Opodatkowanie budowli w budynku

Budynek podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości niezależnie od tego, co się w nim albo na nim znajduje, a budowla niezależnie od lokalizacji może stanowić odrębny przedmiot opodatkowania. Spółka złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości za lata 2014 i 2015, argumentując, że urządzenia techniczne wewnątrz budynków nie są odrębnymi obiektami budowlanymi. Organ podatkowy nie uwzględnił wniosku, wskazując brak przepisu wyłączającego opodatkowanie budowli w budynkach.

Tematyka: Opodatkowanie budowli, podatek od nieruchomości, budynki, budowle, instalacje budowlane, urządzenia techniczne, sąd administracyjny, spór podatkowy, sieci elektroenergetyczne, sieci gazowe

Budynek podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości niezależnie od tego, co się w nim albo na nim
znajduje, a budowla niezależnie od tego, gdzie jest zlokalizowana. Jeżeli więc w budynku zostały usytuowane
elementy budowli, która może zostać uznana za samodzielny obiekt budowlany, to budowla ta stanowi
odrębny od budynku przedmiot opodatkowania.
Stan faktyczny
Spółka złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości za lata 2014 i 2015, uzasadniając go
tym, że nieprawidłowo zadeklarowała instalacje, rurociągi, przewody oraz sieci jako podlegające opodatkowaniu
budowle, podczas gdy urządzenia te znajdują się wewnątrz budynków i stanowią ich część, a nie odrębny przedmiot
opodatkowania.
Organ podatkowy nie uwzględnił wniosku spółki, przyjmując, że wskazane urządzenia technologiczne znajdujące się
w budynkach nie stanowiły części składowych budynków, lecz odrębne obiekty budowlane. Organ stwierdził, że brak
jest przepisu, który wyłączałby z przedmiotu opodatkowania jedną z kategorii podlegających opodatkowaniu tylko
z tego powodu, że jeden przedmiot opodatkowania znajduje się w drugim, np. budynek na gruncie, budowla
w budynku.
Spółka zaskarżyła niekorzystną decyzję do sądu.
Stan prawny
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają zarówno budynki, jak i budowle, przy czym - zgodnie
z ustawowymi definicjami - budynkiem jest „obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest
trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty
i dach" (art. 1a ust. 1 pkt 1 PodLokU), a budowla to „obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego
niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa
budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego
przeznaczeniem" (art. 1a ust. 1 pkt 2 PodLokU).
Żaden przepis nie reguluje kwestii opodatkowania budowli znajdującej się w budynku.
Stanowisko WSA w Rzeszowie
Sąd uznał skargę spółki za bezzasadną. Stwierdził, że nie znajduje uzasadnienia argumentacja spółki, zgodnie
z którą skoro obiekt, w którym znajdują się instalacje i urządzenia, stanowi budynek, to nie ma możliwości
opodatkowania tych instalacji i urządzeń podatkiem od nieruchomości jako budowli. Ani z przepisów ustawy
o podatkach i opłatach lokalnych, ani z wyroków Trybunału Konstytucyjnego z 13.9.2011 r. (P 33/09) oraz
z 13.12.2017 r. (SK 48/15) nie wynika, by budowla znajdująca się wewnątrz budynku nie mogła być przedmiotem
odrębnego opodatkowania, szczególnie jeżeli budynek pełni wobec budowli tylko funkcję ochronną. Jeżeli więc
w budynku zostały usytuowane elementy budowli, która może zostać uznana za samodzielny obiekt budowlany, to
budowla ta stanowi odrębny od budynku przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Fakt
umiejscowienia budowli wewnątrz czy też poza budynkiem nie może przesądzać o opodatkowaniu lub też
nieopodatkowaniu tej budowli. Pogląd ten przyjęto w wielu wyrokach sądów administracyjnych.
W niniejszej sprawie będące własnością spółki instalacje, rurociągi, przewody i sieci oraz urządzenia techniczne
znajdujące się wewnątrz budynków nie były związane z budynkami, w których się znajdowały, lecz były odrębnymi
obiektami budowlanymi. O odrębności tych obiektów od budynków przesądzało to, że nie służyły one jednocześnie
budynkom, w których były położone, tj. ich rolą nie było zapewnianie funkcjonalności budynków, lecz wszystkie
służyły wyłącznie procesowi produkcji zakładu, jako odrębne obiekty budowlane lub ich części (sieci techniczne,
zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, zbiorniki, sieci uzbrojenie terenu). To
budynek w stosunku do spornych obiektów pełnił funkcję służebną, gwarantując ich prawidłowe działanie. Co istotne,
wyłącznie część instalacji, rurociągów, przewodów i sieci znajdowała się w budynkach, co prowadzi do wniosku, że
mogły one pełnić swoją rolę (w pewnym zakresie) bez budynków. Celem budynków było zatem umieszczenie w nich,
jako wypełniających zasadniczą część przestrzeni, określonej części lub całości spornych obiektów, w tym m.in.
elementów sieci, służących funkcjonowaniu budowli i z budowlą tą integralnie związanych. O służebnej roli budynków
w stosunku do budowli świadczy także konstrukcja budynków, która została dostosowana do przebiegu sieci,
instalacji przewodów i rurociągów oraz umiejscowienia pozostałych spornych obiektów. Ponadto niektóre obiekty
wykorzystują elementy budynków jako fundamenty lub konstrukcje wsporcze pod montaż ich fragmentów. Sporne
obiekty nie służą zatem budynkowi, lecz stanowią odrębny układ technologiczny (całość techniczno-użytkową

z sieciami, zbiornikami, wolno stojącymi liniami technologicznymi lub urządzeniami technicznymi, sieciami uzbrojenia
terenu). Takie wstawione do budynków sieci, instalacje i urządzenia nie wchodzą zatem w ich skład, ponieważ jako
wyodrębniona całość techniczno-użytkowa są samodzielnymi budowlami lub ich częściami. Przykładowo,
zdemontowanie tych urządzeń lub ich unieruchomienie nie zmieni także charakteru budynków, który nadal jest
opodatkowanym „budynkiem wraz z instalacjami i urządzeniami". Także nazwy części budynków -
„elektrociepłownia", „pompownia" w zasadzie odnoszą się nie do budynków, jako obiektów ze ścianami,
fundamentami i dachem, lecz do funkcji znajdujących się w nich instalacji, rurociągów, przewodów, sieci i urządzeń.

Komentarz
Nawiązując do motta pochodzącego z reklam, można stwierdzić, że fiskus uzyskał dwa w jednym. Jak widać, tzw.
zbieg przestrzenny przedmiotów opodatkowania nie wyłącza ich odrębności podatkowej. Nawiązując do terminologii
karnistycznej, można więc stwierdzić, że jest to zbieg kumulatywny.
Omawiana kwestia najczęściej poruszana jest w odniesieniu do sieci elektroenergetycznych i sieci gazowych.

wyrok WSA w Rzeszowie z 2.6.2020 r. I SA/Rz 123/20

Sąd uznał skargę spółki za bezzasadną, argumentując, że budowla wewnątrz budynku może być odrębnym obiektem podatkowym. Zbieg przestrzenny przedmiotów opodatkowania nie wyklucza ich odrębności podatkowej. Kwestia opodatkowania budowli w budynku pozostaje otwarta, często poruszana w kontekście sieci elektroenergetycznych i gazowych.