Bez MPP na fakturze zbiorczej wystawionej do paragonów

Czasem zdarzają się sytuacje, w których w jednym stanie faktycznym dochodzi do kumulacji praktycznie wszystkich „ulubionych” wyzwań podatkowych – a najlepiej jeszcze związanych z zupełnie nowymi przepisami, co do których brak wypracowanej praktyki. Obowiązkowy split payment, kasy fiskalne online, paragony z NIP nabywcy, w tle jeszcze JPK_V7, faktura zbiorcza, a wszystko doprawione rabatami po-transakcyjnymi. Czy można sobie wyobrazić coś piękniejszego? Na pewno można. Nie zmienia to jednak faktu, że przepisy ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm., dalej jako: VATU) w ostatnich miesiącach zmieniały się wielokrotnie. I były to zmiany istotne, wprowadzające częstokroć zupełnie nowe rozwiązania. Do tego pojawiło się równie wiele nowych przepisów wykonawczych. Te względnie nowe instytucje krzyżują się ze sobą nie tylko w akademickich przykładach serwowanych na szkoleniach podatkowych. Ale także w tzw. realnym życiu. Dobrym przykładem są wątpliwości pewnego podatnika, rozstrzygnięte w interpretacji Dyrektora KIS. Czego dotyczyła sprawa? Podatnik sprzedaje towary i usługi na stacjach paliw. Każda sprzedaż potwierdzana jest paragonem fiskalnym lub fakturą - w zależności od statusu klienta (trudno weryfikowalnym). Podatnik używa kas online, które mają funkcjonalność drukowania NIP na paragonie fiskalnym. Podatnik uruchomił program lojalnościowy skierowany do małych i średnich przedsiębiorców, którzy po spełnieniu określonych warunków otrzymują rabat gotówkowy. Warunki programu nie zobowiązują klienta do zakupu określonej ilości towarów i usług. Ilość warunkuje tylko i wyłącznie otrzymanie przez klienta odpowiedniego rabatu według ustalonych progów. Klient kupując towary i usług na stacji paliw dokonuje płatności za zakupione towary i usługi na stacji i otrzymuje paragon fiskalny z NIP potwierdzający transakcję albo fakturę. W przypadku, jeśli klient otrzymywał paragony fiskalne z NIP o wartości powyżej 450 zł może też otrzymać fakturę zbiorczą (na swoje żądanie). Zdarza się, że faktura zbiorcza do paragonów powyżej 450 zł odnosi się do zakupów towarów z załącznika nr 15 VATU (np. paliwa silnikowe) a jej wartość brutto przekracza kwotę 15 tys. zł. Pytanie brzmi: czy taka faktura powinna być oznaczana dopiskiem „mechanizm podzielonej płatności”.

Tematyka: faktura zbiorcza, paragon fiskalny, NIP nabywcy, mechanizm podzielonej płatności, interpretacja Dyrektora KIS

Czasem zdarzają się sytuacje, w których w jednym stanie faktycznym dochodzi do kumulacji praktycznie
wszystkich „ulubionych” wyzwań podatkowych – a najlepiej jeszcze związanych z zupełnie nowymi
przepisami, co do których brak wypracowanej praktyki. Obowiązkowy split payment, kasy fiskalne online,
paragony z NIP nabywcy, w tle jeszcze JPK_V7, faktura zbiorcza, a wszystko doprawione rabatami po-
transakcyjnymi. Czy można sobie wyobrazić coś piękniejszego?
Na pewno można. Nie zmienia to jednak faktu, że przepisy ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j.
Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm., dalej jako: VATU) w ostatnich miesiącach zmieniały się wielokrotnie. I były to zmiany
istotne, wprowadzające częstokroć zupełnie nowe rozwiązania. Do tego pojawiło się równie wiele nowych przepisów
wykonawczych.
Te względnie nowe instytucje krzyżują się ze sobą nie tylko w akademickich przykładach serwowanych na
szkoleniach podatkowych. Ale także w tzw. realnym życiu. Dobrym przykładem są wątpliwości pewnego podatnika,
rozstrzygnięte w interpretacji Dyrektora KIS.
Czego dotyczyła sprawa?
Podatnik sprzedaje towary i usługi na stacjach paliw. Każda sprzedaż potwierdzana jest paragonem fiskalnym lub
fakturą - w zależności od statusu klienta (trudno weryfikowalnym). Podatnik używa kas online, które mają
funkcjonalność drukowania NIP na paragonie fiskalnym.
Podatnik uruchomił program lojalnościowy skierowany do małych i średnich przedsiębiorców, którzy po spełnieniu
określonych warunków otrzymują rabat gotówkowy. Warunki programu nie zobowiązują klienta do zakupu określonej
ilości towarów i usług. Ilość warunkuje tylko i wyłącznie otrzymanie przez klienta odpowiedniego rabatu według
ustalonych progów.
Klient kupując towary i usług na stacji paliw dokonuje płatności za zakupione towary i usługi na stacji i otrzymuje
paragon fiskalny z NIP potwierdzający transakcję albo fakturę. W przypadku, jeśli klient otrzymywał paragony fiskalne
z NIP o wartości powyżej 450 zł może też otrzymać fakturę zbiorczą (na swoje żądanie). Zdarza się, że faktura
zbiorcza do paragonów powyżej 450 zł odnosi się do zakupów towarów z załącznika nr 15 VATU (np. paliwa
silnikowe) a jej wartość brutto przekracza kwotę 15 tys. zł. Pytanie brzmi: czy taka faktura powinna być oznaczana
dopiskiem „mechanizm podzielonej płatności”.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS w interpretacji z 24.11.2020 r., 0114-KDIP1-1.4012.496.2020.1.AKA specjalnie się nad sytuacją nie
rozczulał. Bez przeprowadzania szczególnie wyrafinowanych wywodów uznał, że obligatoryjny mechanizm
podzielonej płatności obowiązuje przy regulowaniu należności z faktury opiewającej na kwotę przekraczającą 15 000
zł (lub jej równowartości) dokumentującej transakcję, której przedmiotem są towary lub usługi wskazane w załączniku
nr 15 do ustawy o VAT.
W analizowanym przypadku przepis art. 106e ust. 1 pkt 18a VATU nie znajdzie jednak zastosowania. Faktura
zbiorcza zostanie bowiem wystawiona do paragonów fiskalnych, które dokumentują pojedyncze transakcje i które
zostały już opłacone (uregulowane) w dniu sprzedaży.

Komentarz
Rozstrzygnięcie fiskusa jest racjonalne. Mechanizm podzielonej płatności ma zastosowanie tylko do sprzedaży
w obrocie profesjonalnym (B2B). Wówczas bowiem sprzedaż jest potwierdzana fakturą i taka faktura jest jedyną
podstawą do dokonania płatności należności z niej wynikających. W związku z tym, tylko w takiej sytuacji możliwy
jest do spełnienia wyrażony w przepisach obowiązek uiszczenia zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności.
W przypadku będącym przedmiotem zapytania mamy do czynienia „raczej” ze sprzedażą konsumencką, skoro
dokumentowana jest ona paragonami fiskalnymi (mimo, że z numerem NIP nabywcy) – zwłaszcza, że paragony
wystawiane są na kwoty wyższe niż 450 PLN. Odpadają więc niczym z opery mydlanej rozważania o tym, czy
paragon z NIP do 450 PLN jest fakturą (szerzej: Objaśnienia podatkowe: paragon z NIP do 450 PLN jest fakturą
uproszczoną,
). Oczywiście, podmioty takie mają prawo do wystąpienia do sprzedawcy z żądaniem
wystawienia faktury VAT przy założeniu, że zwrócą dostawcy paragony. Tylko wyjątkowo, wystawienie faktury VAT
do sprzedaży zaewidencjonowanej na kasie rejestrującej może mieć bowiem miejsce bez zwrotu paragonu
fiskalnego (zob. interpretacja Dyrektora KIS z 22.6.2020 r., 0113-KDIPT1-3.4012.248.2020.2.JM).
Niemniej, faktura zbiorcza wystawiona do paragonów fiskalnych z NIP nie jest dokumentem, z którego wynika kwota

jakichkolwiek należności do zapłaty. Potwierdza ona jedynie szereg pojedynczych transakcji udokumentowanych
paragonem fiskalnym i już zapłaconych. Oczywiście, nie przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności.
Oznaczenie faktury dopiskiem mogłoby sugerować, że podatnik powinien zwrócić kontrahentom pobrane kwoty
i oczekiwać ponownego ich wpłacenia – w dodatku w sposób podzielony. To nie dość, że bez sensu to jeszcze
sprzeczne z ideą MPP. Zatem możliwe są w obrocie gospodarczym faktury dotyczące towarów i usług z załącznika
15 do VATU i wystawione na kwotę powyżej 15.000 PLN, których nie należy oznaczać dopiskiem zgodnie z art. 106e
ust. 1 pkt 18a VATU.
Pytanie tylko, czy ww. historia broni się, gdy o paragon z NIP powyżej 450 PLN poprosi nabywca będący podatnikiem
VAT (ale z jakiegoś względu nie prosi on od razu o fakturę). Wydaje się, że tak. Nie dochodzi do obejścia przepisów
art. 106b ust. 5 i 6 VATU (sankcje za paragony bez NIP a później faktury do nich). A i sama płatność nie jest
dokonywana na podstawie faktury zbiorczej, która pełni jedynie rolę „potwierdzenia” transakcji dokonanych (i
opłaconych) już w przeszłości.

Interpretacja Dyrektora KIS z 24.11.2020 r., 0114-KDIP1-1.4012.496.2020.1.AKA