane w danym okresie, część rabatu niewątpliwie ma
związek z transakcjami krajowymi. Korekta jedynie unijnej odnogi transakcji prowadzi zaś do zawyżenia kwoty
podatku naliczonego, a w efekcie do zaległości podatkowej.
Co równie ważne, obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego nie jest uzależniony ani od posiadania
poprawnie wystawionej faktury korygującej, ani od tego czy dostawca pomniejszył odpowiednio swój podatek
należny.

Czytając sentencję TSUE, można jednak pójść o krok dalej. Obowiązek korekty podatku naliczonego występuje
nawet w sytuacji, gdy wiadomym jest, że odpowiednia część podatku należnego nie zostanie skorygowana przez
dostawcę (bo np. przestał istnieć lub wyrejestrował się).
To dość surowe podejście, kłócące się zresztą z podkreślaną przez TSUE z pietyzmem zasadą neutralności VAT.
W takich jak będąca przedmiotem opisywanej sprawy sytuacjach nie dość, że nie ma jakiegokolwiek uszczuplenia
podatku to wręcz dochodzi do jego efektywnej nadpłaty przez jedną ze stron transakcji (dostawcę). TSUE wydaje się
jednak wychodzić z założenia, że korzysta na tym fiskus, cierpi zaś dostawca, ale sam jest sobie winien bo
wyrejestrował się. Nabywca powinien więc dla równowagi pozostać w sytuacji neutralnej. Ale chyba nie o taką
neutralność systemu VAT tak naprawdę chodzi.

C-684/18

Wyrok TSUE w sprawie C-684/18 World Comm Trading Gfz SRL podkreśla konieczność skorygowania podatku naliczonego w przypadku otrzymania rabatu potransakcyjnego. Decyzja ta ma istotne znaczenie dla symetryczności systemu VAT oraz obowiązku podatników do dokonywania korekt podatkowych. Zapoznaj się z kompleksowym omówieniem sprawy i jej konsekwencji.