Zwolnienie prywatnego przedszkola z podatku od nieruchomości

Właściciel budynku, który sam nie prowadzi działalności oświatowej, nie może korzystać ze zwolnienia z podatku od nieruchomości z tytułu prowadzenia w budynku takiej działalności. Przedszkole zaczęła prowadzić wyłącznie żona X-a, co spowodowało, że organ podatkowy wydał decyzję ustalającą podatek od budynku. X zaskarżył decyzję, argumentując, że żona kontynuowała działalność, a budynek jest jego własnością. Sąd uznał, że podatek jest należny, gdyż zwolnienie dotyczy jednostek systemu oświaty.

Tematyka: zwolnienie podatkowe, podatek od nieruchomości, przedszkole, działalność oświatowa, wspólność majątkowa, sąd administracyjny

Właściciel budynku, który sam nie prowadzi działalności oświatowej, nie może korzystać ze zwolnienia z podatku od nieruchomości z tytułu prowadzenia w budynku takiej działalności. Przedszkole zaczęła prowadzić wyłącznie żona X-a, co spowodowało, że organ podatkowy wydał decyzję ustalającą podatek od budynku. X zaskarżył decyzję, argumentując, że żona kontynuowała działalność, a budynek jest jego własnością. Sąd uznał, że podatek jest należny, gdyż zwolnienie dotyczy jednostek systemu oświaty.

Właściciel budynku, który sam nie prowadzi działalności oświatowej, nie może korzystać ze zwolnienia
z podatku od nieruchomości z tytułu prowadzenia w budynku takiej działalności, ponieważ zwolnienie to jest
zwolnieniem podmiotowym i obejmuje tylko podatników mających status jednostki systemu oświaty. Nie jest
zatem wystarczające do zastosowania zwolnienia samo tylko korzystanie z tego budynku przez podmiot
świadczący działalność oświatową.
Stan faktyczny
X, osoba fizyczna, prowadził prywatne przedszkole, zlokalizowane w budynku, którego jest wyłącznym właścicielem.
Wobec tego, że przedszkole zajmowało cały budynek, X nie odprowadzał od niego podatku od nieruchomości, gdyż
z podatku tego zwolnione są przedszkola jako jednostki organizacyjne systemu oświaty. Od dnia 1 kwietnia 2016 r.
przedszkole zaczęła prowadzić wyłącznie żona X-a i ta zmiana spowodowała, że organ podatkowy wydał wobec X-a
decyzję, w której ustalił podatek od budynku przedszkola za okres od kwietnia do grudnia 2016 r.
X zaskarżył tę decyzję do sądu, podnosząc, że żona kontynuowała działalność w tym samym zakresie (nawet z tymi
samymi dziećmi - przedszkolakami). Pomimo tego, że budynek przedszkola jest jego wyłączną własnością, to jednak
z żoną posiada ustawową wspólność majątkową i w efekcie żona miała pełne prawo do użytkowania tej
nieruchomości do prowadzenia przedszkola. Zdaniem podatnika, sytuacja prawna tej nieruchomości nie uległa
zmianie, co nadal powinno powodować zwolnienie w całości z podatku od nieruchomości.
Stan prawny
Od podatku od nieruchomości zwolnione są „publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem
oświaty oraz prowadzące je organy, w zakresie nieruchomości zajętych na działalność oświatową” (art. 7 ust. 2 pkt 2
PodLokU).
Podatnikiem podatku od nieruchomości jest jej właściciel (art. 3 ust. 1 pkt 1 PodLokU), także wtedy, gdy
z nieruchomości tej korzysta inna osoba na podstawie umowy najmu, dzierżawy czy też użyczenia. Wyjątek,
polegający na tym, że podatnikiem jest najemca, dzierżawca czy też biorący do używania, dotyczy tylko
nieruchomości publicznych, czyli stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego
(art. 3 ust. 1 pkt 4 PodLokU).
Stanowisko WSA w Lublinie
Sąd uznał, że stanowisko organu jest prawidłowe, wobec czego skargę oddalił. Uzasadnienie sąd rozpoczął od
wskazania, że podatnikiem podatku od spornej nieruchomości jest niewątpliwie i wyłącznie X, gdyż tylko on jest
właścicielem budynku. Żona korzysta z tego budynku na podstawie zawartej między małżonkami umowy użyczenia,
co nie czyni z niej podatnika, skoro jest posiadaczem jedynie zależnym (nie samoistnym). To jest ustalenie kluczowe,
gdyż zwolnienie z podatku określone w art. 7 ust. 2 pkt 2 PodLokU jest zwolnieniem podmiotowym, bowiem korzystać
z niego mogą jedynie jednostki organizacyjne objęte system oświaty (w zakresie nieruchomości zajętych na
działalność oświatową), w tym przedszkola. Jeżeli więc podatnik sam nie prowadzi działalności oświatowej, czyli nie
jest jednostką organizacyjną oświaty, to z tego zwolnienia korzystać nie może. Nie jest zatem wystarczające do
zastosowania zwolnienia samo tylko posiadanie (użytkowanie) budynku przez podmiot świadczący działalność
oświatową - w tym wypadku przez małżonkę X-a, która nie jest podatnikiem. Tak więc konstatacja, iż prowadzenie tej
działalności przez żonę X-a powoduje, że automatycznie dotyczy ona także jego (z tytułu ustroju wspólności
majątkowej), jest błędna.
Sąd dodał, że zmiana małżonka prowadzącego przedszkole być może nie wpłynęła znacząco na sytuację finansową
rodziny, niemniej jednak pozostaje istotna z punktu widzenia prawa podatkowego.

Komentarz
Niniejszą sprawę można uznać za przykład sytuacji, w której rozstrzygnięcie, choć zgodne z przepisami prawa,
niekoniecznie zgodne jest z ogólnym poczuciem sprawiedliwości, czy jak kto woli - na chłopski rozum powinno być
inne. Tym niemniej stanowisko sądu - z punktu widzenia litery prawa - jest bezdyskusyjnie słuszne. Nie ma bowiem
wątpliwości, że zwolnienie podatkowe nieruchomości oświatowych ma charakter podmiotowy (ściśle rzecz ujmując:
podmiotowo-przedmiotowy), bo przysługuje tylko jednostkom systemu oświaty, a X nią - od 1 kwietnia 2016 r. - nie
był. Spotkał go więc swoisty prima aprilis.
Do głowy przychodzą dwa pytania. Po pierwsze, czy sąd nie powinien był w tej specyficznej sytuacji odejść od
ścisłego interpretowania przepisu art. 7 ust. 2 pkt 2 PodLokU na rzecz dynamicznej interpretacji celowościowej? Otóż



nie, gdyż w prawie podatkowym przyjmuje się jednomyślnie, że wszelkie ulgi podatkowe, stanowiące wyjątek od
zasady podlegania opodatkowaniu, nie mogą być interpretowane rozszerzająco ( exceptiones non sunt
extedndendae).
Po drugie, czy gdyby X uczynił żonę współwłaścicielką budynku, choćby w małej części, małżonkowie uniknęliby
podatku? Otóż także nie. Wynika to stąd, że X pozostałby wciąż podatnikiem i odpowiadałby za podatek solidarnie,
a więc w całej jego wysokości. To zła wiadomość dla wszystkich współwłaścicieli nieruchomości, z których tylko
jeden albo tylko niektórzy korzystają ze zwolnienia podmiotowego. Okoliczność ta nie zwalnia ich od zapłaty podatku
w normalnej (nieuwzględniającej zwolnienia) wysokości. Natomiast gdy w grę wchodzi zwolnienie wyłącznie
przedmiotowe i spełnione są jego przesłanki, korzystają zeń niepodzielnie wszyscy współwłaściciele.

wyrok WSA w Lublinie z 14.7. 2020 r. I SA/Lu 104/20







Sąd uznał, że stanowisko organu podatkowego jest właściwe i X musi zapłacić podatek od budynku przedszkola. Pomimo że sytuacja finansowa rodziny nie uległa znaczącej zmianie, sąd podkreślił, że zwolnienie z podatku od nieruchomości ma charakter podmiotowy i przysługuje tylko jednostkom systemu oświaty.