Solidarna odpowiedzialność za zaległości podatkowe członka zarządu spółki obcego prawa

Przepisy regulujące solidarną odpowiedzialność podatkową członka zarządu spółki kapitałowej mogą mieć zastosowanie w przypadku prezesa zarządu spółki prawa obcego, jeśli ustrój tej spółki przypomina polską spółkę z o.o. Naczelny Sąd Administracyjny podjął decyzję w sprawie solidarnej odpowiedzialności J.G. i Spółki S. z Hiszpanii za zaległości podatkowe, które nie zostały uregulowane mimo prób egzekucji.

Tematyka: solidarna odpowiedzialność, podatki, członek zarządu, spółka z o.o., spółka obcego prawa, Naczelny Sąd Administracyjny

Przepisy regulujące solidarną odpowiedzialność podatkową członka zarządu spółki kapitałowej mogą mieć
zastosowanie wobec prezesa zarządu spółki prawa obcego, między innymi wtedy, gdy ustrój tej spółki ma
istotne cechy polskiej spółki z o.o. – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.
Stan faktyczny
Naczelnik Urzędu Skarbowego w W. orzekł o solidarnej odpowiedzialności podatkowej J.G. wraz ze Spółką S.
z siedzibą w Hiszpanii, zarejestrowaną w Polsce jako podatnik podatku od towarów i usług, za zaległości podatkowe
tej Spółki. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w W. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu
rozstrzygnięcia wskazano, że jego materialno-prawną podstawę stanowią przepisy Rozdziału 15 Działu III ustawy
z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.; dalej jako: OrdPU) w tym art. 116 i 116a,
bowiem ze zgromadzonego materiału dowodowego, m.in. z aktu założycielskiego Spółki S. wynika, iż jest ona
odpowiednikiem polskiej spółki z o.o. J.G. pełnił funkcję członka zarządu Spółki S., w czasie gdy upłynął termin
płatności spornych zobowiązań podatkowych, wykazana została bezskuteczność egzekucji przeciwko. J.G. nie złożył
we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości ani w Polsce, ani w Hiszpanii, pomimo tego, że zarządzany
przez niego podmiot zaprzestał regulowania swoich wymagalnych zobowiązań wobec Skarbu Państwa; nie wskazał
też żadnych składników majątkowych, z których egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości w znacznej części.
Stanowiska WSA i NSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę. Odnosząc się do zarzutu, że nie ma prawnej
możliwości orzeczenia o solidarnej odpowiedzialności członka zarządu ze spółką obcego kraju wyjaśniono, iż nawet
jeśli nie byłoby uprawnione proste zastosowanie art. 116 OrdPU, to przepis ten powinien być zastosowany na
podstawie art. 116a OrdPU, który pozwala na odpowiednie stosowanie zasad wynikających z art. 116 OrdPU do
przeniesienia odpowiedzialności za zaległości innych osób prawnych. Sąd wyjaśnił, że niezależnie od niewątpliwych
różnic i podobieństw pomiędzy kategoriami polskich spółek kapitałowych, a spółką prawa obcego, a także faktu, iż
Spółka S. była zarejestrowana w Polsce jako podatnik VAT, niewątpliwe jest ona osobą prawną. Na podstawie aktu
założycielskiego Spółki S. organy stwierdziły, że jest ona odpowiednikiem polskiej spółki z o.o., skarżący nie
podważył tej argumentacji i nie wskazał na odmienności charakteru spółki prawa hiszpańskiego i krajowej spółki
z o.o., których wykazanie miałoby istotny wpływ na wynik rozpatrywanej sprawy. Skarżący dowodził też, że w okresie
którego dotyczyły zaległości podatkowe nie mógł pełnić funkcji członka zarządu, gdyż był karany. Sąd stwierdził, że
J.G. został powołany na stanowisko członka zarządu w 2012 r., zaległości objęte decyzją dotyczą poszczególnych
okresów 2013 r. i 2014 r., zaś wyrok skazujący uprawomocnił się w 2016 r.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną. W uzasadnieniu wyjaśniono, że spółka z o.o. jest
spółką handlową o kapitałowym charakterze, mającą osobowość prawną, działającą w oparciu o utworzony
przez wspólników kapitał zakładowy podzielony na udziały, ponoszącą odpowiedzialność za swe
zobowiązania całym swoim majątkiem przy jednoczesnym wyłączeniu odpowiedzialności wspólników. Osoba
prawna podlegająca prawu hiszpańskiemu, która zalega z realizacją polskich zobowiązań podatkowych i ma
cechy polskiej spółki z o.o. powinna być traktowana analogicznie, jak spółka kapitałowa prawa polskiego.
Jak wynika z przeprowadzonej przez organy podatkowe analizy umowy spółki, którą zarządzał skarżący,
charakteryzowała się ona wymienionymi wyżej cechami istotnymi, a skarżący nie wykazał, by którejkolwiek
z tych cech zarządzana przez niego spółka nie miała. J.G. nie zdołał więc skutecznie podważyć twierdzenia
organów podatkowych, że w istocie był członkiem zarządu spółki z o.o., o której mowa w art. 116 § 1 OrdPU.
Dlatego prawidłową i wystarczającą podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowił właśnie art. 116 § 1 OrdPU.
Wyrok NSA z 9.7.2020 r., II FSK 1029/20

Naczelny Sąd Administracyjny odrzucił skargę kasacyjną, potwierdzając, że spółka z o.o. oraz spółka prawa obcego z cechami polskiej spółki z o.o. podlegają analogicznym przepisom dotyczącym odpowiedzialności podatkowej. Decyzja opierała się na analizie umowy spółki zarządzanej przez J.G. oraz braku podważenia faktów przez skarżącego.