Nieodpłatne pełnienie funkcji członka zarządu lub rady nadzorczej a przychód podatkowy po stronie spółki

Nieodpłatne pełnienie funkcji w zarządzie albo radzie nadzorczej spółki kapitałowej nie generuje po stronie tej spółki podlegającego opodatkowaniu przychodu w postaci nieodpłatnego świadczenia. Spółka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej w tej sprawie, argumentując brakiem podstaw do uznania, że powstaje przychód podatkowy. Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie nakładają obowiązku wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka zarządu ani rady nadzorczej, co oznacza, że nieodpłatne pełnienie tych funkcji nie stanowi czynności wykonywanej odpłatnie. Brak jest podstaw do uznania, że spółka uzyskuje korzyść majątkową kosztem innego podmiotu, co jest warunkiem koniecznym do uznania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Tematyka: Nieodpłatne pełnienie funkcji, zarząd, rada nadzorcza, spółka kapitałowa, przychód podatkowy, interpretacja podatkowa, Kodeks spółek handlowych, uszczerbek majątkowy, prawo podatkowe

Nieodpłatne pełnienie funkcji w zarządzie albo radzie nadzorczej spółki kapitałowej nie generuje po stronie tej spółki podlegającego opodatkowaniu przychodu w postaci nieodpłatnego świadczenia. Spółka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej w tej sprawie, argumentując brakiem podstaw do uznania, że powstaje przychód podatkowy. Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie nakładają obowiązku wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka zarządu ani rady nadzorczej, co oznacza, że nieodpłatne pełnienie tych funkcji nie stanowi czynności wykonywanej odpłatnie. Brak jest podstaw do uznania, że spółka uzyskuje korzyść majątkową kosztem innego podmiotu, co jest warunkiem koniecznym do uznania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Nieodpłatne pełnienie funkcji w zarządzie albo radzie nadzorczej spółki kapitałowej nie generuje po stronie
tej spółki podlegającego opodatkowaniu przychodu w postaci nieodpłatnego świadczenia.
Stan faktyczny
Spółka akcyjna, której akcjonariuszem większościowym (94,99% akcji) jest fundusz inwestycyjny (dalej: F) zawarła
umowę z firmą B o zarządzanie częścią portfela inwestycyjnego F i prowadzenie jego spraw, za co B otrzymuje
uzgodnione wynagrodzenie. Niektórzy członkowie rady nadzorczej i zarządu spółki są zarazem pracownikami B, od
której otrzymują wynagrodzenie ze stosunku pracy. Natomiast nie otrzymują już żadnej należności od spółki.
Spółka złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając, czy w związku z tym, że z tytułu pełnionych
funkcji niektórzy członkowie zarządu i rady nadzorczej spółki nie otrzymują od niej wynagrodzenia, po stronie spółki
powstaje przychód podatkowy. Zdaniem spółki nie powstaje, co spółka uzasadnia następująco.
Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie wprowadzają wymogu wynagrodzenia za wykonywanie funkcji członka
zarządu spółki akcyjnej ani zawierania z nim umowy (np. o pracę), której przedmiotem jest pełnienie tej funkcji.
Dopuszczalne jest bowiem wykonywanie jej na podstawie samego stosunku powołania. Podobnie, przepisy KSH nie
wprowadzają zasady, że członkowie rady nadzorczej otrzymują wynagrodzenie z tytułu pełnienia tych funkcji. Spółka
może, ale nie musi takiego wynagrodzenia im przyznawać. Oznacza to, że wykonywanie obowiązków członków
zarządu lub rady nadzorczej spółki akcyjnej nie stanowi czynności, które ze swej istoty lub co do zasady są
wykonywane odpłatnie. A w sytuacji gdy przepisy i praktyka obrotu dopuszczają zarówno odpłatne jak i nieodpłatne
wykonywanie czynności danego rodzaju, to nie można przyjąć, że ten, kto z tej czynności jakoś korzysta, uzyskuje
w związku z tym przysporzenie majątkowe o konkretnym wymiarze finansowym.
Przede wszystkim jednak brak jest podstaw do uznania, że w analizowanej sytuacji spółka uzyskuje korzyść
majątkową kosztem majątku innego podmiotu, co stanowi warunek konieczny uznania, że powstaje przychód z tytułu
nieodpłatnych świadczeń. Członkowie zarządu i rady nadzorczej spółki pełnią przecież te funkcje w ramach
obowiązków pracowniczych w B i stamtąd otrzymują za to wynagrodzenie. Wykonywanie funkcji członków organów
spółki nie wiąże się więc z żadnym uszczupleniem po ich stronie. A warunkiem uznania, że powstał przychód
w postaci nieodpłatnego świadczenia jest to, by wykonujący takie świadczenie poniósł uszczerbek majątkowy.
Uszczuplenie nie występuje także po stronie firmy B, która przecież za prowadzenie spraw spółki otrzymuje
wynagrodzenie umowne, które powinno pokrywać koszty wykonania umowy, w tym wynagrodzenia pracowników
będących członkami organów spółki.
Dla wzmocnienia argumentacji spółka przywołała szereg interpretacji podatkowych, w których wyrażono pogląd, że
nieodpłatne pełnienie funkcji w zarządzie albo radzie nadzorczej spółki kapitałowej nie generuje po stronie tej spółki
podlegającego opodatkowaniu przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia.
Stan prawny
Przychodem z działalności gospodarczej są także świadczenia otrzymane przez podatnika nieodpłatnie (art. 12 ust. 1
pkt 2 PDOPrU). Żadne przepis podatkowy nie definiuje pojęcia świadczenia nieodpłatnego.
Stanowisko organu interpretującego
Organ uznał, że stanowisko spółki jest prawidłowe w pełnym zakresie, wobec czego odstąpił od uzasadnienia
prawnego interpretacji.

Komentarz
Nie tak często zdarza się, że zajęte przez podatnika stanowisko i jego uzasadnienie znajdują pełną aprobatę, czego
wyrazem jest odstąpienie od uzasadnienia interpretacji uznającej stanowisko podatnika za słuszne. Wydawałoby się
więc, że sprawa jest oczywista, ale jednak musimy zalecić w tego typu sprawach ostrożność. Otóż stanowisko spółki
(a tym samym organu interpretującego) opiera się na założeniu, że warunkiem koniecznym rozpoznania przychodu
w postaci nieodpłatnego świadczenia jest poniesienie uszczerbku majątkowego po stronie wykonującego
świadczenie. A to nie jest oczywiste. Można spotkać orzeczenia, w których uznano, że spółka osiągnęła przychód
pomimo tego, że członkowie jej zarządu otrzymali wynagrodzenie od innego podmiotu, np. od spółki z tej samej
grupy kapitałowej (tak NSA w wyroku z 30.10.2019 r., II FSK 3717/17, 
 oraz WSA w Warszawie w wyrokach:




z 30.6.2017 r., III SA/Wa 1996/16, 
; z 22.5.2017 r., III SA/Wa 526/16, 
 i z 17.9.2014 r., III SA/Wa
664/14, 
). Rozstrzygnięcie tego typu sprawy nie jest więc, jak widać, z góry przesądzone na korzyść spółek.
Czy to, że spółka niejako pośrednio wynagradza członków swoich organów, bo za prowadzenie spraw płaci
należność ich pracodawcy, jest okolicznością przesądzającą sprawę na korzyść spółki? W świetle tych orzeczeń
pewności mieć nie można, a w związku z tym należy pamiętać, że interpretacja podatkowa chroni tylko tego, kto o nią
wniósł, a więc samo powoływanie się na opisywaną interpretację nie jest bronią, która porazi zajmujących przeciwne
stanowisko.
Dla poprawienia nastroju wskażmy, że jest sytuacja, która nie budzi wątpliwości interpretacyjnych. Otóż, jeśli
wspólnik zdecyduje się zakasać rękawy i podjąć czynności jako członek organu swojej spółki, to nawet jeśli spółka
nie przyzna mu z tego tytułu wynagrodzenia, to nie musi rozpoznawać przychodu, gdyż przyjmuje się, że wspólnik
otrzymuje od spółki ekwiwalent w postaci przyszłej dywidendy, a więc jego świadczenie nie jest nieodpłatne (zob.
m.in. ww. wyroki WSA w Warszawie).

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 8.9.2020 r., 0111-KDIB1-1.4010.271.2020.1.SG







Organ interpretujący uznał stanowisko spółki za prawidłowe i odstąpił od uzasadnienia prawnego interpretacji. Warto jednak zachować ostrożność w tego typu sprawach, ponieważ nie zawsze oczywiste jest, czy nieodpłatne pełnienie funkcji generuje przychód. Orzecznictwo wskazuje, że decyzja w takich sprawach może być różna, dlatego należy rozważać każdy przypadek indywidualnie.