Utrata prawa do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Przepisy podatkowe nie pozwalają na powrót do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, jeśli podatnik utracił to uprawnienie. Artykuł analizuje przypadki, w których korekta deklaracji spowodowała obniżenie przychodów poniżej limitu uprawniającego do RPE. Opisuje sytuację podatnika, który mimo przekroczenia limitu nadal stosował ryczałt, a następnie dokonał korekty zeznania, co skutkowało decyzją organu podatkowego bez zastosowania RPE.

Tematyka: utrata prawa do ryczałtu, przychody ewidencjonowane, korekta deklaracji, limit przychodów, opodatkowanie dochodowe, sąd administracyjny, zasady opodatkowania

Przepisy nie przewidują możliwości powrotu do rozliczenia w formie ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych w sytuacji, gdy wcześniej podatnik utracił to uprawnienie i był obowiązany stosować
zasady ogólne. Dotyczy to również sytuacji, w której wsteczna korekta deklaracji spowodowała obniżenie
przychodów do kwoty poniżej limitu.
Stan faktyczny
Podatnik prowadził działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych (prace kamieniarskie), opodatkowaną
ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych dalej: RPE). W wyniku przeprowadzonej kontroli podatkowej
stwierdzono, że przychody podatnika przekroczyły w 2012 r. limit w wysokości równowartości 150.000 euro,
uprawniający do RPE, ale pomimo tego podatnik w 2013 r. nadal stosował tę formę opodatkowania.
W tym stanie rzeczy podatnik w marcu 2014 r. dokonał korekty zeznania rocznego za 2012 r., obniżając przychód
poniżej limitu uprawniającego do RPE. Podatnik podniósł, że błędnie, bo podwójnie została zaksięgowana jedna
sprzedaż i to już wystarczyło do przekroczenia limitu, co należało skorygować.
Organ nie przyjął jednak tej argumentacji i wydał decyzję wymiarową w PIT za rok 2013 bez zastosowania RPE.
Decyzję tę podatnik zaskarżył do sądu.
Stan prawny
Stosownie do art. 6 ust. 4 pkt 1 RyczałtU, podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych z działalności gospodarczej, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy uzyskali przychody
z tej działalności w wysokości nieprzekraczającej 250.000 euro, (w 2012 r. limit ten wynosił 150.000 euro).
W razie utraty warunków do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, podatnik jest
obowiązany, poczynając od dnia, w którym nastąpiła utrata tych warunków, zaprowadzić właściwe księgi podatkowe
i opłacać podatek dochodowy na ogólnych zasadach (art. 22 ust. 1 RyczałtU).
Stanowisko WSA w Kielcach
Sąd oddalił skargę. Nie uwzględnił więc korekty (obniżenia) przychodu dokonanej w marcu 2014 r. Sąd wskazał, że
w przepisach o zryczałtowanym PIT ustawodawca nie przewidział możliwości powrotu do rozliczenia w formie RPE
w sytuacji, gdy wcześniej podatnik utracił to uprawnienie i był obowiązany stosować zasady ogólne. Dotyczy to
również sytuacji, w której korekta deklaracji w okresie późniejszym spowodowała obniżenie przychodów do kwoty
poniżej limitu. Z chwilą utraty prawa do rozliczenia się w formie ryczałtu przestaje obowiązywać domniemanie
zachowania zryczałtowanej formy opodatkowania w następnym roku, a tym samym i w latach późniejszych.
Dla stwierdzenia, że podatnik utracił prawo do opodatkowania w formie RPE w danym roku podatkowym z powodu
osiągnięcia przez niego w roku poprzedzającym przychodów przekraczających dopuszczalny limit, decyduje
wysokość przychodów wykazanych przez niego w sporządzonej deklaracji podatkowej na podstawie
odpowiadających tej dacie dokumentów. Późniejsza ich korekta nie uprawnia do powrotu do opodatkowania w formie
zryczałtowanej. Innymi słowy, korekta zeznania dokonana w 2014 r. nie może zmienić zasad opodatkowania
skarżącego za 2013 r., które powinny być oceniane zgodnie ze stanem istniejącym we wskazanym wyżej momencie -
przekroczenia limitu. Zasady opodatkowania podatnika w danym roku podatkowym muszą wynikać z jasnych,
czytelnych zasad i nie mogą być uzależnione od zdarzeń przyszłych i niepewnych.
Przyjęcie, że dokonana korekta nie wywołuje skutków w zakresie zastosowania RPE nie oznacza zanegowania
prawa podatnika do dokonywania korekt uprzednio złożonych deklaracji podatkowych, które - składane do chwili
upływu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych - mogą wpływać na wysokość przychodu do
opodatkowania. Jednak rozpoznawana sprawa dotyczy zasad opodatkowania przychodów w 2013 r., a nie w 2012 r.,
którego dotyczyła dokonana korekta.
Podsumowując, korekta przychodu in plus lub in minus dokonana w następnym lub kolejnym roku podatkowym, nie
może wpływać na ustalenie prawa do RPE. Przekroczenie w roku poprzedzającym rok podatkowy wysokości
przychodu ponad ustawowy limit obliguje do opłacania podatku dochodowego na zasadach ogólnych.

Komentarz
Rozstrzygnięcie sprawy przez sąd wydaje się trafne. Podatnik zareagował za późno. Zresztą jest szereg orzeczeń,
w których sądy administracyjne zajęły takie samo stanowisko.

Ciekawa jest tu kwestia, w jakim ostatnim dniu podatnik mógł skorygować swój błąd (podwójne zaksięgowanie jednej
sprzedaży). Z uzasadnienia decyzji organu („ocena w zakresie formy opodatkowania na rok podatkowy 2013 winna
być dokonywana zgodnie ze stanem istniejącym na dzień 31 grudnia 2012 r."), a także z uzasadnienia wyroku sądu
(zob. podsumowanie) można wyprowadzić wniosek, że gdy podatnik dokona korekty jeszcze w trakcie tego roku,
w którym nastąpiło rzekome przekroczenie limitu, to ryczałt uratuje.

wyrok WSA w Kielcach z 2.7.2020 r. I SA/Ke 9/20

Sąd w Kielcach uznał, że korekta deklaracji nie uprawnia do powrotu do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Decyzja sądu jest zgodna z przepisami, które nie przewidują takiej możliwości. Rozstrzygnięcie sprawy jest ważne z punktu widzenia zasad opodatkowania podatników w Polsce.