Rozliczenie PIT w związku z przekazaniem przedsiębiorstwa między małżonkami

Nieodpłatne przekazanie przedsiębiorstwa spółki cywilnej między małżonkami a jego konsekwencje podatkowe w kontekście PIT. Omówienie neutralności podatkowej takiego działania oraz możliwości zaliczenia wydatków na nabycie towarów do kosztów podatkowych indywidualnej działalności. Analiza stanu faktycznego, ewidencji środków trwałych, planowanego rozwiązania spółki i przekazania majątku na rzecz jednego z małżonków. Zapytanie o opodatkowanie takiego przekazania oraz możliwość ujęcia przejętych towarów jako remanent początkowy w kosztach uzyskania przychodu.

Tematyka: Rozliczenie PIT, przedsiębiorstwo, małżeństwo, spółka cywilna, przekazanie majątku, koszty podatkowe, remanent początkowy, interpretacja podatkowa

Nieodpłatne przekazanie przedsiębiorstwa spółki cywilnej małżonków do indywidualnej działalności jednego
z nich nie generuje przychodu, a więc jest neutralne podatkowo na gruncie PIT. Małżonek, na rzecz którego
zostało przekazane przedsiębiorstwo, może zaliczyć do kosztów podatkowych swojej indywidualnej
działalności wydatki na nabycie towarów przez spółkę, pod warunkiem odpowiedniego pomniejszenia
kosztów podatkowych po stronie spółki.
Stan faktyczny
Podatnik prowadzi wraz z małżonką działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, w której małżonkowie mają po
50% udziału w zysku. Pomiędzy małżonkami istnieje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, któremu poddany
jest także cały majątek spółki. Spółka jest czynnym podatnikiem VAT. Głównym przedmiotem jej działalności jest
sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, a także konserwacja i naprawa pojazdów
samochodowych. Dla celów rozliczania PIT wspólnicy (małżonkowie) wybrali 19% podatek liniowy. Prowadzą księgę
przychodów i rozchodów
Ewidencja środków trwałych spółki obejmuje m.in.: dwa samochody ciężarowe, sprzęt do wymiany opon
samochodowych oraz wiele innych pozycji. Wspólnicy w ramach prowadzonej w niej działalności są właścicielami
nieruchomości, na której poczyniono nakłady na budowę wiat i myjni oraz budowę serwisu opon.
Małżonka podatnika nie jest zainteresowana dalszym prowadzeniem działalności gospodarczej. Zdecydowana jest
rozwiązać spółkę i zaprzestać wykonywania działalności gospodarczej. Nie chce mieć także wpływu na przyszłą
indywidualną działalność gospodarczą podatnika, który zamierza kontynuować prowadzoną działalność, tyle że
w formie indywidualnej działalności gospodarczej prowadzonej pod swoim imieniem i nazwiskiem, jako czynny
podatnik VAT.
W związku z tą zmianą wspólnicy zamierzają przed rozwiązaniem spółki cywilnej dokonać nieodpłatnego przekazania
całego przedsiębiorstwa spółki na rzecz podatnika, a potem zlikwidować spółkę, która wobec tej kolejności na dzień
rozwiązania nie będzie posiadała żadnego majątku. Majątek przedsiębiorstwa będzie w dalszym ciągu objęty
małżeńską wspólnością majątkową.
W rozliczeniu podatkowym spółki na dzień przekazania przedsiębiorstwa zostanie skorygowany (pomniejszony
kwotowo) koszt zakupu towarów handlowych o wartość przekazanych towarów handlowych ze spółki do
indywidualnej działalności gospodarczej podatnika. Podatnik zamierza ująć w podatkowej księdze przychodów
i rozchodów przejęte towary handlowe jako remanent początkowy, co pozwoli mu na zaliczenie tego remanentu
początkowego do kosztów uzyskania przychodu w rozliczeniu za rok, w którym nastąpi przejęcie.
Podając powyższy stan faktyczny, podatnik wniósł o interpretację podatkową, zadając dwa pytania:
1. Czy czynność prawna nieodpłatnego przekazaniu przedsiębiorstwa spółki podlega opodatkowaniu podatkiem
PIT?
2. Czy przejęte towary handlowe będą dla podatnika stanowić koszty uzyskania przychodu ze sprzedaży towarów,
a co za tym idzie, czy mogą zostać ujęte w kosztach jako remanent początkowy w rozliczeniu za rok podatkowy,
w którym zostały przejęte?
Zdaniem podatnika, przekazanie przedsiębiorstwa nie powoduje powstania przychodu podlegającego
opodatkowaniu, a na pytanie drugie należy odpowiedzieć twierdząco.
Stan prawny
Za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane (art. 14
ust. 1 PDOFizU). W myśl art. 14 ust. 2 pkt 1 PDOFizU, przychodem z działalności gospodarczej są również
przychody z odpłatnego zbycia składników majątku firmy.
W myśl ogólnego przepisu art. 22 ust. 1 PDOFizU „kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu
osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów".
W myśl art. 24 ust. 2 PDOFizU, u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących
księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14
a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów

handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów
gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu
początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli
wartość remanentu początkowego jest wyższa.
Stosownie do § 24 ust. 1 PodKsPiRR, podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury
towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku,
wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej „spisem z natury", na dzień 1 stycznia, na koniec każdego
roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie utraty w ciągu roku
podatkowego prawa do opłacania podatku zryczałtowanego, zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów
wspólników lub likwidacji działalności.
Stanowisko organu interpretującego
Organ uznał, że stanowisko podatnika jest prawidłowe, co uzasadnił następująco.
Ad. 1. W przypadku, gdy między małżonkami, u których obowiązuje ustrój wspólności majątkowej, dochodzi do
przekazania przedsiębiorstwa w ten sposób, że jeden z małżonków przekazuje nieodpłatnie składniki majątku
wykorzystywane w działalności gospodarczej prowadzonej wspólnie za pomocą spółki cywilnej, a drugi małżonek
przyjmuje je do wykorzystywania we własnej działalności gospodarczej i składniki te objęte są wspólnością
majątkową, nie dochodzi do zmiany właściciela tych składników majątku. Nie dochodzi więc do zbycia. Zmienia się
jedynie sposób ich wykorzystywania. Niezależnie od tego, który z małżonków wykorzystuje składniki majątku objęte
majątkową wspólnością ustawową w swojej działalności gospodarczej, czy też małżonkowie wykorzystują je
prowadząc wspólnie działalność gospodarczą, oboje małżonkowie pozostają ich właścicielami.
Przepisy ustawy o PIT nie zaliczają do żadnej z kategorii źródeł przychodów czynności nieodpłatnego przekazywania
przedsiębiorstwa stanowiącego współwłasność łączną małżeńską. Zatem jest ona obojętna podatkowo (nie podlega
opodatkowaniu).
Ad. 2. W sytuacji, gdy towary handlowe zostaną nieodpłatnie przekazane ze spółki cywilnej do indywidualnej
działalności gospodarczej podatnika, należy o ich wartość pomniejszyć koszty uzyskania przychodów spółki
i dokonać stosownego zapisu w księdze podatkowej prowadzonej przez spółkę. Przekazanie to skutkuje bowiem tym,
że wydatki poniesione na ich zakup tracą związek z przychodem uzyskiwanym z działalności gospodarczej
prowadzonej w formie spółki, a zatem nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów tej spółki.
Koszt nabytych towarów przekazanych ze spółki do indywidualnej działalności podatnika, z chwilą przekazania tych
towarów spełni warunki uznania za koszt podatkowy u podatnika, ponieważ można uznać, że został poniesiony
w celu uzyskania przychodu z jego indywidualnej działalności. Ustawa nie określa, w jakim czasie od dnia
poniesienia kosztu musi być osiągnięty z tego tytułu przychód.
Tak więc wydatki poniesione na zakup towarów handlowych będą stanowiły koszt uzyskania przychodu i powinny
zostać ujęte jako remanent początkowy w rozliczeniu za rok podatkowy, w którym zostały przejęte przez podatnika.

Komentarz
W pełni aprobujemy powyższą korzystną dla podatników interpretację. Daje ona zarazem przykład, że warto
występować o wydanie interpretacji podatkowej, zwłaszcza w przypadku istotnych przesunięć majątkowych między
małżonkami. Pamiętajmy bowiem, że małżeństwo, choć jest standardowym i powszechnym tworem społecznym, to
jednak na gruncie podatków przynosi całkiem dużo specyficznych problemów, które warto z góry wyjaśniać.

Interpretacja podatkowa Dyrektora KIS z 13.10.2020 r. 0113-KDIPT2-1.4011.626.2020.2.MD

Podsumowanie stanowiska organu interpretującego w sprawie neutralności podatkowej nieodpłatnego przekazania przedsiębiorstwa między małżonkami oraz konsekwencji podatkowych związanych z przejęciem towarów handlowych. Wskazanie na potrzebę uzyskania interpretacji podatkowej w przypadku istotnych przesunięć majątkowych między małżonkami.